olympia.gr
Γράφει ο Θανάσης Μπαντές
«Το εκκρεμές του Φουκώ» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Έκο και κυκλοφόρησε το 1988, οχτώ χρόνια μετά το «Όνομα του Ρόδου». Αν «το Όνομα του Ρόδου» αφορούσε το θρησκευτικό φανατισμό και την απήχηση της μεταφυσικής αλήθειας που προβάλλεται ως μοναδική αλήθεια και που δεν είναι παρά η συγκάλυψη της διεκδίκησης εξουσίας με καθαρά κοσμικό προσανατολισμό, το «Εκκρεμές του Φουκώ» είναι η επιβολή της παράπλευρης ιστορίας (θα λέγαμε της παραϊστορίας), που στηρίζεται αποκλειστικά στο ανυπόστατο και που αφορά την παγκόσμια συνωμοσιολογία παρασύροντας τις μάζες και τσαλαπατώντας κάθε λογική (για την ακρίβεια καθιστώντας άχρηστη κάθε λογική), αφού η λογική δεν αποτελεί κριτήριο ερμηνείας του κόσμου, αλλά τροχοπέδη του αχαλίνωτου, που η παράπλευρη ιστορία εμπορεύεται με επαγγελματικούς όρους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η ιστορία χάνει κάθε νόημα, αφού μόνο η ομαδική παραφροσύνη κρίνεται ικανοποιητική. Το περιττό της αλήθειας επιβεβαιώνεται καθημερινά, αφού μόνο ο προσωπικός μύθος νοηματοδοτεί την ύπαρξη απελευθερώνοντας δυνάμεις πρωτοφανείς, που λειτουργούν μέχρις εσχάτων για την αναπαραγωγή του. Όμως κανένα ατομικό παραμύθι δεν ευδοκιμεί αν δεν ενταχθεί στη συλλογικότητα. Το συλλογικό παραμύθι δεν είναι απλώς η ταύτιση των ατομικών παραμυθιών, είναι ο ενωτικός κρίκος χιλιάδων υπάρξεων που αναζητούν νόημα, δηλαδή δρόμο για την επιβίωση. Η κατάργηση του ομαδικού μύθου δεν έχει καμία σχέση μ’ αυτό που λέμε σύγκρουση ιδεών ή πολιτισμών ή οπτικών ή οτιδήποτε τέτοιο, είναι η προσωποποιημένη απειλή της ίδιας της ύπαρξης και γι’ αυτό πρέπει να εξοντωθεί. Το ομαδικό παραμύθι είναι η συναισθηματική έξαρση που περιχαρακώνει την ομάδα, είναι δηλαδή η ιδεολογική ασφάλεια του αληθούς (που μόνο η συλλογικότητα εξασφαλίζει), η επιβεβαίωση της συμμετοχής και η εξασφάλιση της αντιπαλότητας με τις υπόλοιπες ομάδες. Η αντιπαλότητα είναι εξίσου απαραίτητη με την υιοθέτηση της αλήθειας, αφού αλήθεια χωρίς εχθρούς στερείται υπόστασης. Η λογική, που από θέση αρχής, ελέγχει τα συναισθήματα, απαξιώνεται, ας πούμε θυσιάζεται, μπροστά στα συναισθηματικά κέρδη της ένταξης, που αναμφισβήτητα είναι προτιμότερα. Καθίσταται δηλαδή περιττή, όπως και κάθε αλήθεια, εξυψώνοντας το παράλογο ως μοναδικό παράγοντα συμπεριφοράς. Κάπως έτσι φτάνουμε μπροστά σε μια νέα μεταφυσική, που βασίζεται στους ίδιους θρησκευτικούς μηχανισμούς και αφορά τις ραδιουργίες των αντιπάλων, σατανικά σχέδια, σκοτεινές συνωμοσίες, απόκρυφα μυστικά, κωδικοποιημένα μηνύματα και πάει λέγοντας, που τελικά δεν είναι παρά οι εκδοχές της ίδιας νοσηρής ανθρώπινης ανάγκης, της ανάγκης της κατοχής του μυστικού, δηλαδή της άκρατης γνώσης που η μοναδικότητά της σηματοδοτεί όλο το κύρος της ύπαρξης. Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι μόνο η ανάγκη της κλειδαρότρυπας. Είναι η αποκατάσταση της ματαιωμένης αλήθειας που όσο λιγότεροι τη γνωρίζουν, τόσο πιο σπουδαία είναι. Ο κοινωνός του μυστικού είναι ο ξεχωριστός άνθρωπος που οφείλει να το διαλευκάνει μέχρι τέλους. Με δυο λόγια, οι θεωρίες συνωμοσίας καλύπτουν ένα τεράστιο κενό της ύπαρξης. Μετουσιώνουν την υπόστασή της σε κάτι πέρα από αυτήν, που είναι αόρατο και άυλο και που ταυτόχρονα την καθορίζει με καθαρά μεταφυσικές δομές, προεκτείνοντας κάθε πεδίο δράσης σε αναζήτηση του εσφαλμένου, που μόνο η συνωμοτικότητα των εχθρικών κύκλων μπορεί να εξηγήσει. Κι αυτό, αφού λειτουργεί ως πεμπτουσία της γνώσης, αναπόφευκτα γίνεται και πεμπτουσία της υπεροχής.
