ο «πολιτικός» Ludwig van Beethoven…


άγαλμα του Μπετόβεν σε πάρκο της Βιέννης

Η μουσική, όπως και κάθε μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης, μπορεί να έχει πολιτικές εκφάνσεις, είτε από συνειδητή πρόθεση του δημιουργού είτε υποσυνείδητα. Ακόμη και η πιο αποπολιτικοποιημένη καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να υποδηλώνει – εμμέσως – μια πολιτική θέση, ακόμη κι αν αυτή δεν διαθέτει πολιτικό περιεχόμενο. Και αυτό γιατί πάντα μπορούμε να εντοπίζουμε πολιτικές αποχρώσεις, σε κάθε δημιούργημα του ανθρώπου, αφού αυτός, σύμφωνα και με τον Αριστοτέλη, είναι «από τη φύση του ον πολιτικό». Η περίπτωση του Ludwig van Beethoven και της μουσικής του δημιουργίας, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, μιας και οι μελωδικές του συνθέσεις χρησιμοποιήθηκαν από τους θιασώτες του ναζισμού, ως ιδεολογικά ταυτόσημες με αυτούς, χωρίς όμως η πρόθεση του συνθέτη ούτε και το περιεχόμενο των έργων του να έχουν την οποιαδήποτε σχέση μ’ αυτούς (σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τον Richard Wagner, του οποίου το καλλιτεχνικό έργο είχε σαφές ιδεολογικό περιεχόμενο). Η μουσική του Beethoven ενσωμάτωνε κύρια στοιχεία του ρομαντισμού, όπως η πρόκληση ενός ισχυρού συγκινησιακού αισθήματος και γενικά η κυριαρχία του συναισθήματος έναντι της λογικής. Ο περίφημος συνθέτης, σε αντίθεση με την πλειονότητα των ομότεχνών του, δεν ανήκε στην αυλή κάποιου ηγεμόνα ούτε και εργάστηκε για την εκκλησία, αλλά ακολούθησε μιαν ανεξάρτητη πορεία. Διατηρώντας την άμεση επαφή με το λαϊκό στοιχείο, κατόρθωσε έτσι να περάσει τις καινοτόμες ιδέες του, αποφεύγοντας την αυτολογοκρισία. Στο ογκώδες έργο του, πολλοί είναι οι μελετητές που υπερτονίζουν το πολιτικό περιεχόμενο, φανερώνοντας στοιχεία που παραπέμπουν στο πνεύμα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Παρότι ο ίδιος ο συνθέτης δεν δημοσίευσε ποτέ κάποιο μανιφέστο που να απηχεί τις πολιτικές του ιδέες, αλλά περιορίστηκε στο να εκφραστεί μέσω των μουσικών του συνθέσεων. Είναι παγκοίνως γνωστό ότι ο Beethoven είχε ως αρχική πρόθεση να αφιερώσει την 3η Συμφωνία του στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, αλλά τελικά, μετά την αυτοκρατορική στέψη του, άλλαξε γνώμη, στέλνοντας με τον τρόπο αυτό το δικό του μήνυμα.

Συνέχεια

Αγώνες, απεργίες και αλληλεγγύη στον κινηματογράφο…


Sergei Eisenstein’s Strike (1925)

Είναι αλήθεια ότι δύσκολα κάποιος μπορεί να ανακαλύψει ή πόσο μάλλον να πέσουν στα χέρια του ταινίες που προσπαθούν να εξιστορήσουν άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι, τους ταξικούς αγώνες των εργατών, των συνδικάτων και τις πράξεις αλληλεγγύης που προκύπτουν από τέτοιους αγώνες. Τα αστικά ΜΜΕ και η αστική κουλτούρα αγνοούν τις απεργίες και οι περισσότερες ταινίες σχεδόν σπάνια δείχνουν τους αγώνες των εργαζομένων και αρέσκονται να τους παρουσιάζουν μόνο ως αδέκαστους, αποτυχημένους και μίζερους.

