Στο κράτος ασφαλείας κανείς δεν είναι ασφαλής: σημείωση για τη δικαιοσύνη…

Φυσικά τα νέα δεν είναι καινούρια. Όλα τα «χρόνια της κρίσης» η δικαστική εξουσία ακολούθησε όπως αναμενόταν την αυταρχικοποίηση της κρατικής εξουσίας. Από τον τρομονόμο 187Α, τον κουκουλονόμο, τις φυλακές τύπου Γ και τις ειδικές πολιτικές διώξεις των αναρχικών ως τις διώξεις συνδικαλιστών και τις πιο αφανείς εργατικές καταδίκες στις διαφορές με τα αφεντικά, οι δικαστές επιτέλεσαν και επιτελούν το θεάρεστο έργο τους στην σιωπηλή συγκρότηση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης στο συγκεκριμένο νομικό πεδίο. Η οποία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης δεν είναι απλά η κακοδικία ή η αυθαιρεσία κάποιου συντηρητικού δικαστή αλλά η συνολική νομοθεσία που ψήφισε το ελ. κράτος δημοκρατικά… για την αντιμετώπιση του «εσωτερικού εχθρού» και η εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας στα δικαστήρια. Η αρχή φυσικά έγινε με την 17Ν και, έκτοτε, όσο η κρίση εντεινόταν τόσο άγγιζε η νέα αυτή δικαιϊκή ισορροπία ευρύτερα κοινωνικά κομμάτια. Διότι, πρέπει να σημειωθεί, πως η νέα ταξική ισορροπία ή, μάλλον, η νέα δυναμική συνθήκη πάλης, δεν αφορούσε ούτε αφορά μόνο τον «αναρχικό χώρο»· κάθε άλλο.

Σε αυτό το πλαίσιο, θεμελιώδες κρατικό ιδεολόγημα ασφάλειας αποτέλεσε η ρητορική περί τρομοκρατίας. Όχι τυχαία καθώς, όπως αποτελεί πλέον τετριμένη αναφορά, από το 2001 και ύστερα το παγκόσμιο δόγμα κρατικής ασφαλείας του μπλόκ της «Δύσης», αναφορικά με τον εσωτερικό και εξωτερικό εχθρό, αποτέλεσε και αποτελεί η έννοια αυτή της τρομοκρατίας, ως τον νο1 υπαρξιακό/πολιτισμικό κίνδυνο του «δυτικού τρόπου» ζωής, ως τον Άλλο (οι τρομοκράτες…) που έλυσε τα χέρια της νομιμοποίησης περιφερειακών πολεμικών επεμβάσεων και απο-δημοκρατικοποίηση των… δημοκρατικών καθεστώτων. Το ελ. κράτος, ως μέλος του παγκοσμίως ηγεμονικού διακρατικού μπλοκ (NATO), δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Tα παραδείγματα είναι πολλά και τα δικαστικά «πραξικοπήματα» έχουν αντιμετωπιστεί – στο βαθμό που έχει γίνει, με μια ορισμένη κοινωνική πρακτική του ευρύτερου κινήματος. Άναλογα, είτε την οργανωμένη αλληλεγγύη είτε την ευρύτερη κοινωνική συγκυρία της πάλης, το κράτος νιώθει περισσότερο ή λιγότερο άνετα στο να σέρνει κόσμο στα δικαστήρια με τυπικές δικαιϊκές προφάσεις προκειμένου να ασκήσει πολιτικές διώξεις. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τα πρόσφατα τελευταία περιστατικά αφορούν το μέλος του Δικτύου Σπάρτακος Ν. Αργυρίου, τον Π. Καπετανόπουλο και φυσικά, το γκραν κινιόλ της Δικαιοσύνης Τ. Θεοφίλου. Φυσικά, δεν αφορούν όλα «τρομοκρατία», ωστόσο η συνθήκη που απαντά στην έννοια αυτή περιλαμβάνει πολιτικές – συνδικαλιστές διώξεις ως βασικό δικαιϊκό σώμα της «δικαιοσύνης εκτάκτου ανάγκης». Η επιταγή της ασφάλειας του κράτους έχει για αιχμή την τρομοκρατία αλλά χτίζεται σταδιακά με πολλά επίπεδα πολιτικών και φρονηματικών διώξεων. Τον Τ. Θεοφίλου τον συνέδεσαν με ΣΠΦ και παρ’ ότι η κατηγορία αυτή κατέπεσε, στη δίκη η εισαγγελέας πρότεινε την καταδίκη του και για αυτήν την κατηγορία.

