Η εξέλιξη της εργασίας

DANI RODRIK

Στα μέσα Δεκεμβρίου, αναμένεται να δημοσιευθεί η τελευταία έκδοση του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρει ο τουρκικής καταγωγής οικονομολόγος Ντάνι Ρόντρικ, σε νέο του άρθρο στον ιστότοπο Project Syndicate. Η φετινή έκθεση θα είναι επικεντρωμένη στη φύση της εργασίας: πώς μετασχηματίζεται ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι βγάζουν τα προς το ζην, λόγω της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, των νέων τεχνολογιών, και των καινοτομιών στην κοινωνική οργάνωση. Οι προοπτικές είναι σίγουρα ανάμεικτες, ιδίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Για τους περισσότερους ανθρώπους τις περισσότερες φορές, η δουλειά είναι ως επί το πλείστον δυσάρεστη, γράφει χαρακτηριστικά ο Ρόντρικ. Ιστορικά, οι χώρες έχουν πλουτίσει μέσα από την πολλή κοπιώδη εργαία. Και μέσα από τον πλουτισμό, κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν την ευκαιρία να κάνουν μια πιο ευχάριστη δουλειά.

Χάρη στη Βιομηχανική Επανάσταση, υποστηρίζει ο Ρόντρικ – καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ – νέες τεχνολογίες στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας, της χαλυβουργίας και των μεταφορών επέφεραν μια σταθερή αύξηση των επιπέδων εργατικής παραγωγικότητας, για πρώτη φορά στην ιστορία. Πρώτα στη Βρετανία στα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα, και ακολούθως στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, άνδρες και γυναίκες συνέρρευσαν από την ύπαιθρο στις πόλεις προκειμένου να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση των εργοστασίων για εργατικό δυναμικό.

Η ΚΑΤΑ ΤΣΙΠΡΑ “ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ”

Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΚΤΗΣ Ε.Ε. ΑΝΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΣΕ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ… ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ!  

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*  

Με άρθρο του που δημοσιεύεται σήμερα στην “Εφημερίδα των Συντακτών”, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα “Τι είναι αριστερή πολιτική σήμερα”. Πέρα από την αδέξια προσπάθεια του πρωθυπουργού να απολογηθεί για τα εξοντωτικά μέτρα λιτότητας και την εκποίηση του κοινωνικού πλούτου στο διεθνές τοκογλυφικό κεφάλαιο, το άρθρο παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς για πρώτη φορά, μετά τη μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, αποπειράται να σκιαγραφήσει μια κάποια “στρατηγική”, ένα κάποιο “όραμα”, μια κάποια “θεωρία” για την καινούργια κατάσταση πραγμάτων. Αν μη τι άλλο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον Αλέξη Τσίπρα ότι αυτή τη φορά δεν αφήνει περιθώρια παρεξηγήσεων και δεν στερείται μιας κεντρικής, κατευθυντήριας ιδέας: αριστερή πολιτική σήμερα σημαίνει πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα… υπεράσπιση της Ε.Ε. και της θέσης της Ελλάδας στην ευρωζώνη!

Όπως εξηγεί από την πρώτη παράγραφο του άρθρου του, ο πρωθυπουργός είδε το φως το αληθινό στο δικό του δρόμο προς τη Δαμασκό, ή μάλλον την Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα, που επισκέφθηκε πρόσφατα. Εκεί συνειδητοποίησε, όπως μας εκμυστηρεύεται, “πόσο σημαντικό είναι να ζεις σε ένα έδαφος ειρήνης για 70 χρόνια”. Η Ελλάδα που έχει την τύχη να βρίσκεται στην Ευρώπη της ειρήνης δεν πρέπει να λησμονεί ότι βρίσκεται “στο κέντρο ενός τριγώνου περιφερειακών συγκρούσεων που έχουν εκδηλωθεί στη Λιβύη, τη Συρία και το Ιράκ και την Ουκρανία”, μας θυμίζει ο πρωθυπουργός. Φυσικά, οι συγκρούσεις αυτές δεν έπεσαν από τον ουρανό, σαν θεομηνία και ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει καμία δυσκολία να δείξει τον εχθρό και τον φταίχτη: “Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός αποσταθεροποιεί τη Μέση Ανατολή και συνιστά πλέον τρομοκρατική απειλή για την Ευρώπη”. Επομένως- δικαιούται να συμπεράνει κανείς- όχι μόνο νομιμοποιείται, αλλά είναι αναγκαία η σύμπραξη της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους (και τους Ισραηλινούς και τους Αμερικανούς) εταίρους μας για την αντιμετώπιση της κύριας απειλής, του “ισλαμοφασισμού”.