Ο Έκο, βαθύς γνώστης της συνωμοσιολογικής – παραθρησκευτικής αναγκαιότητας, φέρνει στο φως το «Εκκρεμές του Φουκώ» ως ιστορική φάρσα που επιβεβαιώνει την ολοκληρωτική επικράτηση του παραλόγου. Εκδοτικός οίκος που παραπαίει οικονομικά εστιάζει τη θεματολογία του σ’ αυτό που λέμε παγκόσμια συνωμοσία, εκμεταλλευόμενος συγγραφείς ψώνια που πληρώνουν αδρά για να εκδώσουν τις αποκαλύψεις τους. Αποκρυφισμός, κωδικοποιημένα μηνύματα, ιερά σύμβολα, μυστικιστικοί αριθμοί, υπόγειες δραστηριότητες, περιζήτητοι χάρτες, Ροδόσταυροι, Ναϊτες, μυστικές συναντήσεις, μια παγκόσμια πλεκτάνη. Η δουλειά πάει ρολόι και τα κορόιδα συρρέουν. Μια φλέβα χρυσού. Με πρωτοφανή κυνισμό ο ιδιοκτήτης του εκδοτικού οίκου εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια το χειρισμό του κορόιδου μέχρι να του αποσπάσει τα λεφτά. Επιτηδευμένη ευγένεια, άκρατη σοβαρότητα, χειριστικοί τρόποι, αναγνώριση της εκδοτικής σπουδαιότητας του έργου, οικονομικές δυσκολίες, ανάγκη χρηματοδότησης, βεβαίωση επιστροφής των χρημάτων με τις πωλήσεις, αποδεικτικά στοιχεία της τεράστιας εμπορικότητας του οίκου, τύπωμα του βιβλίου με ελάχιστο κόστος κι επιστροφή των βιβλίων στο συγγραφέα, γιατί δυστυχώς οι ανάγκες της αγοράς και η ανωριμότητα του κοινού δεν έφεραν τα αναμενόμενα. Σ’ ένα ντελίριο ιλαρότητας, οι υπάλληλοι του εκδοτικού οίκου εκδίδουν κι ένα δικό τους βιβλίο πρωτοφανούς αναξιοπιστίας, μπλέκοντας τα πάντα σ’ ένα παραλήρημα ανιστορικότητας. Η κατασκευή των μύθων με τις ημερομηνίες που πάντα αποκαλύπτουν τα υπόγεια μηνύματα της συνωμοσίας δεν είναι παρά προσθέσεις κι αφαιρέσεις: «Τριάντα έξι ιππότες για τον καθένα από τους έξι τόπους μας κάνει 216, του οποίου το εσωτερικό άθροισμα είναι 9. Και καθώς οι αιώνες είναι έξι, αν πολλαπλασιάσουμε το 216 με το 6 έχουμε 1296, του οποίου το εσωτερικό άθροισμα είναι 18, δηλαδή τρεις φορές έξι, 666». Η εμπλοκή του Χίτλερ και του Σαίξπηρ στα πλοκάμια της παγκόσμιας συνωμοσιολογίας είναι ο χλευασμός του Έκο που γίνεται απροκάλυπτος και τερατώδης. Δεν υπάρχει ιστορική περίοδος που να μην παρερμηνεύεται, ημερομηνία που να μην προσθαφαιρείται, ιστορικό πρόσωπο που να μην εμπλέκεται, σ’ ένα ντελίριο ειρωνείας. Τα αληθινά ιστορικά ψήγματα που υπάρχουν υπηρετούν το στήσιμο της εξωφρενικότητας, που είναι καταδικασμένη στην επιτυχία. Όσο πιο εξωφρενικό, τόσο πιο πιστευτό. Η άκρατη υπερβολή σηματοδοτεί την κωμικότητα ενός παραλόγου που μόνο κωμικό δεν είναι. Η δαιμονισμένη πλοκή, το αδυσώπητο ανθρωποκυνηγητό και η τελική συντριβή των ηρώων από τη δύναμη της ίδιας τους της φάρσας, δεν είναι παρά το ανίκητο της ομαδικής παραφροσύνης που θα εκδηλωθεί σχεδόν νομοτελειακά κι όσο εναρμονισμένο είναι το τερατώδες της ανιστορικότητας με το ενδιαφέρον των συνωμοσιολάγνων, άλλο τόσο εναρμονίζεται και η υπερβολή της δράσης με την πραγματικότητα. Γιατί η ομαδική παραφροσύνη δεν θα μπορούσε να εκφραστεί παρά μόνο μ’ αυτό το τσούρμο των τρελών και των απόκληρων, των ολοκληρωτικά κατεστραμμένων ανθρώπων. Γιατί το αμείλικτο της αλήθειας δεν θα μπορούσε να διοχετευτεί παρά με την άκρατη βαρβαρότητα που μοιραία γεννάνε τα άκρα. Γιατί η τρέλα απαξιώνει όλα τα όρια και κάπως έτσι κλονίζονται ακόμα και οι ήρωες του Έκο, αφού παραπαίουν στο ανεξέλεγκτο που ορίζει η λαγνεία του μυστικού: «Μια συνωμοσία, για να είναι συνωμοσία, οφείλει να είναι μυστική. Είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε πως υπάρχει κάποιο μυστικό για να μη νιώθουμε πια απογοητευμένοι……..Υπάρχει άραγε κάποιο μυστικό τόσο ακτινοβόλο; Βεβαίως, αρκεί να μην το γνωρίσεις ποτέ. Αν αποκαλυφθεί, δεν μπορεί παρά να μας απογοητεύσει……».