Παρόλα αυτά υπάρχει μια κινηματογραφική ιστορία από ταινίες που απεικονίζουν τους αγώνες των εργαζομένων. Αρχίζοντας από την επανάσταση του Sergei Eisenstein (1925)

Sergei Eisenstein’s Strike (1925)

μέχρι και την ταινία La Commune (Paris, 1871) (2000) αλλά και την Made in Dagenham το 1968για την απεργία της Ford. Για παράδειγμα το Salt of the Earth (1954) δημιουργήθηκε από μια ομάδα σεναριογράφων και σκηνοθετών οι οποίοι ήταν στη μαύρη λίστα κάτω από τον αντι-κουμμουνιστικό κυνήγι των μαγισσών του McCarthyite. Η ταινία ήταν εμπνευσμένη από μία πραγματική απεργία από τους μεταλλωρύχους της εταιρίας Empire Zinc. Η διανομή των ρόλων έγινε από πραγματικούς μεταλλωρύχους που έλαβαν μέρος στην απεργία. Ο αντι-ρατσισμός και ο αντι-σεξισμός της ταινίας και η ταξική της διάσταση ήταν τόσο ισχυρή που τα ΜΜΕ του μεγιστάνα Howard Hughes προσπάθησαν να σταματήσουν την διείσδυσή της στην εργατική κουλτούρα με αποτέλεσμα η μεξικοαμερικάνα ηθοποιός Rosaura Revueltas

Rosaura Revueltas, Salt of the Earth (1954)

ν απολυθεί. Μετά την καταχώρησή της στην μαύρη λίστα των ηθοποιών του Χόλυγουντ ως κομμουνίστρια η ίδια αρνείται επίσης να ξαναδουλέψει σε αμερικάνικη ταινία. Στον ίδιο άξονα κινείται και η ταινία του Ken Loach, Bread and Roses (2000),

Συνέχεια

Τάξεις και λογοτεχνία- Γιατί οι φτωχοί στον καπιταλισμό δεν δικαιούνται να εκφράζονται…


Τα ανυπέρβλητα ταξικά εμπόδια που βρίσκουν μπροστά τους οι εργαζόμενοι όταν θέλουν να ασχοληθούν με την λογοτεχνία

fabntasy-2

Ένα από τα πράγματα που διδάχθηκα στο δημοτικό στο Ιλινόι ήταν ότι η Αμερική διέφερε από την Ευρώπη ως προς το ότι ιδρύθηκε, και παρέμεινε ως μια αταξική κοινωνία. Στη σημερινή εποχή, αν οι πολιτικοί, όπως ο Μπαρακ Ομπάμα ή ο Μπέρνι Σάντερς, αναφέρουν τις διαφορές μεταξύ των τάξεων στην Αμερική, κατηγορούνται από τους πολιτικούς τους αντιπάλους για αφύπνιση της ταξικής συνείδησης για να υποθάλψουν έναν ταξικό πόλεμο. Δυστυχώς, ο Ομπάμα και ο Σάντερς έχουν δίκιο και οι δάσκαλοι του σχολείου μου άδικο. Και ενώ η ταξική διαφορά εκδηλώνεται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, για εκείνους που αναζητούν μια καριέρα στη λογοτεχνία, οι ταξικές διαφορές έχουν τεράστια επιρροή στο ποιος προσλαμβάνεται και στο ποιος εκδίδεται. Αυτό με τη σειρά του έχει μεγάλη επιρροή στην απεικόνιση της τάξης στη λογοτεχνία και στις απεικονίσεις που κάνουν τα μέσα ενημέρωσης για τη ζωή του συγγραφέα.

ftoxeiaΤα τελευταία χρόνια, αμέτρητες διατριβές, άρθρα, δοκίμια και έρευνες έχουν δημοσιευτεί υποστηρίζοντας τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία αναφορικά με τις φυλές και τα έθνη στον κόσμο της λογοτεχνίας, που η λογοτεχνία μπορεί να παρουσιάσει ως μια πιο αληθινή θεώρηση της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος αλλά σιγά σιγά γίνεται κατανοητό ότι εκδίδοντας περισσότερους έγχρωμους συγγραφείς, αυξάνοντας τα άρθρα γυναικών, συμπεριλαμβάνοντας περισσότερα πράγματα, θα βελτιωθεί η ποιότητα της αφήγησης.

