Τα δύο καθεστώτα της τρέλας |
Gilles Deleuze, “Schizophrenia and Society” από το Two Regimes of Madness: Texts and Interviews 1975-1995. Trans. Ames Hodges and Mike Taormina. New York: Semiotext(e),2006. P. 17-28.
Αρχική πηγή: Encyclopaedia Universalis,vol. 14 (Paris:Encyclopaedia Universalis,1975) σελ. 692-694. Όλες οι παραπομπές έχουν μπει σε υποσημειώσεις και είναι ολοκληρωμένες.
Mετάφραση: Γιάννης Δ. (ταξικές μηχανές)
ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (Two Regimes of Madness)
Οι δύο πόλοι της σχιζοφρένειας
Οι Μηχανές-Όργανα
Αυτό η κεντρική ιδέα, δηλ. η μηχανή,δεν σημαίνει ότι ο σχιζοφρενικός ζει σαν μια μηχανή με έναν καθολικό τρόπο. Ζει διασχισμένος από μηχανές. Ο σχιζοφρενικός ζει μέσα σε μηχανές,παράπλευρα στις μηχανές,ή οι μηχανές βρίσκονται μέσα σε αυτόν/ή. Τα όργανα του σχιζοφρενικού δεν είναι προσωρινές μηχανές αλλά λειτουργούν μόνο ως μέρη μηχανών,τυχαία εξαρτήματα που συνδέονται με άλλα εξωτερικά εξαρτήματα (ένα δέντρο,ένα αστέρι,μια λάμπα,ένας κινητήρας). Μόλις τα όργανα έχουν συνδεθεί σε μια πηγή ενέργειας,μόλις έχουν συνδεθεί μέσα στις ροές,τα όργανα περιλαμβάνουν τότε μεγαλύτερες,σύνθετες μηχανές. Δεν έχει τίποτα να κάνει με την ιδέα του μηχανισμού. Αυτή η μηχανή είναι ολοκληρωτικά διαφορετική. Ο σχιζοφρενικός αποκαλύπτει το ασυνείδητο για αυτό που πραγματικά είναι: ένα εργοστάσιο. Αυτή είναι η εικόνα που μας δίνει ο Bruno Bettelheim για τον μικρό Joey,το παιδί-μηχανή το οποίο ζει,τρώει,αφοδεύει,αναπνέει και κοιμάται μόνο όταν συνδέεται με κινητήρες,καρμπυρατέρ,τιμόνια,λάμπες,και ηλεκτρικά κυκλώματα,είτε αυτά είναι πραγματικά,επινοημένα ή φανταστικά: «Έπρεπε να καθιερώνει αυτές τις φαντασιακές ηλεκτρικές συνδέσεις πριν να είναι σε θέση να φάει,διότι ήταν το ρεύμα εκείνο που έκανε το πεπτικό του σύστημα να λειτουργεί. Αυτό το τελετουργικό εκτελούνταν με τέτοια επιδεξιότητα,ώστε θα έπρεπε να ελέγχουμε πάνω από μία φορά για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν υπάρχουν καθόλου καλώδια ή ηλεκτρικές συνδέσεις» [1]. Ένα ταξίδι ή απλά ένας περίπατος μέσα στο πάρκο σχηματίζει ένα είδος κυκλώματος για τον σχιζοφρενικό,ο οποίος ρέει ασταμάτητα, διαφεύγοντας στην κατεύθυνση μηχανογενών γραμμών. Ακόμη και οι εκφράσεις του σχιζοφρενικού φαίνεται να μην είναι συνδυασμοί σημείων,αλλά το προϊόν μηχανογενών συναρμογών. Connect–I–Cut! (συνδέω-εγώ-κόβω) [i],φωνάζει ο μικρός Joey. Εδώ είναι το πώς ο LouisWolfson εξηγεί τη γλωσσική μηχανή την οποία επινόησε: ένα δάχτυλο στο ένα αυτί,ένα τηλέφωνο στο άλλο,ένα ξένο βιβλίο στο ένα χέρι,μουγκρίζει στο λαιμό του,κτλ. Την επινόησε ώστε να διαφύγει από την μητρική του γλώσσα,να τη θέσει σε φυγή,να την κάνει να ρέει και να ανοίξει μια τρύπα,ώστε να μπορεί να μεταφράζει κάθε πρόταση σε ένα μείγμα ήχων και λέξεων που μοιάζουν με αυτόν,αλλά οι οποίες ήταν την ίδια στιγμή δανεισμένες από ξένες γλώσσες.
Συνέχεια →