Η λαγνεία του μυστικού δεν είναι παρά η διαρκής αναζήτηση αιτίων που ρυθμίζουν τον κόσμο και που αναγκαστικά κρύβουν κάτι αποκρουστικό, κάτι προκαθορισμένο και ραδιούργο. Μιλάμε για θεωρίες συνωμοσίας που αφορούν Εβραίους, Μασόνους κτλ. Για τελετουργικά και ιστορικά μυστικά και δεσμούς αίματος και μαγείες και μυστικές χειρονομίες. Γιατί οι καθημερινές κακοτυχίες πρέπει να αποδοθούν κάπου και γιατί σίγουρα υπάρχει κάποιο μυστικό που τις ερμηνεύει: «Το ίδιο ισχύει για την καθημερινή μας ζωή. Όπως τα κραχ στο χρηματιστήριο. Συμβαίνουν επειδή όλοι κάνουν από μια λανθασμένη κίνηση, κι όλες οι λανθασμένες κινήσεις μαζί δημιουργούν πανικό. Κι έπειτα, όποιος δεν έχει γερά νεύρα αναρωτιέται: μα ποιος οργάνωσε αυτή τη συνωμοσία, ποιον ωφελεί; Κι αλίμονο αν δε βρεις έναν εχθρό που συνωμότησε, θα νιώσεις ένοχος. Ή μάλλον, επειδή νιώθεις ένοχος, επινοείς μια συνωμοσία ή πολλές. Και για να τις νικήσεις πρέπει να οργανώσεις τη δική σου συνωμοσία». Κι εδώ βέβαια δεν μιλάμε για τα δεδομένα συμφέροντα των ισχυρών, ούτε για τα επίσης δεδομένα πολιτικά παρασκήνια ή τη διαπλοκή της πολιτικής κλπ. Μιλάμε για τις αναπόδεικτες θεωρίες παραθρησκευτικού χαρακτήρα, που παραφράζουν συνειδητά την ιστορία και σπέρνουν τον πανικό κινδυνολογώντας. Που ξέρουν να απευθύνονται στις μάζες κάνοντας το λαϊκισμό επάγγελμα και διαχωρίζοντας τον κόσμο πάντα εθνικά και ποτέ ταξικά. Που η δημιουργία εχθρών είναι το βασικότερο μέλημά τους και που μοιραία αποκτούν φασίζουσες διαστάσεις, αφού υποθάλπουν την ψεύτικη εθνική έπαρση και το φόβο. Που εμπορεύονται την επιστημονική ανιστορικότητα ανακατεύοντας τον εθνικισμό με τη συνωμοσιολαγνεία. Και φυσικά, ύψιστη φροντίδα είναι ο εχθρός να μην κατονομάζεται ποτέ. Γιατί αν κατονομαστεί χάνει το μυστήριο. Το ορατό δεν ενδείκνυται για συνωμοσίες.
 |
| Χαρακτηριστική «αντισυστημική» αντίδραση της αμερικανικής κοινωνίας |
 |
| Οι επιζώντες που θρηνούν για τα θύματα στα σχολεία των ΗΠΑ «παίζουν θέατρο», σύμφωνα με τους υποστηρικτές τηςγενικευμένης οπλοφορίας και τα λόμπυ-χρηματοδότες του Τραμπ |
Του Δημήτρη Κούλαλη
ΕΛΛΟΓΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ
«Όταν οι πλούσιοι κάνουν πόλεμο, είναι οι φτωχοί που πεθαίνουν», έγραφε ο σπουδαίος υπαρξιστής Jean-Paul Sartre.
Τα γεγονότα στην αιματοκυλισμένη Συρία, σ’ αυτή τη γωνιά του πλανήτη που καθρεφτίζει τη βαρβαρότητα του κυρίαρχου συστήματος, εκεί όπου το έγκλημα έγινε μια θλιβερή συνήθεια, επιβεβαιώνουν καθημερινά τη διαπίστωση του φιλοσόφου.
Τις τελευταίες εβδομάδες, με τους βομβαρδισμούς από τις κυβερνητικές δυνάμεις να συνεχίζονται στην περιοχή Ουάντι Μπαράντα, σημειώνονται δολιοφθορές στο σύστημα υδροδότησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι πολίτες να στερούνται την, χαρακτηρισμένη από τον ΟΗΕ το 2010 ως ανθρώπινο δικαίωμα, πρόσβαση στο νερό και ως εκ τούτου να πέφτουν θύματα αισχροκέρδειας και εκμετάλλευσης, αφού την ώρα που έκλειναν οι στρόφιγγες , παράλληλα, εκτοξεύονταν οι τιμές του εμφιαλωμένου νερού.
Ο Γιαν Έγκελαντ, επικεφαλής της ομάδας εργασίας του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία, έχει χαρακτηρίσει αυτή την κατάσταση «έγκλημα πολέμου», καθώς «μόνο στη Δαμασκό, 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι είδαν την υδροδότησή τους να διακόπτεται, αφού οι πηγές του Ουάντι Μπαράντα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν λόγω των μαχών και των ενεργειών δολιοφθοράς». Πρόκειται για ένα «έγκλημα πολέμου» , συνέχισε, σε βάρος αμάχων, ανάμεσα στους οποίους είναι πολλοί που υποφέρουν από αρρώστιες ή είναι τραυματίες που δεν μπορούν να αναρρώσουν εξαιτίας της διακοπής της ύδρευσης.
