Σε ένα παλαιοπωλείο στην Αθήνα, έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη με τίτλο “Ο φτωχούλης του Θεού” και καθώς βρισκόμουν σε αναζήτηση βιβλίου εκείνη την περίοδο, αποφάσισα να δώσω τα 6 ευρώ που απαιτούνταν για την αγορά του. Το βρήκα μάλιστα ρομαντικό, σε ένα παλαιοπωλείο, κατά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές μου στην Αθήνα, να πέσει στα χέρια μου ένα άγνωστο σε μένα βιβλίο από τον πιο αγαπημένο μου συγγραφέα. Έχοντας διαβάσει ήδη τα πιο γνωστά του μυθιστορήματα, σκέφτηκα, πως θα ήταν τουλάχιστον ενδιαφέρον να διαβάσω και ένα ακόμα βιβλίο του.
Αρχικά να πω ότι λατρεύω τον τρόπο γραφής του Καζαντζάκη, σε μια μόνο παράγραφο του μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μεγάλο ποσοστό του ελληνικού λεξιλογίου, προσδίδοντας σαφήνεια και “καθαρότητα” σε κάθε μία πρόταση και χαρίζοντας με μοναδικό τρόπο την ατμόσφαιρα της ιστορίας του στον αναγνώστη. Θεωρώ ότι είναι ίσως ο πιο ταλαντούχος Έλληνας λογοτέχνης, ένας εξαιρετικός λεξιπλάστης και μοναδικός λογοπλάνος. Στο βιογραφικό του έχει να μετρά πολλά βιβλία, πολλές μεταφράσεις, ανάμεσά τους και την εξαιρετική μετάφραση που έκανε στην Οδύσσεια.
Ακόμη, προτάθηκε δύο φορές για Νόμπελ λογοτεχνίας, ήταν έντονα πολιτικά δραστήριος και φυσικά, παρ’ όλίγο να αφοριστεί από την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία για τα βιβλίο του “Ο Τελευταίος Πειρασμός” και “Καπετάν Μιχάλης”. Ο “Τελευταίος Πειρασμός” μάλιστα, καταγράφηκε στον κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, ξεκίνησα να διαβάζω ένα ακόμα βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, το “Φτωχούλη του Θεού”. Είναι ένα βιβλίο που ίσως να μη σου κερδίσει εύκολα το ενδιαφέρον, τουλάχιστον, δεν τράβηξε τη δική μου προσοχή μέχρι και τη σελίδα 200+. Το βιβλίο αναφέρεται στη ζωή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, την οποία αφηγείται μετά το θάνατό του ο πιστός ακόλουθός του ο Φράτος Λεόνε. Θυμίζει κάτι από βίο Αγίου, γραμμένο όμως από τη φλογερή πένα του Νίκου Καζαντζάκη, μένει μόνο στη θύμιση. Ο Φραγκίσκος, προτού να γίνει Άγιος, ήταν ένας όμορφος, πλούσιος και φιλήδονος νέος που καμιά σχέση με το Θεό δεν είχε, ώσπου είδα ένα όραμα που τον καλούσε ο Θεός στο “τάγμα” του. Ευθύς αμέσως, και αφού συναντά το Φράτο Λεόνε, έναν πάμπτωχο τυχοδιώκτη, βγαίνουν στους δρόμους της Ιταλίας να κηρύξουν το λόγο και την αγάπη του Θεού με λάβαρο τους την τέλεια Φτώχεια.
Ο Καζαντζάκης ταξιδεύει το Φραγκίσκο από την Ιταλία στους Άγιους Τόπους και στα παλάτια του Σουλτάνου για να κηρύξει το Θεό, και μας περιγράφει τα παθήματα των δυο συντρόφων, που δε λυγίζουν από την πείνα, την κακοπέραση, το ξύλο, το κρύο, γιατί έχουν την αγάπη Του. Ο Φραγκίσκος, συχνά, μοιάζει να αγγίζει τα όρια της τρέλας, και προκαλεί άλλοτε λύπηση και άλλοτε θαυμασμό στον αναγνώστη του βιβλίου. Πρόκειται για τη φιγούρα ενός ανθρώπου που έχει μετανιώσει τη ζωή που έκανε και αφιερώνεται στο Θεό με τέτοια ζέση που κάνει το θρησκόληπτο να τον θαυμάσει και τον άθεο να τον χλευάσει. Αποφασίζει να ιδρύσει ένα τάγμα από στρατιώτες του Θεού, στο λόφο της Πορτσιούνκολας, και εκεί μόνο τέσσερις αδερφές βασιλεύουν: η τέλεια Αγάπη, η τέλεια Πείνα, η τέλεια Ταπεινότητα και η τέλεια Φτώχεια. Απομακρύνονται από κάθε ευχαρίστηση και εγκόσμια χαρά, και ακολουθούν με πίστη το δρόμο που ο Θεός έχει δείξει στο Φραγκίσκο.
Ο Νίκος Καζαντζάκης αποδεικνύει σε αυτό το βιβλίο πόσο πολύ τον απασχολεί η ανθρώπινη πίστη στο Θεό και μέχρι πού μπορεί αυτή να τον οδηγήσει. Κάθε άλλο παρά προσβλητική μπορεί να χαρακτηριστεί η μυθιστορηματική αυτή αναφορά στη ζωή ενός πιστού σαν το Φραγκίσκο, που για μένα κρύβει πολλά από τον ίδιο τον Καζαντζάκη. Δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωση το γεγονός ότι στην πλειονότητα, αν όχι σε όλα, τα βιβλία του, ο Καζαντζάκης εφορμάται από την ορθόδοξη πίστη.
Ίσως δείχνει ότι ο ίδιος είχε μια βαθιά πίστη στο Θεό, ή τουλάχιστον, σίγουρα τον απασχολούσε η ύπαρξή του, αλλά πολύ περισσότερο, το πώς ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται αυτή την ανώτερη ύπαρξη και με ποιον τρόπο την υπηρετεί.
Για μένα, “Ο Φτωχούλης του Θεού” είναι ένα βιβλίο εξομολόγησης του Νίκου Καζαντζάκη όλων των παραπάνω. Όλα αυτά σκέφτηκα, και άρχισα να διαβάζω με ζέση πλέον το βιβλίο αυτό, ένα βιβλίο που μου προκάλεσε τη συμπάθεια και τη συμπόνια για το πρόσωπο του Φραγκίσκου, ενώ άλλη φορά με έκανε να πιστέψω πως πρόκειται για τρέλα η αφοσίωση του αυτή. Με έβαλε σίγουρα σε σκέψεις πάντως για το κατά πόσο είμαι εγώ η ίδια πιστή στο Θεό της ορθόδοξης εκκλησίας, ή μέχρι πού θα μπορούσε να φτάσει η αφοσίωσή μου σε οποιονδήποτε Θεό και γιατί ο άνθρωπος έχει αυτή την εσωτερική ανάγκη να εναποθέτει τις ελπίδες και τους φόβους του σε κάτι ανώτερο -και άγνωστο.
http://rouamat.com/kazantzakis-pios-ine-telika-o-ftochoulis-tou-theou/
απέραντο γαλάζιο 