Η κατηγορία της τρομοκρατίας έχει και αυτή διαβαθμίσεις. Ένας τρόπος που λειτουργεί είναι η ποινικοποίηση των προσωπικών σχέσεων ειδικά όταν δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο στοιχείο και, ίσως σε αυτές τις περιπτώσεις, εμφανίζεται ο αληθινός πυρήνας της λογικής της: Εδώ εισερχόμαστε στον πυρήνα της λογικής του αστυνομικού κράτους – του κράτους εξαίρεσης κατ’ εξοχήν. Η απόδοση προθέσεων σε πολίτη λόγω κοινωνικών σχέσεων που δεν αποδεικνύουν, ωστόσο, κάποια συμμετοχή σε «τρομοκρατικές πράξεις» τείνει να γίνει μια στάνταρ πρακτική της Δικαιοσύνης. Η μερική απώλεια της θετικότητας του νόμου τουλάχιστον όσον αφορά τις δικαστικές διαδικασίες οδηγεί στην κρίση όχι πράξεων αλλά προθέσεων· προθέσεων που δεν μπορούν να αποδειχθούν θετικά, με βεβαιότητα, παρά μόνο με εικασίες οι οποίες αναγκαστικά στηρίζονται σε διάφορες κοινωνικοπολιτικές οπτικές οι οποίες αίρουν την νομική αντικειμενικότητα – ακόμα και αυτή την επίφαση που ισχύει πραγματικά.

Τελευταίο παράδειγμα είναι η 29χρονη παντεπιστημιακός Ηριάννα ΒΛ η οποία καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκισης λόγω προσωπικής σχέσης με πρώην κατηγορούμενο για συμμετοχή στην ΣΠΦ, ο οποίος απαλλάχτηκε πρωτόδικα από τις κατηγορίες! Το σκεπτικό, για άλλη μια φορά, περιλαμβάνει κάποιο «δείγμα dna» που κάποιο τσακάλι της αντιτρομοκρατικής ξετρύπωσε και αυτό αρκεί για να ξετυλιχθεί όλο το κουβάρι των σχέσεων και των κινήσεων ενός πολίτη. Και παρά τις αμφιβολίες για την όλη διαδικασία που κατέθεσε ειδικός επί του θέματος και παρά την πρωτόδικη αθώωση του συντρόφου της, η σχέση με τον οποίο αρκούσε –σύμφωνα με το δικαστήριο- για την καταδίκασή της! Εδώ έχουμε την επανάληψη ενός κοινού μοτίβου στις «δίκες τρομοκρατίας» ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση η καταδεικασθίσα δεν είναι καν μέλος «του αναρχικού χώρου» ούτε φέρεται η ίδια να συμμετείχε ποτέ σε διαδικασίες του κ.ο.κ – δεν φέρεται δηλ. ούτε κατά δήλωσή της να ασπάζεται κάποια «επικύνδινη ιδεολογία». Που σημαίνει οτι, με βάση την κρατική λογική, δεν υπάρχει κάποια ειδική πολιτική βαρύτητα στην συγκεκριμένη δίωξη – με την έννοια πως οι διώξεις των αναρχικών είναι κατεξοχήν πολιτικές, λόγω ιδεολογίας και πρακτικής.

Ο άνθρωπος, το εργαλείο και το σύμβολο…

The Evolution of Man – Octavio Ocampo

Του Σπύρου Κεραμά

Η ανθρωπολογία του Λιούις Μάμφορντ

«Ο άνθρωπος είναι από την πρωταρχή του δημιουργός συμβόλων και δημιουργός εργαλείων…» (Μάμφορντ 1997: 158).

