Γράφει ο Θανάσης Μπαντές
Το πραξικόπημα στη Χιλή το Σεπτέμβριο του 1973, όπως και όλα τα πραξικοπήματα, δεν θα μπορούσε να οργανωθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Στηρίχτηκε σε δομές που λειτουργούσαν για λογαριασμό του χρόνια πριν και καλλιεργούνταν με τις ευλογίες της CIA. Η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ» εξηγεί : «Στα χρόνια που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος εκπαιδευτές από τις ΗΠΑ, πολλοί από τους οποίους ανήκαν στη CIA, είχαν φροντίσει να εμπνεύσουν παράφορο αντικομουνιστικό μένος στους στρατιωτικούς της Χιλής, πείθοντάς τους ότι οι σοσιαλιστές ήταν ντε φάκτο Ρώσοι κατάσκοποι, μια ξένη εχθρική δύναμη στους κόλπους της χιλιανής κοινωνίας, ένας αυτόχθων “εσωτερικός εχθρός”». (σελ. 108).
Από την άλλη, η σοσιαλιστικού προσανατολισμού πολιτική του προέδρου Αλιέντε δυσαρεστούσε και τους μεγάλους επιχειρηματικούς κύκλους της χώρας: «Το Σεπτέμβριο του 1971, με τη συμπλήρωση ενός έτους θητείας του Αλιέντε, οι κορυφαίοι επιχειρηματίες της Χιλής συναντήθηκαν επειγόντως στην παραθαλάσσια πόλη Βίνια δεν Μαρ προκειμένου να χαράξουν μια συνεκτική στρατηγική για την αλλαγή του καθεστώτος. Σύμφωνα με τον Ορλάντο Σάενς, πρόεδρο της Εθνικής Ένωσης Κατασκευαστών (που τη χρηματοδοτούσαν γενναιόδωρα η CIA και πολλές από τις ξένες πολυεθνικές που επεξεργάζονταν τα δικά τους συνωμοτικά σχέδια στην Ουάσινγκτον), στη συνάντηση αποφασίστηκε ότι “η κυβέρνηση του Αλιέντε δε συνάδει με την ελευθερία στη Χιλή και με την ύπαρξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων, και ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί το τέλος είναι η ανατροπή της κυβέρνησης”». (σελ. 102 – 103).

Το μόνο που απέμενε ήταν η συνεργασία στρατού και επιχειρηματιών να αναλάβει ενεργό δράση: «Οι επιχειρηματίες συγκροτήθηκαν σε μια “πολεμικά διαρθρωμένη οργάνωση”. Κάποιοι θα δρούσαν ως σύνδεσμοι με το στρατό, ενώ άλλοι, σύμφωνα με τον Σάενς, “θα προετοίμαζαν συγκεκριμένα προγράμματα που θα αντικαθιστούσαν τα κυβερνητικά και για τα οποία θα ενημερώνονταν συστηματικά οι ένοπλες δυνάμεις”». (σελ. 103).
Φυσικά, αυτή η σύμπλευση του στρατού με τους επιχειρηματίες για την «ελευθερία» δεν άφησε ασυγκίνητα τα παιδιά από το Σικάγο που έδρευαν στο Καθολικό Πανεπιστήμιο: «Το Καθολικό Πανεπιστήμιο, η “στέγη” των Παιδιών του Σικάγου, αποτέλεσε το επίκεντρο για τη δημιουργία αυτού που η CIA αποκαλούσε “κλίμα πραξικοπήματος”. Πολλοί φοιτητές έγιναν μέλη της φασιστικής οργάνωσης Πατρίδα και Ελευθερία (Patria y Libertad), παρελαύνοντας στους δρόμους με το βήμα της χήνας, μιμούμενοι απροκάλυπτα τη χιτλερική νεολαία». (σελ. 102).