Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ


Μαριόλης
Θεόδωρος Μαριόλης
Αν. Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, και Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών Δημήτρης Μπάτσης

Το πιο εντυπωσιακό γεγονός δεν είναι η πρωτοφανής, με διεθνή μέτρα και σταθμά, ύφεση της ελληνικής οικονομίας και η επακόλουθη εκτίναξη της ανεργίας. Αλλά ότι οι «Μνημονιακές κυβερνήσεις» δεν έχουν καταθέσει ούτε τμήμα προγράμματος αντιστροφής της κατάστασης. Υπολογισμοί δείχνουν ότι, για να αρχίσει να μειώνεται η ανεργία, απαιτούνται ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης του 2-2.5%, ενώ για να συμπιεστεί η ανεργία στο 10%, εντός περιόδου 5 ετών, απαιτούνται ρυθμοί ανάπτυξης της τάξης του 5-5.5%. Θα πρόκειται περί θαύματος.

Κάθε εθνική οικονομία αποτελείται από τρεις τομείς, τον Ιδιωτικό, τον Δημόσιο και τον Εξωτερικό τομέα. Όταν βρίσκεται σε βαθειά ύφεση, πρέπει ένας, τουλάχιστον, τομέας να λειτουργήσει ως «ατμομηχανή», δηλαδή να καθοδηγήσει την τόνωση της ενεργού ζητήσεως. Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα των M. Kaleckiκαι J. M. Keynes, στη Μεγάλη Κρίση του 1930, και είναι, καταρχήν, βάσιμη. Στην Ελλάδα, ο Ιδιωτικός τομέας βρίσκεται σε δεινή κατάσταση, ενώ αποστραγγίζεται με φόρους. Ο Δημόσιος τομέας είναι φορτωμένος με χρέη, ενώ αποδιαρθρώνεται περαιτέρω μέσω της ασκούμενης συσταλτικής πολιτικής. Επίσης, η κυβέρνηση δεν διαθέτει, λόγω των περιορισμών του Μάαστριχτ, κάποιο εργαλείο αντι-κυκλικής πολιτικής. Τέλος, ο Εξωτερικός τομέας αδυνατεί να συμβάλλει, γιατί (α) χρησιμοποιεί το ευρώ, δηλαδή νόμισμα πιο «σκληρό» και από το δολάριο, και (β) ανταγωνίζεται πολύ πιο τεχνολογικά προηγμένες ευρωζωνικές οικονομίες επί τη βάσει οιονεί-απολύτων (και όχι συγκριτικών!) πλεονεκτημάτων κόστους. Συνέχεια