Αποτελεί κοινό τόπο για την νεωτερική σκέψη η ικανότητα του ανθρώπου να επεμβαίνει στο φυσικό του περιβάλλον και να το μετασχηματίζει. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ζώα, ο χώρος του ανθρώπου υπάρχει πάντοτε ως προϊόν της δικής του δραστηριότητας. Η μετασχηματιστική δράση του ανθρώπου δεν αφορά μόνο τον φυσικό χώρο, αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό, στον βαθμό που ο άνθρωπος διαμορφώνεται μέσω ενός διαρκούς συσχετισμού με τα στοιχεία που τον περιβάλλουν.

Η ρήξη με τον φυσικό εαυτό κατανοείται ως μια διαδικασία με υποκείμενο τον ίδιο τον άνθρωπο. Η μετάβαση στην κοινωνική κατάσταση εκλαμβάνεται ως έργο του ίδιου του ανθρώπου, που υπαγορεύεται από την ανθρωπολογική αναγκαιότητα τηςεξωτερίκευσης, η οποία, σύμφωνα με τους Πέτερ Μπέργκερ και Τόμας Λούκμαν, θεμελιώνεται στην βιολογική κατασκευή του ανθρώπου (Μπέργκερ & Λούκμαν 2003: 106).

Η ιδέα της αυτο – δημιουργίας του ανθρώπου εμφανίζεται σε στοχαστές με διαφορετικές φιλοσοφικές αφετηρίες. Ο Καρλ Μαρξ επεξεργάζεται την διαδικασία αυτογένεσης του ανθρώπου στα πρώιμα έργα του (Μαρξ 2012: 138). Ο Φρίντριχ Νίτσε ορίζει τον άνθρωπο ως εκείνο «το ζώο του οποίου ο τύπος δεν έχει ακόμη παγιωθεί» (Macherey 2013: 52). Ενώ ο πατέρας της ερμηνευτικής, Hans Georg Gadamer, αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο, ως ένα ον που αρνείται τον φυσικό του εαυτό και τον αναδημιουργεί μέσω της πράξης (Gadamer 1997: 86).

Η παραπάνω συμφωνία, ωστόσο, φαίνεται αρκετά εύθραυστη όταν πρέπει να προσδιοριστούν τα μέσα, τα οποία χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να υπερβεί τον φυσικό του εαυτό και να φτάσει στην κοινωνική του συγκρότηση. Η μετάβαση στην βιομηχανική εποχή, που κορυφώθηκε κατά τον 19^ο αιώνα, συνοδεύτηκε από την εμφάνιση ενός νέου ερμηνευτικού μοντέλου, του Homo Faber¹, το οποίο εντοπίζει την ειδοποιό διαφορά του ανθρώπου στην τεχνική του δραστηριότητα, δηλαδή στην κατασκευή και την χρήση εργαλείων. Σύμφωνα με τον Μάμφορντ, «για έναν αιώνα ο άνθρωπος συνήθως προσδιοριζόταν ως ένα ζώο που χρησιμοποιεί εργαλεία» (Μάμφορντ 1966: 304)².

Το αποικιοκρατικό κράτος του Ισραήλ στον 21ο αιώνα …

του Ιλάν Παππέ

Το 2017, η ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας συμπληρώνει πενήντα χρόνια. Μετά από τόσον καιρό, ο όρος «κατοχή» αρχίζει να γίνεται κάπως περιττός και άτοπος. Δύο γενιές Παλαιστινίων έχουν ήδη ζήσει υπ’ αυτό το καθεστώς. Αν και οι ίδιοι το αποκαλούν ακόμα κατοχή, αυτά που περνάνε είναι ριζωμένα σε κάτι άλλο, πολύ πιο δύσκολο να κατανικήσεις ή να αλλάξεις: τον αποικισμό. Ο όρος αποικισμός δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί στο παρόν –τις περισσότερες φορές συνδέεται με γεγονότα του παρελθόντος. Για το λόγο αυτό, με τη συμβολή πρόσφατων και συναρπαστικών ερευνών, αναλυτές που γράφουν για το Ισραήλ χρησιμοποιούν συχνότερα έναν άλλο όρο: εποικιοκρατία[1].

