Τα κλειδιά

Μου το είπε ένα αηδόνι
πως η άνοιξη τελειώνει
μα εγώ ποτέ μου δεν το πίστεψα
και άνθησανε οι δρόμοι
άλλη μια φορά ακόμη
και στην αγκαλιά σου μέσα μίσεψα

Άτιμη καρδιά
δίχως να ρωτήσεις δίνεις τα κλειδιά

Μου το είπε μια τσιγγάνα

 η καρδιά σου είναι αλάνα
για να παίζουν κάθε Μάη τα παιδιά
κι’ αν τα γόνατα ματώνουν τα παιχνίδια
δεν τελειώνουν
στους γκρεμούς θα παίζει πάντα η καρδιά

Άτιμη καρδιά
δίχως να ρωτήσεις δίνεις τα κλειδιά

 Μου το είπε ένα αστέρι
η γραμμή που’χεις στο χέρι
θα σε φέρνει ώς την πόρτα της μπροστά
και αν ποτέ της δεν ανοίξει
ο αέρας θα φυσήξει
να σου φέρει πίσω ότι σου χρωστά

Άτιμη καρδιά
δίχως να ρωτήσεις δίνεις τα κλειδιά

Θοδωρής Κοτονιάς

Η νιτσεϊκή κληρονομιά στη Γαλλία του ’60 και η «φιλοσοφία της επιθυμίας» του Gilles Deleuze

 

 

 

Η ΜΕ­ΤΑ­ΠΟ­ΛΕ­ΜΙ­ΚΗ ΠΕ­ΡΙΟ­ΔΟΣ υπήρ­ξε α­πό φι­λο­σο­φι­κή ά­πο­ψη ε­ξαι­ρε­τι­κά παραγωγική στη Γαλ­λί­α. Ή­δη α­πό τα χρό­νια του με­σο­πο­λέ­μου, α­φε­νός η διαρ­κής γοητεί­α της φιλοσο­φί­ας του Μπεργκσόν, α­φε­τέ­ρου η (με κά­ποια κα­θυ­στέ­ρη­ση) ει­σα­γω­γή γερμανικών ρευ­μά­των ό­πως ο ε­γε­λια­νι­σμός και η φαι­νο­με­νο­λο­γί­α, θέ­τουν τέρ­μα στον στεί­ρο νε­ο­καντια­νό θε­τι­κι­σμό των πα­νε­πι­στη­μια­κών σχο­λών και αρ­χί­ζει ν’ α­να­ζη­τείται έ­να νέ­ο ύ­φος που θα εί­ναι πε­ρισ­σό­τε­ρο ι­διο­συ­στα­τι­κό και α­να­γνω­ρί­σι­μα γαλ­λι­κό. Ο ίδιος ο θε­τι­κι­σμός με­ταλ­λάσ­σε­ται και, οι­κειο­ποιού­με­νος ρι­ζικά με­θό­δους και έν­νοιες α­πό τη μό­λις α­να­πτυσ­σό­με­νη ε­πι­κοι­νω­νια­κή τε­χνολο­γί­α, θα με­τα­μορ­φω­θεί σε αυ­τό που ονόμα­σαν «στρου­κτου­ρα­λι­σμό». Α­ναμ­φί­βολα ό­μως α­κό­μα στη δε­κα­ε­τί­α του ’50, χά­ρη στη με­γά­λη ε­πιρ­ρο­ή φαι­νο­με­νο­λό­γων οι ο­ποί­οι α­να­κά­λυ­ψαν τον μαρ­ξι­σμό στην ε­γε­λια­νή εκ­δο­χή του, ό­πως ο Σαρ­τρ και ο Μερ­λώ-Πο­ντύ, στον πα­ρι­σι­νό φι­λο­σο­φι­κό ο­ρί­ζο­ντα δεσπό­ζουν ε­κεί­να που παι­γνιω­δώς α­πο­κα­λού­σαν τό­τε «τα τρί­α H»: Hegel-Husserl-Heidegger. Μέ­σα σε αυ­τό α­κρι­βώς το κλί­μα, και εν πολ­λοίς ε­νά­ντια σ’ αυτό, μί­α νε­ό­τε­ρη γε­νιά στο­χα­στών που έρ­χε­ται στο προ­σκή­νιο την ε­πό­με­νη δεκα­ε­τί­α θα ε­πι­διώ­ξει μια φι­λο­σο­φι­κή με­τα­πο­λί­τευ­ση υ­πό το έμ­βλη­μα ε­κεί­νων που τώ­ρα αποκαλούσαν «τρεις δα­σκά­λους της υ­πο­ψί­ας»: Μαρ­ξ, Φρό­υ­ντ, Νί­τσε. Στη δε­κα­ε­τί­α του 1970 οι στο­χα­στές αυ­τοί —Deleuze, Foucault, Derrida, Klossowski, Lyotard— θα κερδίσουν α­ξιο­ση­μεί­ω­τη αί­γλη και ε­πιρ­ρο­ή σε με­γά­λα α­κρο­α­τή­ρια ε­νώ το νέ­ο φιλοσοφικό ύ­φος, που πλέον α­πο­κα­λεί­ται «φι­λο­σο­φί­ες της δια­φο­ράς» ή «φι­λο­σο­φί­ες της ε­πι­θυ­μί­ας» ή α­πλώς «με­τα­στρου­κτου­ρα­λι­σμός», ε­κλαμ­βά­νε­ται ως η σκέ­ψη των νέ­ων κοι­νωνι­κών κι­νη­μά­των και των ε­ξε­γερ­μέ­νων πε­ρι­θω­ρια­κών, ι­δί­ως των θυ­λά­κων που άφη­σε πί­σω του ο Μά­ης του 1968.