«Και πάλι (δυστυχώς) για τον κ. Ρίχτερ»…

«Και πάλι (δυστυχώς) για τον κ. Ρίχτερ»… Έτσι τιτλοφορεί ο καθηγητής Σύγχρονης Κοινωνικής και Πολιτικής Ιστορίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Μαργαρίτης άρθρο του που αναφέρεται στη συνέντευξη του Γερμανού Χάινς Ρίχτερ της 5^ης Δεκεμβρίου στην «Καθημερινή».

Πρόκειται για αποστομωτική απάντηση του Έλληνα καθηγητή απέναντι στις προκλήσεις του Γερμανού Χάινς Ρίχτερ.

Ακολουθεί η απάντηση του κ. Μαργαρίτη:

«Στην εφημερίδα «Καθημερινή», στις 5 Δεκεμβρίου 2015 (ημερομηνία ηλεκτρονικής έκδοσης) φιλοξενήθηκε συνέντευξη του Γερμανού «ιστορικού» Χάινς Ρίχτερ στη δημοσιογράφο Λίνα Γιάνναρη. Η συνέντευξη έφερε τον τίτλο «Η ιστορική επιστήμη στο εδώλιο», και με τον τρόπο που παρουσιάστηκε προφανώς στιγμάτιζε τη δικαστική δίωξη εναντίον του «ιστορικού». Μέσα από τον τίτλο και τα συμφραζόμενα η δημοσιογράφος και η εφημερίδα θεώρησαν ότι διώκεται και δικάζεται η ιστορική έρευνα και όχι η ανοικτή προάσπιση ναζιστικών πρακτικών και νεο-ναζιστικών «ιστορικών θέσεων».

Η ίδια η τεχνική της συνέντευξης στήριξης στον αναξιοπαθούντα «ιστορικό» δημιουργεί ερωτηματικά. Πραγματικά γίνεται αναφορά στο αδύναμο σημείο του κατηγορητηρίου, δηλαδή στον ισχυρισμό του Ρίχτερ ότι η «επιχείρηση Μαρίτα», όπως και η αντίστοιχη με το κωδικό όνομα «Ερμής» (εισβολή στα Βαλκάνια και στην Κρήτη αντίστοιχα) δεν επηρέασε την γενικότερη πορεία του πολέμου, δηλαδή το ημερολόγιο της ήδη προγραμματισμένης εισβολής των ναζί στη Σοβιετική Ένωση. Αυτό το σημείο υπήρξε πραγματικά αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης η οποία και έχει καταλήξει σε συμπεράσματα τα οποία θεμελιώνονται σε σημαντική βιβλιογραφία.

Πίσω όμως από ετούτο το ζήτημα υποκρύπτεται η ανοικτή αναθεώρηση της ιστορίας στην κατεύθυνση της αποκατάστασης του ναζισμού και των στρατιωτικών πρακτικών του. Μεταφέρω κατά λέξη από το άρθρο της «Καθημερινής» τα λόγια του Ρίχτερ (αυτολεξεί καθότι σε εισαγωγικά):

Φίλιον Σκότος…

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Όταν δυο σώματα μένουν γυμνά και τα δάχτυλα και οι γλώσσες και οι σχισμές και τα μπούτια γίνονται Ένα, όλο οσμές, σάλια και λαιμαργία, τότε βροντοφωνάζουν ένα Όχι στην υποτιθέμενη αγνότητα. Όχι στο γάμο και στο βιασμό. Όχι στον ψεύτικο έρωτα και στο θεό που τιμωρεί. Όχι στην αστυνομία, όχι στα γεράματα που έρχονται, όχι στις παλιές ελπίδες και στους επερχόμενους πόθους, όχι σε ότι είναι μπλε μωρουδίστικο και τρυφερό πλαστικό όνειρο και φόβος αμπαρωμένος σε χρυσοποίκιλτες σκλαβιές.