Λίγες αναφορές έχουν γίνει για τον αποκλεισμό της περίφημης κατώτερης τάξης της Αμερικής, η αέναη φτωχή ομάδα στην κατώτερη βαθμίδα της κοινωνίας που συμπεριλαμβάνει όλες τις φυλές  / τα συστήματα ηθικών αξιών. Καθώς αξιοποιούμε τις ευκαιρίες της συγγραφής για τη φτώχια, χάνουμε τόσες ευκαιρίες για να την αλλάξουμε.

Δε σπουδάζει κανείς τη συγγραφή και αποφοιτεί με τις ίδιες ευκαιρίες όπως όλοι. Όταν έρχεται η στιγμή για αναζήτηση δουλειάς ή για χρόνο συγγραφής, η κοινωνική στρωμάτωση καθορίζει ποιος θα πάρει τις υποτροφίες και κατ’ επέκταση ποιος θα έχει τις διασυνδέσεις, ώστε να βρεθεί ένας ατζέντης, ή ποιος θα πάρει μια δουλειά σε έναν εκδοτικό οίκο.

Έχω την ίδια διαφωνία με ένα συνάδελφό μου τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο, κυρίως την περίοδο των εγγραφών όταν συναντιόμαστε στο γραφείο και παραπονιέται για την απροθυμία των φοιτητών να κάνουν πρακτική εκτός πανεπιστημίου. Η περιφρόνησή του αφορά τους φοιτητές που θέλουν να κάνουν πρακτική εντός του πανεπιστημίου κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, αντί να κάνουν κατά τη διάρκεια των χειμερινών ή καλοκαιρινών διακοπών.

Συνέχεια

Τα Χριστούγεννα των ποιητών – 4. Οι σκωπτικοί…


Χριστούγεννα (Γεώργιος Σουρής)

Γεώργιος Σουρής

 

Το σπήλαιο, Χριστέ, κοιτώ
και γονατίζω και ρωτώ:
Γιατί και πριν στη φάτνη σου
να γεννηθείς ακόμα,
κι ανθρώπου λάβεις σώμα,
όσοι φανήκαν άνθρωποι
γεννήθηκαν σ’ αχούρια
και σε παλάτια λαμπερά
τα ξέστρωτα γαϊδούρια;

Γιατί να κρύβεται, Χριστέ,
στου κόσμου τα φιλιά
φαρμακωμένος πόλεμος
και κιτρινιάρης φθόνος;
Γιατί και του προδρόμου σου
Σωκράτη τη σπηλιά
οι σήμερον σωκρατικοί
εκόπρισαν αφθόνως;

Γιατί, Χριστέ, στον κόσμο σου,
και πάντοτε και τώρα,
ίσα να μη μοιράζονται
των αγαθών τα δώρα,
κι άλλοι να τρώνε κάπονες
πεντέμισυ λιτρών,
κι άλλοι να βλέπουν χάσκοντες
εκείνους που τους τρων;

Κι άλλα πολλά ρωτήματα
ποθώ, Χριστέ, να κάνω,
μα κι εκ της γης καμιά φωνή,
αλλ’ ούτε κι από πάνω.
Και τραγουδώ μ’ ελιάς κλαδί,
στο βογγητό του πόνου:
Χριστούγεννα, πρωτούγεννα,
πρώτη γιορτή του χρόνου!

Εις των αλόγων άλλοτε
την φάτνην εγεννήθη
Μεσσίας λογικότατος,
τυφλά φωτίσας πλήθη,
στη φάτνη δε των λογικών,
που λέγεται Βουλή,
Μεσσίαι δίχως λογικά
γεννήθηκαν πολλοί.

Χριστούγεννα (Μικέλης Άβλιχος)

Μικέλης Άβλιχος

 

Στη φάτνη των χτηνών Χριστός γεννάται
χωρίς της Επιστήμης συνδρομή·
η θεία Φύσις κάνει για μαμμή
κι ο δράκος, σαν αρνί, θεός κοιμάται.