 

 Το βι­βλί­ο του Gilles Deleuze Ο Νί­τσε και η φι­λο­σο­φί­α (που πα­ρου­σιά­ζε­ται σή­με­ρα στα ελ­λη­νι­κά με κα­θυ­στέ­ρη­ση σα­ρά­ντα α­κρι­βώς χρό­νων)¹ έ­χει μια ι­διαί­τε­ρη ι­στο­ρι­κή α­ξί­α στο βαθμό που εκ­προ­σω­πεί το ε­ναρ­κτή­ριο λάκτισμα για τού­το το τε­λευ­ταί­ο ση­μα­ντικό ρεύ­μα της γαλ­λι­κής σκέ­ψης. Εί­ναι ε­ξί­σου α­ντι­προ­σω­πευ­τι­κό του ύ­φους και των προθέσε­ων, ό­πως ε­πί­σης των πα­ρερ­μη­νειών και των α­διε­ξό­δων, των γάλ­λων νι­τσε­ϊ­κών. Πε­ρισ­σό­τε­ρο απ’ ό­λους ο Gilles Deleuze ε­ντάσ­σε­ται στην πα­ρα­δο­σια­κή βου­λη­σιαρ­χι­κή γε­νε­α­λο­γί­α, η ο­ποί­α ξε­κι­νά­ει α­πό την κα­ντια­νή α­ντι­στρο­φή που ε­πε­χεί­ρη­σε ο Σοπενχάουερ και α­πο­κτά έ­να χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά γαλ­λι­κό ύ­φος μέσ’ α­πό τον βιτα­λι­σμό του Αν­ρύ Μπερ­γκσόν. Δια­κη­ρυγ­μέ­νος του ε­χθρός εί­ναι ο Χέ­γκελ και η δια­λε­κτι­κή, την ο­ποί­α ε­κλαμ­βά­νει ως τε­λευ­ταί­α με­τα­μόρ­φω­ση του θε­ο­λο­γικού πνεύ­μα­τος: αυ­τό πρα­κτι­κάσημαί­νει ε­πανυ­πο­τα­γή του α­το­μι­κού στην έν­νοια, στην ε­ξου­σί­α του γε­νι­κού, στο κρά­τος – ι­σο­δύ­να­μη με μια χα­μερ­πή συν­διαλ­λα­γή, μια πα­ραί­τη­ση. Ίν­δαλ­μά του μια «νατουραλι­στι­κή» φι­λο­σο­φί­α, η ο­ποί­α για τον Deleuze περ­νά­ει α­πό τον Λου­κρή­τιο, τον Σπι­νό­ζα και τον Νί­τσε (και βε­βαί­ως τον ί­διο τον Μπερ­γκσόν). Με άλ­λα λό­για, το ζητούμε­νο εί­ναι μια φι­λο­σο­φί­α πα­γα­νι­στική, διο­νυ­σια­κή, ό­πως θα λέ­γα­με, που α­πο­δί­δει τα δι­καιώ­μα­τά τους στο α­το­μι­κό, στο ε­μπει­ρι­κό, στο δυ­να­μι­κό, στο τυ­χαί­ο, ε­κεί­νο που αντι­στέ­κε­ται στην ο­λοποί­η­ση και στην ί­δια την έν­νοια (την «α­να­πα­ρά­στα­ση», σύμ­φω­να με τη σο­πεν­χα­ουε­ρια­νή ο­ρο­λο­γί­α) – ό­λα δη­λα­δή ό­σα ο Deleuze θέ­λει να ση­μά­νει με τη μα­γι­κή λέ­ξη: δια­φο­ρά.