Παρά το γεγονός ότι τα όπλα έχουν σιγήσει σε πολλά από τα μέτωπα και η ένταση των εχθροπραξιών έχει κάπως μειωθεί, μετά και την εκεχειρία της 30ης Δεκεμβρίου, οι μακάβριες λίστες των αμάχων θυμάτων συνεχώς ενημερώνονται .
Οι κυβερνητικές δυνάμεις, με το επιχείρημα ότι στο Ουάντι Μπαράντα βρίσκονται αντάρτες της Φατάχ Αλ-Σαμ, πρώην παρακλαδιού της Αλ Κάιντα, δεν περιλαμβάνουν την κοιλάδα στα εδάφη στα οποία εφαρμόζεται η εκεχειρία.
Το καθεστώς Άσαντ, επιρρίπτει τις ευθύνες στους αντάρτες καθώς ισχυρίζεται ότι εκείνοι «μόλυναν με ντίζελ» τους ταμιευτήρες νερού και ότι έκοψαν την παροχή. Απ’ την άλλη, οι αντάρτες υποστηρίζουν ότι οι βομβαρδισμοί του καθεστώτος ευθύνονται για την καταστροφή των υποδομών υδροδότησης.
Ένα θεάτρου το παραλόγου δηλαδή, με θύμα το συριακό λαό.
Ωστόσο, η Συρία, δεν είναι η μοναδική περιοχή στην οποία το νερό χρησιμοποιείται ως όπλο πίεσης και εξόντωσης του αντιπάλου.
Πριν 2 χρόνια και εν μέσω καύσωνα , η ισραηλινή εταιρεία ΜΕROKOT,η οποία παλιότερα είχε δείξει ενδιαφέρον για την ΕΥΔΑΠ, σταματούσε ανά τακτά χρονικά διαστήματα την υδροδότηση σε περιοχές των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, επικαλούμενη τη… ζέστη.
Ως εκ τούτου, πολλά παλαιστινιακά χωριά, οι κάτοικοι των οποίων προπληρώνουν το νερό από το 2013, εν μέσω θερμοκρασιών που άγγιζαν ακόμη και τους 40 βαθμούς Κελσίου, έμεναν χωρίς νερό. Στην πλειοψηφία τους αυτοί οι άνθρωποι ήταν φτωχοί.
Μην έχοντας άλλη επιλογή, αναγκάζονταν να στραφούν προς τους νερουλάδες που πουλούσαν το νερό μέσα σε σκουριασμένα ή βρώμικα βυτιοφόρα. Μαζί μ’ αυτούς , από δίπλα, και οι πολυεθνικές, όπως η αγαπημένη μας Nestle (βλ. Ήλθαν, διέλυσαν και απήλθαν: Η μεγάλη «μπίζνα» του νερού) που έκανε χρυσές δουλειές με την πώληση εμφιαλωμένου νερού.
Βέβαια, για τους Παλαιστίνιους, αυτά δεν είναι πράγματα πρωτόγνωρα. Συμβαίνουν από το 1948 μέχρι σήμερα, πάντα υπό την αρωγή της κατά τα άλλα προστάτριας και εγγυήτριας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Δύσης.
Ίσως, λοιπόν, δεν είναι ο «τυφλός εθνικισμός» των Παλαιστινίων και των άλλων καταπιεσμένων που γεννά τη βία, όπως υποστηρίζουν οι ταγοί του «καταδικάζουμε τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται». Ίσως, είναι ένας τρόπος να πουν σε εκείνους που έχουν απλώσει τα σαρκοβόρα ιμπεριαλιστικά νύχια τους επάνω στο λαό τους, ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ.
Δε μιλάμε επομένως για βία. Μιλάμε για κραυγή ύπαρξης και αξιοπρέπειας. Είναι η κραυγή των φτωχών, ηλίθιε.
Από:http://www.nostimonimar.gr/ine-i-kravgi-ton-ftochon-ilithie/
Δέκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την παταγώδη αποτυχία των αμερικανικών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης να προβλέψουν την παρ’ ολίγον ολοκληρωτική κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μια δεκαετία που αποδείχτηκε αρκετή ώστε οι επικριτές να μετατραπούν σε υμνητές τους.
Με τα δεδομένα ενός υγιούς καπιταλισμού (με την επιφύλαξη ο όρος να αποτελεί αντίφαση εν τοις όροις) oι Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch θα έπρεπε να είχαν κατεβάσει ρολά στις 13 Σεπτεμβρίου του 2008 – την ημέρα που έγινε γνωστή η επερχόμενη κατάρρευση της Lehman Brothers.
Λίγα 24ωρα νωρίτερα οι τρεις μεγαλύτεροι οίκοι αξιολόγησης βαθμολογούσαν τη συγκεκριμένη εταιρεία με «Α», «Α2» και «Α+», όπως έκαναν και για τα περισσότερα σκουπίδια που κυκλοφορούσαν εκείνη την περίοδο στη φούσκα της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ. Το πρόβλημα δεν ήταν απλώς ότι απέτυχαν στις προβλέψεις τους, αλλά ότι το μοντέλο λειτουργίας τους (να πληρώνονται από τις εταιρείες τις οποίες καλούνται να αξιολογήσουν) αποδείχτηκε επικίνδυνο για τη συνέχιση λειτουργίας του κυρίαρχου οικονομικού συστήματος.