Αύριον, άντρας, σα ληστής κρεμάται –
νέα του κόσμου θέλει οικοδομή.
Σταυρό του δίνει ο Νόμος πληρωμή –
πλην άγιο φως στον τάφο του πλανάται.

Διάκοι του Βάαλ, δεν είναι δικός σας
αυτός της φάτνης ο φτωχός Χριστός,
που εκήρυξε για νόμο του τη χάρη.

Εσάς τιμή σας μόνη το στιχάρι.
Πομπές, θεοπομπές το ιδανικό σας,
κι είν’ ο Θεός σας, σαν κι εσάς, μιαρός!


Σημειώσεις:

(α) Στην κεντρική φωτογραφία (στύλοι Ολυμπίου Διός, 1888), ο περίφημος «Κύκλος της Εστίας». Όρθιοι από αριστερά: Ιωάννης Ψυχάρης, Δημήτριος Κακλαμάνος, Γεώργιος Κασδόνης, Γιάννης Βλαχογιάννης, Κωστής Παλαμάς, Γεώργιος Δροσίνης, Γρηγόριος Ξενόπουλος. Καθήμενοι από αριστερά: Θεόδωρος Βελλιανίτης,, Νικόλαος Πολίτης, Στέφανος Στεφάνου, Μίκιος Λάμπρου, Γεώργιος Σουρής, Εμμανουήλ Ροΐδης, Εμμανουήλ Λυκούδης. Το ποίημα του Σουρή αντέγραψα από την τετράτομη έκδοση «Γεώργιος Σουρής: Άπαντα» (Συλλεκτικές Εκδόσεις Σύμπαν, 2009)

(β) Ο ληξουριώτης σατιρικός ποιητής Μικέλης Άβλιχος (1844-1917) υπηρέτησε με συνέπεια σε όλη την διάρκεια της ζωής του τις αναρχικές και αθεϊστικές του ιδέες. Αν και εκτός Κεφαλλονιάς η αξία του αναγνωρίστηκε, η τοπική κοινωνία τον απομόνωσε επειδή τα καυστικά του σονέτα ενοχλούσαν την εκκλησία και τους πλουσίους . Το ποίημα το οποίο  δημοσιεύω εδώ, το βρήκα στον ιστότοπο του Γιώργου Σαραντάκου.


Aπό:http://teddygr.blogspot.gr/2016/12/4.html

 

Σκόρπιες σκέψεις και πλημμυρισμένα συναισθήματα…


Της Τ. Γ.

Παραμονή Πρωτοχρονιάς, κι άλλη μια μικρή διαδρομή στο αέναο ταξίδι του χρόνου, τελειώνει! Κι είναι τούτη η διαδρομή ξέχωρη για τον καθένα.  Αλλιώτικα μετρά στα νιάτα , τότε που όλα μοιάζουν παντοτινά. Μα αν το σκαρί σου ολοταχώς βαδίζει για το λιμάνι, τότε τούτες οι μέρες για απολογισμούς και μετρήματα προσφέρονται.

Και κέρδη πολλά θα μετρήσουν αυτοί που πια στη ζωή τους μόνο το αληθινό κράτησαν. Όσοι με γενναιότητα  από ιμιτασιόν ανθρώπους, ιμιτασιόν συναισθήματα, ιμιτασιόν καταστάσεις, να απαλλαγούν μπόρεσαν. Κείνοι που τις περιπλανήσεις έπαψαν σε τοκογλύφους και αγύρτες και γεμολόγο έψαξαν τα δικά τους «διαμάντια» να εκτιμήσει.

Μα και όφελος μεγάλο γνώρισαν αυτοί που στο ταξίδι δίπλα στον κατατρεγμένο συνάνθρωπο πορεύτηκαν. Απ ‘ το δικό τους δόσιμο πιότερο οι ίδιοι πλούτισαν, πιότερο όμορφοι γινήκαν.