 

Πε­ρισ­σό­τε­ρο α­πό κά­θε άλ­λον φι­λό­σο­φο της γε­νιάς του, ο Deleuze, κυ­ρί­ως κα­τά την πρώ­τη πε­ρί­ο­δο της σκέ­ψης του (που ε­μπί­πτει α­κρι­βώς στη δε­κα­ε­τί­α του ’60), χρησιμοποιεί έ­να ι­διό­τυ­πο ύ­φος σχο­λια­σμού τον ο­ποί­ο θα ο­νο­μά­ζα­με —ελ­λεί­ψει καταληλό­τε­ρου ό­ρου— συ­νη­γο­ρί­α. Στο ί­διο α­κρι­βώς ύ­φος θα γρά­ψει έ­να βι­βλί­ο πά­νω στον Κα­ντ,² στον Πρου­στ,³ στον Μπερ­γκσόν,⁴ στον Ζά­χερ Μα­ζόχ,⁵ στον Σπι­νό­ζα.⁶ Ε­κεί­νο που α­κού­γε­ται πα­ντού εί­ναι μια δι­πλή φω­νή· ο συγ­γραφέ­ας μι­λά­ει ταυ­τό­χρο­να με το υπο­κεί­με­νο της ερ­μη­νεί­ας του, τού δα­νεί­ζει τη γλώσ­σα του και δα­νεί­ζε­ται τη μα­τιά του, σε βαθ­μό που ο α­να­γνώ­στης δεν γνω­ρί­ζει σε κά­θε στιγ­μή τί α­νή­κει, ας πού­με, στον ί­διο τον Νί­τσε ή τον Πρου­στ και τί στον σχο­λια­στή τους.

Ο δεξιός δήμαρχος του Λονδίνου ξεστόμισε χθες την μεγαλύτερη ωμή αλήθεια για την παγκόσμια οικονομία

Οι ταξικές-οικονομικές ανισότητες έχουν γίνει «καυτό» θέμα τον τελευταίο καιρό, με τον Πάπα Φραγκίσκο* να αποτελεί την πρώτη υψηλού προφίλ προσωπικότητα που έθιξε το ζήτημα ανοικτά, δημιουργώντας ένα είδος μόδας.

Χθες το βράδυ, ωστόσο, άλλο ένα «βαρύ» όνομα εξέφρασε τη γνώμη του, πολύ διαφορετική από εκείνη του ηγέτη της Καθολικής Εκκλησίας.

Ο λόγος για τον δεξιό, συντηρητικό δήμαρχο του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον ο οποίος δήλωσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Κέντρο Πολιτικών Μελετών (γνωστή νεοφιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης) της βρετανικής πρωτεύουσας ότι η οικονομική ανισότητα είναι καλό πράγμα και ότι μερικοί άνθρωποι πολύ απλά δεν είναι αρκετά ευφυείς και ικανοί να πετύχουν.

Το πρόσωπο του σύγχρονου ρωσικού κομμουνισμού

Πηγή: Reuters

Πάνω από είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ οι Ρώσοι κομμουνιστές ελπίζουν ότι θα επιστρέψουν στην εξουσία.