Παρ’ όλα αυτά, η κριτική ή τα εύσημα που δέχονται οι τρεις μεγάλοι οίκοι από πολιτικούς και δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να στηρίζονται περισσότερο σε πολιτικά κριτήρια παρά στην ανάγνωση των πραγματικών δεδομένων. Τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, παραδείγματος χάριν, θυμήθηκαν πόσο σαθρό ήταν το μοντέλο λειτουργίας των Moody’s, Standard & Poor’s και Fitch μόνο όταν η κρίση του 2008 έκανε «μετάσταση» στην Ευρώπη και οι τρεις οίκοι άρχισαν να υποβαθμίζουν τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας αλλά και τη Γαλλία.
Η κριτική έλαβε μάλιστα χαρακτηριστικά οργισμένης επίθεσης όταν η Ε.Ε. (βλ. Βερολίνο) θέλησε να δημιουργήσει τον δικό της οίκο αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και έπρεπε να τεκμηριώσει την ανάγκη απαγκίστρωσης από τους τρεις αμερικανικούς γίγαντες. Οταν όμως η κατάσταση στην ευρωζώνη φάνηκε προς στιγμήν να σταθεροποιείται –καθώς το οικοδόμημα έκατσε πάνω στα «πτώματα» μισθωτών και συνταξιούχων– η κριτική καταλάγιασε.
Είχε έρθει βέβαια η σειρά των αμερικανικών ΜΜΕ να απαξιώσουν (πάντα με πολιτικά και όχι επιστημονικά κριτήρια) τον κινεζικό οίκο αξιολόγησης Dagong. Στα μέσα Ιανουαρίου του 2018, όταν ο Dagong υποβάθμισε το αξιόχρεο των ΗΠΑ σε BBB+ από Α-, με αρνητική προοπτική, κυκλοφόρησαν στις ΗΠΑ δεκάδες άρθρα για την «αφερεγγυότητα» του συγκεκριμένου οίκου.
«Ποιος είχε ξανακούσει τον Dagong;» ήταν το επαναλαμβανόμενο μοτίβο αρκετών αναλυτών που προσπαθούσαν να «ξεχάσουν» ότι ο πιο διακεκριμένος οίκος αξιολόγησης στην Κίνα, δηλαδή τη χώρα που κατέχει το σημαντικότερο τμήμα του εξωτερικού χρέους των ΗΠΑ, ίσως να γνωρίζει κάτι περισσότερο για την πραγματική κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας.
Ήταν προφανές ότι η διαμάχη εντασσόταν στην κλιμακούμενη αντιπαράθεση των δύο γιγαντιαίων οικονομιών του πλανήτη, αλλά για ακόμη μια φορά κανείς δεν τολμούσε να αμφισβητήσει το μοντέλο λειτουργίας του συστήματος αξιολόγησης.
Θεέ μου ευλόγησε τη γ*****η απάτη μας – E-mail στελέχους της Standard & Poor’s πριν από την κρίση του 2008
O κόσμος θα έπρεπε να είχε καταλάβει τον ρόλο των οίκων αξιολόγησης όχι από το 2008 αλλά από το 1869, όταν έσκασε στις ΗΠΑ η φούσκα των αμερικανικών σιδηροδρόμων. Ενας νεαρός δικηγόρος, που άκουγε στο όνομα Χένρι Πουρ, εξέδιδε ένα βιβλιαράκι στο οποίο αξιολογούσε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον χώρο των σιδηροδρόμων.
Και, όπως μπορείτε να μαντέψετε, όχι μόνο δεν προειδοποίησε για την επερχόμενη «Μαύρη Παρασκευή» του 1869, αλλά είχε το θράσος να αξιολογεί ακόμη και την οικογενειακή επιχείρηση του αδερφού του, Τζον Πουρ.
O οίκος αξιολόγησης των Πουρ ήταν τόσο «επιτυχημένος» ώστε κατάφερε να «χάσει» ακόμη και το μεγάλο κραχ του 1929 –για την ακρίβεια συνέβαλε στην εκδήλωσή του, αφού διαφήμιζε την ποιότητα των σκουπιδιών που ανταλλάσσονταν τότε στην αμερικανική χρηματαγορά. Χρειάστηκε τελικά η συγχώνευση με την εταιρεία Standard Statistics Bureau ώστε η οικογένεια των Πουρ να γλιτώσει τη δική της χρεοκοπία και να χαρίσει στην ανθρωπότητα τον κολοσσό που ονομάζεται Standard & Poor’s.
Ανάλογες ήταν και οι ιστορίες που είχαν να διηγηθούν οι ιδρυτές των δύο άλλων οίκων αξιολόγησης. Ενώ όμως οδηγούσαν για δεκαετίες τους επενδυτές στην καταστροφή, κατάφεραν να μετατραπούν σε κλειδοκράτορες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
«Ας φτιάξουμε έναν οίκο αξιολόγησης που θα ελέγχεται από τον ΟΗΕ και θα χρηματοδοτείται από δανειστές και δανειζόμενους… Ας μετατρέψουμε το καρτέλ που ελέγχει τους εκλεγμένους πολιτικούς σε πραγματικό εργαλείο της οικονομίας» πρότεινε πριν από μερικά χρόνια ο βασικός οικονομικός αναλυτής του Guardian, Αντίτια Τσακραμπόρτι.
Η φωνή του όμως χάθηκε ανάμεσα στις κραυγές όσων ασκούσαν κριτική στους τρεις οίκους, μόνο όταν διαφωνούσαν με τις αξιολογήσεις τους, και στη συνέχεια τους επευφημούσαν από τα έδρανα κάποιου Κοινοβουλίου, όταν οι εκθέσεις τους «δικαίωναν» την αντιλαϊκή πολιτική τους.