Απολαβή στις αποσκευές κόμισαν όμως και κείνοι που πεισματικά και με θάρρος να παραμείνουν έξω απ’ το «αυγό» πάλεψαν.  Μοναχικοί αλλά όχι μόνοι μ’ αξιοπρέπεια βαδίζουν το δρόμο της δικής τους Ιθάκης.

Οσο για μένα που μαζί σας σκόρπιες σκέψεις και πλημμυρισμένα συναισθήματα μοιράστηκα και τούτη τη χρονιά, τούτο να ευχηθώ θέλω: Υγεία και δύναμη. Κι αφού άλλο πια δεν ορίζουμε παρά μόνο τον εαυτό μας ασ’ προσπαθήσουμε και φέτος να τον κρατήσουμε όσο πλιότερο ανθρώπινο μπορούμε!


http://tsak-giorgis.blogspot.gr/2016/12/blog-post_420.html

ΟΧΙ, ΔΕ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ…


Oχι, δε γεννήθηκα κομμουνιστής.
Γεννήθηκα μέσα στον καπιταλισμό, μικροαστός που στραβώθηκε από τις διαφημίσεις, απο τη γαλαζοπράσινη προπαγάνδα, από τη δημοσιογραφία των πουλημένων σταρ της τηλεόρασης,
εμποτισμένος από το ζήσε κ άσε τους άλλους να πεθάνουν,
δηλητηριασμένος από τη Θεά Κατανάλωση, αλλάζοντας κάθε χρόνο κινητό, μαραζωμένος που δε μπορούσα να έχω κάθε φορά τη νέα μεγαλύτερη σε ίντσες τηλεόραση που διαφημίζουν τα κανάλια,
σε πτώματα πάνω δε πάτησα γιατί δε πρόλαβα, ίσως αν προλάβαινα να γίνω ένας γιάπης, να γινόμουνα, άλλωστε η αλληλεγγύη είναι μια λέξη που δε καταλάβαμε ποτέ το νόημα της,
ότι κ να γινόταν γύρω μου, τίποτα δε μπορούσε να με αγγίξει όσο εγώ ήμουν καλά.

Όχι λοιπόν, δε γεννήθηκα αλληλέγγυος με τον πιο αδύναμο από εμένα.
Γεννήθηκα μολυσμένος από το σύνθημα ο καθένας παίρνει αυτό που του αξίζει
και αν κάποιον τον έπνιξαν τα σκατά, αυτός ήταν υπεύθυνος για τη μοίρα του, υπεύθυνος που δε μπόρεσε να τα απομακρύνει από το στόμα του,
άλλωστε όλοι εμείς μεγαλώσαμε κοιτάζοντας αυτούς που είναι πάνω από εμάς, κ όχι τους κάτω,
ζηλεύοντας αυτούς που είναι πάνω από εμάς,
αυτούς με το ακριβότερο κινητό, με το ακριβότερο αμάξι, με το ακριβότερο σπίτι
εκεί έπρεπε να αφοσιωθούμε, αυτός ήταν ο στόχος της ζωής μας, να μοιάσουμε σε αυτόν που είχε τα περισσότερα από εμάς
αυτός ήταν το πρότυπο μας, το είδωλο μας, Κωστοπουλος., life style περιοδικά, αφιερώματα σε επιτυχημένους άνδρες, σε άνδρες που γαμούσανε αυτό που εμείς δε θα μπορούσαμε καν να κοιτάξουμε, κότερα, αέρας κοπανιστός, Χρηματιστήρια,
λέξεις όπως η παγκοσμιοποίηση κυριαρχούσαν σιγά σιγά αλλά εμείς  δε τις καταλαβαίναμε,
ζαλισμένοι από τις αυταπάτες μας, από τη λύσσα μας για το Μηδαμινό, για το Φαίνεσθε, για τη Μόστρα, για τα μοδάτα ρούχα, για τις μοδάτες λέξεις, για τα calvin klein,τα hugo boss κοστούμια, πάρε κ εσύ ένα διακοποδάνειο, πήγαινε κ εσύ ένα πενθήμερο στη Μύκονο, βούτηξε κ εσύ τη μύτη σου στη σκόνη, ξόδεψε  αυτά που βγάζεις στη προσπάθεια σου να φανείς πιο μάγκας από το διπλανό σου
(κ αν δεν έχεις, πάρε ένα δάνειο κ ξόδεψε περισσότερα)