*

Οι κομμουνιστές που κυβερνούσαν τη Ρωσία πάνω από 70 χρόνια εξακολουθούν να είναι η δεύτερη πιο ισχυρή πολιτική δύναμη στη χώρα. Υπόσχονται έναν κινεζικού τύπου σοσιαλισμό, ενώ η δημοτικότητα και η επιρροή τους συνεχώς μειώνονται. Παράλληλα εμφανίζονται νέα κομμουνιστικά κόμματα, που κηρύσσουν τον «αληθινό κομμουνισμό» και καταγγέλλουν τη διεφθαρμένη παλιά φρουρά.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), είναι η δεύτερη πιο ισχυρή πολιτική δύναμη στη σύγχρονη Ρωσία, ενώ αυτοπροσδιορίζεται ως ο διάδοχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ).

Στις τελευταίες εκλογές για την Κρατική Δούμα, που κερδήθηκαν από την Ενωμένη Ρωσία με ποσοστό 64,30%, το ΚΚΡΟ έλαβε το 11,57% των ψήφων. Ο υποψήφιός του κόμματος για την προεδρία, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ ήρθε δεύτερος μετά τον Βλαντιμίρ Πούτιν με πάνω από δώδεκα εκατομμύρια ψήφους (σχεδόν το 17% του συνόλου των ψήφων) το 2012. Το κόμμα εκπροσωπήθηκε σε 81 Περιφέρειες της χώρας με 156.528 μέλη.

Μυστικά αρχεία: Ο «Ψυχρός Πόλεμος» ξεκίνησε στα Βαλκάνια

Αλεξάντρ Σιροκόπαντ, NVO

Σχέδια για τη δημιουργία Συνομοσπονδίας Κρατών της Βαλκανικής, όπου θα μετείχε και η Ελλάδα, καθώς και της Παραδουνάβιας λεκάνης, εκπονούσε ήδη το 1943 η Βρετανία και άλλες Δυτικές δυνάμεις, προκειμένου να σταματήσουν την κάθοδο της Σοβιετικής Ενωσης στο Νότο.

Οι πολίτες της Σόφιας στις 15 Σεπτεμβρίου 1944 χαιρετίζουν τον Κόκκινο Στρατό. Πηγή: RIA Novosti

Το 2013, η Ρωσία γιορτάζει την 70η επέτειο από τις νίκες του Σοβιετικού Στρατού στο Κουρσκ, στο Ορέλ και στο Σμολένσκ. Σε ανάμνηση της πορείας του Κόκκινου Στρατού προς τη Μεγάλη Νίκη, σαν από παράδοση, θυμόμαστε και το ρόλο που διαδραμάτισαν στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Β’ ΠΠ) οι Σύμμαχοι της ΕΣΣΔ στον αντιχιτλερικό συνασπισμό. Στα υπουργικά γραφεία όμως, εκεί που επεξεργάζονταν τα σχέδια και συντόνιζαν τον πολιτικο-στρατιωτικό σχεδιασμό του πολέμου, οι παρασκηνιακές κινήσεις των Συμμάχων προκαλούσαν  έντονες ενοχλήσεις. Ο Winston Churchill (Ουίνστον Τσώρτσιλ), εξάλλου, είχε πει πολλές φορές: «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στα Σοβιέτ να περάσουν στην κοιλάδα του Δούναβη και στα Βαλκάνια».

Ο Πάπας Πίος ΧΙΙ, ήταν ένθερμος αντικομμουνιστής και ρωσοφοβικός. Ο ίδιος υποστήριξε ανοιχτά τη γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Την ιδέα του Τσώρτσιλ για τη δημιουργία Βαλκανικής – Παραδουνάβιας Ομοσπονδίας, ο Πίος ΧΙΙ την έκανε δεκτή με ενθουσιασμό.