Όταν δυο σώματα μένουν γυμνά και κλείνουν τα μάτια αγκαλιασμένα, αποκτούν την πιο δυνατή όραση. Σ’ έναν κόσμο τυφλών που ξοδεύει την τυφλή του ζωή μέσα στην τύφλωση είναι οι καταραμένοι οραματιστές που βλέπουν με τα μάτια των αγγέλων και των διαβόλων. Είναι οι εραστές που βλέπουν τη χαρά και τη φρίκη της ζωής ως την πιο απόκρυφη λεπτομέρεια.

ΔΙΚΑΙΟΛΑΝΔΗ ή RIGHTLAND…

Η αποθέωση των Δικαιωμάτων και η «καταπάτηση» του Ανθρώπου. #YparxeiAgapi υποστηρίζει, σε άψογα greeklish, εδώ και χρόνια η σοκολάτα Lacta, ενώ η ΙΟΝ αμυγδάλου αντιπροτείνει, σχεδόν εμμονικά, «την πρώτη σου αγάπη και παντοτινή!» Τι θαυμάσια συσκευασία, μα την αλήθεια, για να αποκρύψει κανείς την πικρή, «μισητή», γεύση της σοκολάτας για τα παιδιά της Ακτής Ελεφαντοστού –τη μεγαλύτερη χώρα παραγωγό κακάο στον κόσμο- που εργάζονται 18 ώρες την ημέρα, τρώνε ελάχιστα και το βράδυ κοιμούνται κλειδωμένα σ’ ένα μικρό δωμάτιο. Οι «σκλάβοι της σοκολάτας» #Yparxoun και πρώτα και –δυστυχώς- παντοτινά!

του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

______________________________________________________

Πιστεύει κανείς ότι η αγαπητική επίκληση και στις δύο περιπτώσεις είναι τυχαία; Στην πραγματικότητα, σκοπός του διαφημιστικού μηνύματος είναι η απενοχοποίηση της κατανάλωσης, η απολυτοποίηση της πράξης, μέσα σε ένα κλειστό κανόνα «αγαπητικής» συμπεριφοράς, μέσα σε μια καταθλιπτική ομοιομορφία «αγάπης».   Η «συσκευασία», στην πραγματικότητα, αφαιρεί εκεί που φαίνεται ότι προσθέτει. Με άλλα λόγια, η ηθικιστική συναισθηματικούρα «της πρώτης αγάπης και παντοτινής», αφήνει ανέγγιχτη -ή και αναπαράγει- την καπιταλιστική βαρβαρότητα στη «σκοτεινή» πλευρά της γης.

Αλλά τι άλλο είναι ο ηθικισμός παρά μια μερικότητα, μια αίρεση, που τονίζει μονάχα ένα μέρος της ζωής, κλείνοντας απέξω την  καθολικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, θρυμματισμένη και τραυματισμένη!

«Μα είναι δικαίωμα μου να τρώω σοκολάτα!», θα διαμαρτυρηθεί οργισμένα και ο τελευταίος χίπστερ, αραχτός στο chocolate bar που του σύστησε η Athens Voice. «Στα παπάρια μας!» θα ανταπαντούσε, «μιλώντας βρώμικα», δίκαια εξοργισμένος, ο πρώτος πιτσιρικάς στην Ακτή Ελεφαντοστού, αν η φωνή του είχε, βέβαια, μεγαλύτερη ισχύ από τη voice της Athens.  Αλλά δεν έχει…

Γιατί αγαπάμε ακόμη τους Ζαπατίστας…

Έμπνευση από την Τσιάπας: Η κατασκευή ενός νέου κόσμου είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ακαδημαϊκή άσκηση.