η ζωή σου ανήκει, γάμησε τα ολα

Συνέχεια

Τα Χριστούγεννα των ποιητών – 3. Τάσος Λειβαδίτης…


Παραμονή Χριστουγέννων

ΑηΣτράτης, 1951
Με την γυναίκα του και την κόρη του

Παγωνιά
στον ουρανό ένα χρώμα βρώμικης φανέλλας
στεκόμαστε στη γραμμή
όρθιοι
κάποιος χνωτίζει τα νύχια του
κάποιος δαγκώνει τα δάχτυλά του
ένα παιδί με σπυριά δίπλα σου
δε μιλάει
κρυώνει
ένα χαρτάκι κολλημένο στο συρματόπλεγμα
κ’ εκείνο κρυώνει
καθώς μας πλευρίζουν τα καμιόνια
μια μυρουδιά μπενζίνας
οι πόρτες που ξανακλείνουνε
ο λοχαγός έχει δυο μάτια από κατράμι
η φωνή του μες απ’ τις μύτες του σηκωμένου γιακά
ένας – ένας
ακούει τ’ όνομά του
και βγαίνει
αντίο, αντίο
το χώμα τρίζει κάτω απ’ τις αρβύλες
κάποιος σηκώνει το χέρι του
τίποτ’ άλλο
το παιδί με τα σπυριά προχωράει
στη θέση του μένουν δυο χνάρια από αρβύλες
που σε λίγο θα σβήσει η βροχή
ένα χέρι γλυστράει το ρολόι του στην παλάμη σου
δε θα μου χρειαστεί, λέει — αντίο
το χαρτάκι κολλημένο στο συρματόπλεγμα
κρυώνει ακόμα.

Ξεκινάνε τα φορτηγά.

Είκοσι άνθρωποι κουβαριασμένοι μες σ’ ένα αντίσκηνο
δε μπορείς να σαλέψεις ούτε τη γλώσσα σου
μα είναι πολλά τα χέρια να μοιράσεις την πίκρα σου
πολλές οι ανάσες να ξεχνάς τη βροχή.
Έχει αρκετή θέση
για να πεθάνεις.

Θα κουβαλήσουμε κι απόψε το σακκί της νύχτας
θα κολλήσουμε τ’ αποτσίγαρο στη μύτη της αρβύλας μας
θ’ ακουμπήσουμε την καρδιά μας σε μια διπλανή καρδιά
όπως το βράδυ ακουμπάνε οι κουβέρτες και τα όνειρά μας.

Ελάτε λοιπόν
όλοι μαζί
να φυσήξουμε αυτό το μικρό καρβουνάκι στη χόβολη της ελπίδας
τώρα που η λάμπα μας έσβησε
που νυστάζει η σκοπιά
και το στρατόπεδο φόρεσε την κουρελιασμένη χλαίνη
της ομίχλης.

Μας ήρθε μ’ ένα χαμόγελο και μια τραμβαγέρικη πατατούκα.
Του κάναμε τόπο
άπλωσε μια λινάτσα, την έστρωσε καλά καλά
και μας κοίταξε.
Φυσούσε ένας αγέρας δυνατός απ’ το Νοτιά
και το μούτρο του ήταν βλογιοκομένο σαν ψιχαλισμένος δρόμος.
Ύστερα βράδιασε και βγάζοντας τα χέρια από τις τσέπες
μας έδωσε κάτι φτηνές μέντες
πασαλειμένες χνούδια και καπνό.
Τον πήραν νύχτα ξαφνικά και τον σκοτώσαν στο προαύλιο
η πατατούκα του πεταμένη πάνω στο χώμα
μα δάγκωνε σφιχτά στα δόντια το χαμόγελό του
μη του το πάρουν.