Διαβάστε:
The Last Mystery of the Financial Crisis
Ο δημοσιογράφος Matt Taibbi εξηγεί το σκοτεινό παρασκήνιο των τριών μεγάλων οίκων αξιολόγησης στις σελίδες του περιοδικού Rolling Stone.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 24/2/2018
Από:https://info-war.gr/iki-metavallomenis-anochis/
Ταράσσει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα» (Επίκτητος).
Το διαρκές και εναγώνιο αίτημα του ανθρώπου για ασφάλεια αδυνατίζει την κρίση του στο θέμα του σαφούς προσδιορισμού του περιεχομένου της. Σχηματικά, ωστόσο, θα μπορούσαν να καταγραφούν τα δυο είδη ασφάλειας. Στην πρώτη ομάδα εντάσσεται η ασφάλεια ως μια τελείως εσωτερική, υποκειμενική σταθερότητα ανεξάρτητα από το περιβάλλον και τις πιέσεις, τις επιταγές, τους κινδύνους και τα προβλήματα που γεννά.
Σε αυτό το πλαίσιο βρίσκει δικαίωση και η θέση του Επίκτητου που διακήρυξε πως ο άνθρωπος υποφέρει περισσότερο από τις δοξασίες του για τα πράγματα και λιγότερο από τα ίδια τα πράγματα «τούτον θλίβει ου το συμβεβηκός, αλλά το δόγμα το περί τούτου». Ο φόβος και η ανασφάλεια που αυτός προκαλεί συνιστά μια υποκειμενική κατάσταση – ευθύνη και όχι κάτι που απορρέει από την εξωτερική – αντικειμενική πραγματικότητα. Γι’ αυτό, «απαιδεύτου έργον το άλλοις εγκαλείν, εφ οις αυτός πράσσει κακώς» (Επίκτητος).
Με βάση το παραπάνω είδος ασφάλειας οι Στωικοί προκρίνουν την καρτερικότητα και την αταραξία απέναντι σε φαινόμενα που τείνουν να αποδιοργανώνουν την εσωτερική γαλήνη και ευρυθμία. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει ένα υψηλό επίπεδο αυτοκυριαρχίας και εσωτερικής πειθαρχίας. Είναι σημαντικό, δηλαδή, να μένεις όρθιος κι ασάλευτος στους ανέμους του κόσμου.
«Μέσα στη γενικευμένη ανασφάλεια του κόσμου, πρέπει να διαφυλάξει την απόλυτη εσωτερική ασφάλεια» (Φρεντερίκ Γκρο).
Ο Επίκουρος συνδέει την αταραξία – ως προϋπόθεση της ασφάλειας – με την αποφυγή των κίβδηλων ηδονών και την άρνησή του να φθαρεί από τις κοινωνικές συναναστροφές. Το «Λάθε βιώσας» συνιστά την αντιπροσωπευτικότερη πρόταση ζωής για τη βίωση της αταραξίας και της εσωτερικής ασφάλειας.
Συναφείς με τα παραπάνω είναι και οι διαπιστώσεις του Πύρρωνα:
«(1) τα πράγματα είναι εκ φύσεως αδιάφορα, ασταθή, αμφίβολα˙ (2) δεν πρέπει λοιπόν να διαμορφώσουμε καμία σταθερή άποψη γύρω από αυτά˙ (3) από εδώ προκύπτει η σιωπή (αφασία) και η ασφάλεια (αταραξία). Εδώ συνδέονται αυστηρά μεταξύ τους η σιωπή και η πνευματική ασφάλεια» (Φρεντερίκ Γκρο).
Η υποταγή, λοιπόν, στην αναγκαιότητα και η αναγνώρισή της ως τέτοιας συνιστά και το προοίμιο της ασφάλειας ως μιας εσωτερικής – υποκειμενικής στάσης.
Ακρότατη έκφραση αυτής της στάσης είναι η θεωρία του Επίκουρου για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζει ο άνθρωπος το φόβο του θανάτου. Ειδικότερα τονίζει:
«Το φρικωδέστατο νουν των κακών ο θάνατος ουθέν προς ημάς, επειδήπερ όταν μεν ημείς ώμεν, ο θάνατος ου παρέστιν, όταν δε ο θάνατος παρή, τοθ’ ημείς ουκ εσμέν. Ούτε ουν προς τους ζώντάς έστιν ούτε προς τους τετελευτηκότας, επειδήπερ περί ους μεν ουκ έστιν, οι δε ουκέτι εισίν» (όταν εμείς υπάρχουμε – ζούμε ο θάνατος δεν είναι παρών. Όταν ο θάνατος είναι παρών, τότε δεν υπάρχουμε εμείς… Άρα ο θάνατος δεν υπάρχει).
Η ασφάλεια, ωστόσο, υφίσταται και ως μια αντικειμενική κατάσταση που διέπεται από την απουσία κινδύνων. Αυτό σημαίνει την προσδοκία μιας οριστικής εξάλειψης των κινδύνων που κυοφορεί η εξωτερική πραγματικότητα και τραυματίζει τον ψυχισμό του ανθρώπου. Αυτή η ασφάλεια, όμως, συνιστά μια ουτοπία που δρα θεραπευτικά στο φόβο και την αγωνία για το μέλλον. Ο τέλειος κόσμος κινείται στο χώρο της προσδοκίας και της ανθρώπινης φαντασίωσης.