«Κάθε φορά που εύρισκε την κατάλληλη ευκαιρία, ο Βρετανός πρωθυπουργός επέμενε στην ανάγκη εισβολής των Δυτικών Συμμάχων της ΕΣΣΔ εναντίον του Γερμανικού Γ’ Ράϊχ, μέσω των Βαλκανίων»,  είχε πει ο αμερικανός πρόεδρος Franklin Roosevelt (Φρανκλίνος Ρούζβελτ) στο γιο του Elliot (Έλιοτ). «Σε όλους, όσοι ήταν παρόντες σε αυτές τις συζητήσεις, ήταν απολύτως σαφές τι θέλει να πετύχει. Θέλει να χτυπήσει σαν σφήνα στην Κεντρική Ευρώπη για να κρατήσει τον Κόκκινο Στρατό μακριά από την Αυστρία και τη Ρουμανία και, αν είναι δυνατόν, μακριά και από την Ουγγαρία.

Γιώργος Θεοτοκάς, Ελεύθερο Πνεύμα!

Αποσπάσματα από ένα πολύτιμο βιβλίο που γράφτηκε 83 χρόνια πριν -ακόμα ψάχνουμε να βρούμε ποιοι είμαστε χωρίς να έχουμε κάνει ούτε βήμα από τότε

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Γιώργος Θεοτοκάς έγραψε το 1929, σε ηλικία 24 ετών το συναρπαστικό δοκίμιο Ελεύθερο Πνεύμα (εκδ. Εστία) το οποίο αργότερα ονομάστηκε «πνευματικό μανιφέστο» της γενιάς του ΄30 (στην οποία ανήκουν και ο Γιώργος Σεφέρης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Στρατής Μυριβήλης, ο Κοσμάς Πολίτης, ο Μ. Καραγάτσης, ο Άγγελος Τερζάκης). Πρόκειται για ένα ολιγοσέλιδο κείμενο που έχει απασχολήσει περισσότερο από κάθε άλλο δοκίμιο την ελληνική διανόηση. Είναι ένα ορμητικό γεμάτο δυναμισμό κείμενο ευρωπαϊκά προσανατολισμένο και ριζοσπαστικό στην αντιμετώπιση του παρελθόντος. Ο Γιώργος Θεοτοκάς προσπάθησε όπως πολλοί της γενιάς του να αντιπαραβάλει την «πλευρά του Ελληνικού της Ελλάδας και όχι της Ελλάδας όπως την φαντάζονται οι Ευρωπαίοι». Με δύο λόγια το ζήτημα της ελληνικότητας της γενιάς του 30 συνοψίζεται τελικά στο τι θα δημιουργήσεις ως σύγχρονος Έλληνας που όχι μόνο να είναι αυθεντικά δικό σου, αλλά να ενδιαφέρει και τους ξένους.

Ιστορίες αυστηρώς ακατάλληλες…για τα δελτία ειδήσεων των οχτώ!

Η Δασκάλα μπαίνοντας σήμερα το πρωί στην τάξη, ανακοινώσε στους μαθητές της πως όποιος θα συγκεντρώσει στις επόμενες δύο εβδομάδες 10 «αστεράκια» καλής απόδοσης στο τετράδιό του, θα έπαιρνε στο τέλος ένα συμβολικό δώρο.

Ρώτησε τους μαθητές της, τι δώρο θα ήθελαν, έχοντας την κρυφή ελπίδα πως θα απαντούσαν: «Ένα βιβλίο».

Τα παιδιά σχεδόν με ένα στόμα της απάντησαν: «Δύο σάντουιτς από το κιλικίο κυρία».

Η Δασκάλα είχε ακούσει εδώ και καιρό ότι η κυρία Μαρία που είχε το κιλικίο, θα το άφηνε. Πίστευε πως αυτό οφειλόταν στην πλεονεξία της κυρίας Μαρίας η οποία απλώς ήθελε να ασχοληθεί με μία πιο κερδοφόρα επιχείρηση.

Ο καθηγητής της γυμναστικής είχε ξεκαθαρίσει στους μαθητές του πως κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα ήθελε να έρχονται με αθλητική περιβολή. Όχι με τζιν και βερμούδες.

Στο σημερινό μάθημα, ο Γιώργος δεν φορούσε φόρμες και αθλητικά παπούτσια. Φορούσε και σήμερα το ίδιο τζιν όπως και όλες τις υπόλοιπες μέρες.

Ο καθηγητής, μόλις τον είδε του είπε:

«Βρε Γιώργο! Δεν είπαμε να φοράμε τις φόρμες όταν έχουμε γυμναστική;»