Μη με λες λοιπόν σύντροφο
έχω ένα σταχτί ουρανό μέσα μου
κρύβω στην τσέπη μου ένα όνειρο κουρελιασμένο
σφίγγω στα χέρια τ’ άγνωστο όνομά μου
σαν το παιδάκι που αγκαλιάζει ένα ξύλινο πόδι
ακουμπισμένο σε μια γωνιά.

Μη με λες λοιπόν σύντροφο.
Την ώρα που οι συντρόφοι μας πεθαίνουνε τραγουδώντας
την ώρα που εσύ ακονίζεις στο μίσος τη σκληρή σου παλάμη
εγώ σε προδίνω
καθώς μέσα στη νύχτα κρυώνω και φοβάμαι τη λησμονιά.

Το ξέρω, ένας σύντροφος πρέπει να ζήσει μιαν άλλη ζωή
και να πεθάνει απλά
όπως κανείς τραβάει την κουβέρτα ως τα μάτια του
κι αποκοιμιέται.

Μα όταν εγώ κι αυτούς εδώ τους στίχους τους γράφω
μήπως μιλήσουν για μένα – όχι, μη με λες σύντροφο.
Είμαι ένα τσαλακωμένο χαρτί που κόλλησε στην αρβύλα σου
καθώς
προχωράς.

Η ασετυλίνη που σφυρίζει στη γωνιά
ένα σπασμένο παράθυρο φιμωμένο με σκοτάδι.
Η σκεπή του μαγειρείου μπάζει νερά.
Βουίζει μες στις χαραμάδες ο άνεμος.
– Θωμά, πάρε τσιγάρο
και μη σκαλίζεις τα δόντια σου, Θωμά.
Μάταια ψάχνεις για ένα τριματάκι
απ’ το παλιό παιδικό χριστόψωμο.
Βουίζουνε τα φλόγιστρα του πετρελαίου. Ο Θωμάς
σφίγγει στα γόνατά του μια πατάτα
και καθαρίζει ήσυχα ήσυχα. Τ’ άλλο του χέρι είναι κομμένο.

Κοιτάμε με την άκρη του ματιού το σκοπό που μπαίνει
μ’ ένα φύσημα παγωμένου αέρα. Το σαγώνι του
θα τρέμει πίσω απ’ το χακί κασκόλ.

Σηκώνεις το γιακά της χλαίνης σου. Χιονίζει.
Μια πλάκα φωνογράφου στο Διοικητήριο. Πιο μακριά
η σιωπή. Καλή νύχτα, καλά Χριστούγεννα.
Συλλογιέσαι τ’ άστρα πίσω απ’ την καταχνιά
σκέφτεσαι πως αύριο μπορεί να σε σκοτώσουν.
Μα απόψε αυτή η φωνή είναι μια τσέπη μάλλινη
χώσε τα χέρια σου.
– Καληνύχτα, Θωμά, καλά Χριστούγεννα.

Κ’ η καρδιά σου φωτίζεται σαν χριστουγεννιάτικο τζάμι.

[από την συλλογή «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο», 1956]
ΑηΣτράτης, 1951: Με το βιβλίο στο χέρι και τον Γιάννη Ρίτσο δίπλα του

—————————————————-
Σημείωση: Ο ποιητής Τάσος (Αναστάσιος-Παντελεήμων) Λειβαδίτης (1922-1988) είναι αδελφός του ηθοποιού Αλέκου Λειβαδίτη. Η έντονη πολιτική δράση που ανέπτυξε στον χώρο της αριστεράς, του κόστισε μια τετραετία (1947-1951) στις εξορίες και στις φυλακές. Το παραπάνω ποίημα γράφτηκε το 1950, στην Μακρόνησο. Η αντιγραφή έγινε από την τρίτομη συλλογή όλων των ποιημάτων του «Τάσος Λειβαδίτης: Ποίηση», η οποία κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις «Κέδρος» και έχει εξαντληθεί (ευτυχώς για τους εραστές τής ποίησης, ξανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Μετρονόμος»).

 ________________________________________________________