Σε αυτό το πεδίο της ασφάλειας αναπτύχθηκαν οι πολλαπλές αποχρώσεις της Τελεολογίας και της Εσχατολογίας. Η περιγραφή ενός κόσμου όπου θα κυριαρχεί η αρμονία, το δίκαιο και το καλό θέρμαινε την ελπίδα των βασανισμένων και τόνωνε το ηθικό των κατατρεγμένων. Η «Αποκάλυψη» του Ιωάννη και ο Χιλιασμός αποτελούν τις πιο χειροπιαστές ενδείξεις για τη βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να αισθάνεται ασφαλής σε έναν κόσμο που σπαράσσεται από το άδικο και το κακό. Όλοι ανέμεναν την περίοδο των Χιλίων Ετών κατά την οποία ο Διάβολος(το πνεύμα του Κακού) θα έμενε ανενεργός και το καλό θα κυριαρχούσε. Η επιστροφή του Χριστού θα σήμαινε και την τελική συντριβή του Αντίχριστου με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις δυνάμεις του Κακού.
Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται και οι θέσεις του Καντ που προσπαθεί να ανιχνεύσει τις αφανείς διαδρομές μιας τελεολογικής πορείας του κόσμου:
«Η Ιστορία της ανθρωπότητας, αν τη δούμε συνολικά, μπορεί να θεωρηθεί διαδικασία πραγματοποίησης ενός κρυφού σχεδίου της φύσης να δημιουργήσει μια πολιτική κατάσταση των πραγμάτων, εσωτερικά και εξωτερικά τέλεια, ως τη μόνη κατάσταση στην οποία μπορούν να αναπτυχθούν πλήρως και να εκδηλωθούν όλες οι ικανότητες που εμφύτευσε στην ανθρωπότητα» (Όγδοη θέση, ‘’Ιδέα για μια καθολική ιστορία από κοσμοπολίτικη άποψη’’).
Σε αυτό το είδος της ασφάλειας κινήθηκε και ο Μεσσιανισμός με όλες τις αποχρώσεις του (θρησκευτικές, πολιτικές..) αλλά και κάποιες πολιτικές ιδεολογίες που προμήνυαν έναν κόσμο ειρηνικό, χωρίς εκμετάλλευση και κοινωνικές ανισότητες. Βασικός εκπρόσωπος αυτών των ιδεολογιών ο Αναρχισμός και ο Κομμουνισμός. Ο κόσμος της Μαρξιστικής ιδεολογίας περιέγραφε έναν κόσμο χωρίς αλλοτρίωση, έναν κόσμο ελευθερίας και δημιουργίας. Σε αυτόν τον κόσμο οι άνθρωποι θα ήταν ελεύθεροι να πλάσουν τον εαυτό τους συμφιλιωμένοι με τη φύση, με τους άλλους ανθρώπους και με τον εαυτό τους. Η Ρωσική επανάσταση (1917) για άλλους ήταν η αρχή ενός νέου κόσμου και για άλλους μια μεγάλη απογοήτευση και απάτη.
Τη σκυτάλη για τη φαντασίωση ενός άλλου κόσμου – και το τέλος του παλιού – πήρε ο Φουκουγιάμα με το βιβλίο του «Το τέλος της Ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος» (1992). Το κομμουνιστικό πείραμα μπορούμε να το αξιολογήσουμε – κρίνουμε αφού πέρασαν 100 χρόνια (1917-2017). Τις διακηρύξεις, όμως, και τις προβλέψεις του Φουκουγιάμα δυσκολευόμαστε να τις αξιολογήσουμε αντικειμενικά και ιδιαίτερα την πεποίθησή του πως «η φιλελεύθερη δημοκρατία αποτελεί το ακροτελεύτιο σημείο της ιδεολογικής εξέλιξης της ανθρωπότητας».
Με οποιοδήποτε κριτήριο κι αν περιγράψουμε το σημασιολογικό φορτίο της ασφάλειας (ψυχική ηρεμία/ απουσία κινδύνων) πάντοτε οδηγούμαστε στα ίδια αναπάντητα ερωτήματα που σχετίζονται με τα πρωτογενή αίτιά της, τη σχέση της με την ελευθερία και τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος προσπαθεί να την κατακτήσει. Το θέμα της ασφάλειας δεν είναι αντικείμενο έρευνας μόνο των ψυχολόγων αλλά και τον φιλοσόφων, των κοινωνιολόγων και των πολιτικών.
Οι ψυχαναλυτές παρατηρούν πως το άτομο οδεύει προς την υποταγή στην εξουσία του ΥπερΕγώ(Ηθική συνείδηση) σε μια προσπάθεια να νιώθει σιγουριά και ασφάλεια. Ωστόσο, αυτή η υποταγή μπορεί να συνιστά ταυτόχρονα και πηγή ανασφάλειας στο βαθμό υπάρχει πάντα ο φόβος απόκλισης από τις εντολές του Υπερεγώ (συνείδηση – ηθικοί φραγμοί). Και όλα συμβαίνουν γιατί όπως τονίζει και ο Φρόιντ
«Το δύστυχο Εγώ βρίσκεται σε ακόμη πιο δύσκολη θέση. Υπηρετεί τρία αυστηρά αφεντικά και προσπαθεί να εναρμονίσει τις μεταξύ τους αξιώσεις. Οι αξιώσεις αυτές είναι πάντα διαφορετικές και συχνά φαίνονται να είναι ασυμβίβαστες μεταξύ τους…. Τα τρία αυστηρά αφεντικά είναι ο εξωτερικός κόσμος, το Υπερεγώ και το Αυτό…. Περιορίζεται από τρεις πλευρές, απειλείται από τρεις κινδύνους, στους οποίους αντιδρά σε περίπτωση μεγάλης πίεσης αναπτύσσοντας άγχος…. Η ζωή δεν είναι εύκολη!» (Νέα σειρά παραδόσεων για την εισαγωγή στην ψυχανάλυση).