Του Λεωνίδα Οικονομάκη*, για το Roar Magazine (μετάφραση επιμέλεια Σύλβια Βαρνάβα)

___________________________________________________________

Ιανουάριος 1994. 03:00 πμ :

Ο πρόεδρος του Μεξικού Κάρλος Σαλίνας ντε Γκορτάρι έχει πάει για ύπνο χαρούμενος, που προς το τέλος της θητείας του, το Μεξικό εντάχθηκε στη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής, ή αλλιώς NAFTA. Αγαθά, κεφάλαια και υπηρεσίες, τώρα θα κυκλοφορούν ελεύθερα ανάμεσα στο Μεξικό, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Φυσικά, η συμφωνία δεν αναφέρει τίποτα σχετικά με το μεθοριακό τείχος μεταξύ του Μεξικού και των ΗΠΑ. Ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, κεφαλαίων και  υπηρεσιών, είπαμε, όχι ανθρώπων.

Την ίδια στιγμή, η κατάργηση των μέτρων προστατευτισμού του εμπορίου ανοίγει ουσιαστικά την οικονομία του Μεξικού στα καναδικά και αμερικανικά αγαθά, που παράγονται φθηνότερα και σε μεγαλύτερες ποσότητες (σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και γενετικώς τροποποιημένα). Αυτό σημαίνει ασχημα νέα για τους αγρότες του Μεξικού, οι οποίοι βρίσκουν επίσης μια ταμπέλα που αναγράφει «προς πώληση», να κρέμεται πάνω στα ejidos τους-την κοινόχρηστη γη, που μέχρι τότε προστατευόταν από την ιδιωτικοποίηση μέσω του Συντάγματος του Μεξικού.

Περί ομοφυλοφιλίας και αναπαραγωγής…

Παραθέτουμε μια ενδιαφέρουσα σύντομη παρέμβαση του @Obscureobjet/Στενή Αυτοάμυνα που εντοπίσαμε στο τουίτερ, μια Μαρξιστική αντίληψη για το πως οι κοινωνίες καθόριζαν την σχέση μεταξύ της ομοφυλοφιλίας και της αναπαραγωγής, που φαίνεται να απασχολεί έντονα αυτές τις μέρες:

“1. Υπάρχει ευθεία συνάρτηση ανάμεσα στον τρόπο παραγωγής και στην αντίληψη μιας κοινωνίας για τον ρόλο του φύλου και της σεξουαλικότητας: όσο η εκμηχάνιση απελευθερώνει παραγωγικές δυνάμεις από στοιχειώδεις εργασιακές λειτουργίες, όσο περισσότερο η εργασία απελευθερώνεται από την στενά μυική δράση, τόσο μια κοινωνία τείνει να επανεξετάσει τόσο τις αντιλήψεις της για το φύλο όσο και αυτές για τη σεξουαλικότητα. Το πέρασμα από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία, ως γνωστό, συνοδεύτηκε από την είσοδο των γυναικών στην βιομηχανική παραγωγή, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή τους στην πολεμική βιομηχανία κατά τη διάρκεια των δύο παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών πολέμων· στο πεδίο της ιδεολογίας, το πέρασμα αυτό σηματοδότησε την ανάδυση και τυπική νομική επίλυση του “γυναικείου ζητήματος” στην περίοδο από τα τέλη του 18ου αιώνα ως τα μέσα του 20ου. Δεν δικαιολογείται μαρξιστικά η αντιμετώπιση του ζητήματος της σεξουαλικότητας με όρους διαφορετικούς από αυτούς: με άλλα λόγια, όπως και το γυναικείο ζήτημα, το ζήτημα της κοινωνικής χειραφέτησης των ομοφυλοφίλων εντάσσεται στο ζήτημα της εξέλιξης του τρόπου παραγωγής, και συγκεκριμένα στον συσχετισμό ανάμεσα σ’ αυτή την εξέλιξη και το ζήτημα της βιολογικής αναπαραγωγής.