Αντίδοτο στην πίεση που δέχεται το άτομο είναι η ανάπτυξη μιας τάσης διάλυσης του Εγώ και διάχυσής του στο σύνολο. Ο κομφορμισμός συμπυκνώνει όλα αυτά κι ανακουφίζει το άτομο παρέχοντας μια ψευδαίσθηση ασφάλειας. Σχετικά με αυτό ο Έριχ Φρομ επισημαίνει: «Αισθάνεται ασφαλής με το να είναι όσο το δυνατό όμοιος με το συνάνθρωπό του. Υπέρτατος σκοπός του είναι να γίνει δεκτός από τους άλλους… Το να είναι διαφορετικός, το να βρεθεί στην μειοψηφία, να οι κίνδυνοι που επαπειλούν την αίσθηση ασφάλειάς του. Απ’ αυτό προβάλλει μια επιθυμία για απεριόριστο κομφορμισμό. Είναι προφανές ότι η επιθυμία αυτή κομφορμισμού προκαλεί με τη σειρά της μια συνεχή, αν και κρυφή, αίσθηση ανασφάλειας. Κάθε παρέκκλιση από τα πρότυπα, κάθε κριτική, προκαλεί το φόβο και την ανασφάλεια…» (Η υγιής κοινωνία).
Κάθε πρόταση για την υπέρβαση της ανασφάλειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις επιθυμίες – βλέψεις μας και αυτών που μπορούμε να πετύχουμε – διασώσουμε στο βραχύ χρόνο της ζωής μας. Απώτατος στόχος του ανθρώπου είναι η ελευθερία(πνευματική, κοινωνική….) χωρίς εκπτώσεις στο όνομα της ασφάλειας. Σχετικά με αυτό ο Πολωνός στοχαστής Ζίγκμουντ Μπάουμαν γράφει:
«Ελευθερία και ασφάλεια αντιπροσωπεύουν μάλλον την κύρια αντίφαση. Τις χρειαζόμαστε και τις δυο αλλά ταυτόχρονα δυσκολευόμαστε να τις συμφιλιώσουμε, έτσι ώστε να επωφελούμαστε και από τις δυο. Καμία τέλεια σύνθεση, καμία σωστή αναλογία μεταξύ τους δεν έχει βρεθεί ακόμα και φαίνεται πως είμαστε αναγκασμένοι να μετακινούμαστε από το ένα άκρο στο άλλο…».
Η ζωή του ανθρώπου συντίθεται από αναγκαιότητες, τις οποίες πρέπει να λαμβάνει ως προϋπόθεση της ελευθερίας του. Μόνον έτσι θα κατανικήσει τις ανασφάλειές του και θα νιώθει ασφαλής μέσα στην περατότητά του.
«Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα. Η ανώτατη αρετή δεν είναι να σαι ελεύτερος, παρά να μάχεσαι για ελευτερία. / Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;» Πολέμα!» (Καζαντζάκη, «Ασκητική»).
Ηλίας Γιαννακόπουλος
Φιλόλογος
mail: iliasgia53@gmail.com
Κάτι παλιό (;). Σαράντα χρονών. Η Patti και το Rock ‘n’ roll Nigger… (Για να θυμούνται οι… και να μαθαίνουν οι…) Απ’ την “άλλη” αμερική – live στη (δυτική) γερμανία…
Με τις καλησπέρες μας! Και θυμηθείτε: η ζωή είναι μεγάλη!…
«Ο άνθρωπος που δεν είναι ικανός να αντλεί διαρκώς από μέσα του νέους πόθους, μαζί κι έναν καινούργιο εαυτό, να γυρίζει ως επιβεβαίωση την πλάτη στο παρωχημένο και σαπισμένο, αυτός δεν είναι άνθρωπος: είναι ένας μπουρζουάς, ένας φαρμακοτρίφτης, ένας ουτιδανός.» Αμεντέο Μοντιλιάνι (http://www.modigliani-foundation.org)
Ο κόσμος σε 360 μοίρες. Το μοναδικό '0% Lies & Errors Free' website. Στιγμές και όψεις της ελληνικής (και όχι μόνο) δημόσιας πραγματικότητας από ένα ιστολόγιο που αγαπάει την έρευνα. Επειδή η αλήθεια είναι μεταδοτική.
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
Μέτωπο ενάντια στη διαφθορά, για την ουσιαστική αλλαγή του πολιτικού και πολιτιστικού σκηνικού
Δημοκρατία για την Ελλάδα
Ιστορικές Αναδιφήσεις® _ Περικλής Δεληγιάννης
Sapere aude! - Τόλμα να γνωρίζεις
Sofia's cartooning
Passion for Art
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
Leonidas Vatikiotis
THOUGHTS FOR THE POST-2008 WORLD
Σκέψεις, απόψεις, προβληματισμοί και συναισθήματα. Στοχασμοί που ρίχτηκαν στο διαδίκτυο σαν μπουκάλια στο πέλαγος …
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
"το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή..."
Επιλεγμένα άρθρα για πολιτική, οικονομία, κοινωνία, οικογένεια, πολιτισμό, ψυχολογία. Ποιοτικές φωτογραφίες και βίντεο .
απέραντο γαλάζιο 