H αποικιοκρατία μπορεί να περιγραφεί ως η μετακίνηση Ευρωπαίων σε διάφορα μέρη του κόσμου, η οποία δημιούργησε νέα «λευκά» έθνη εκεί όπου ιθαγενείς λαοί είχαν άλλοτε τα δικά τους βασίλεια. Τα έθνη αυτά μπορούσαν να δημιουργηθούν μόνο αν οι έποικοι χρησιμοποιούσαν δύο λογικές: τη λογική της εξάλειψης –να ξεφορτωθούν τους ιθαγενείς λαούς με όλα τα δυνατά μέσα, μέχρι και τη γενοκτονία· και τη λογική της απανθρωποποίησης –να θεωρούν τους μη Ευρωπαίους ως κατώτερους και άρα ανάξιους να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους εποίκους. Στη Νότιο Αφρική αυτές οι δίδυμες λογικές οδήγησαν στη δημιουργία του συστήματος του Απαρτχάιντ, το οποίο επίσημα θεσπίστηκε το 1948 –την ίδια χρονιά που το σιωνιστικό κίνημα μετέφρασε τις ίδιες λογικές σε μία επιχείρηση εθνοκάθαρσης στην Παλαιστίνη.

Όπως προσπάθησε να δείξει αυτό εδώ το βιβλίο, από μια εποικιοκρατική οπτική, συμβάντα όπως η κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, η διαδικασία του Όσλο και η απαγκίστρωση από τη Γάζα το 2005 είναι όλα τμήματα της ίδιας τακτικής του Ισραήλ να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερη Παλαιστίνη με όσο το δυνατόν λιγότερους Παλαιστίνιους μέσα της. Τα μέσα επίτευξης αυτού του στόχου έχουν αλλάξει με τον καιρό, και παραμένει ημιτελής. Ωστόσο, αυτός είναι το κύριο καύσιμο που τροφοδοτεί τη φωτιά της σύγκρουσης.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η φρικτή σύνδεση ανάμεσα στις λογικές της απανθρωποποίησης και της εξάλειψης, τόσο εμφανής στη διάδοση της ευρωπαϊκής εποικιοκρατίας σε ολόκληρο τον κόσμο, ξεπήδησε πρώτα μέσα στα αυταρχικά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής. Ήταν απροκάλυπτα εμφανής, μεταξύ πλήθους άλλων παραδειγμάτων, στην σφαγή των Κούρδων από τον Σαντάμ Χουσεΐν καθώς και στις εκκαθαρίσεις που διεξήγαγε το καθεστώς Άσσαντ το 2012. Μετά χρησιμοποιήθηκε και από ομάδες αντίθετες προς το καθεστώς αυτό: το χειρότερο σχετικό παράδειγμα είναι οι γενοκτονικές πολιτικές του Ισλαμικού Κράτους.

Ο εκβαρβαρισμός των ανθρώπινων σχέσεων μπορεί να τερματιστεί από τους ίδιους τους λαούς της περιοχής. Ωστόσο, θα πρέπει και ο έξω κόσμος να τους βοηθήσει. Η περιοχή θα πρέπει να επιστρέψει μαζί στο όχι τόσο μακρινό της παρελθόν, όταν καθοδηγητική αρχή ήταν η φράση «ζούμε και αφήνουμε τους άλλους να ζήσουν». Καμία σοβαρή συζήτηση γύρω από τον τερματισμό των παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων συνολικά στην περιοχή δεν μπορεί να παρακάμψει μια εξέταση των παραβιάσεων ενός αιώνα στην Παλαιστίνη. Τα δύο θέματα συνδέονται άμεσα. Η εξαιρετική μεταχείριση της οποίας απολαύει το Ισραήλ, και πριν απ’ αυτό το σιωνιστικό κίνημα, καθιστά γελοία οποιαδήποτε κριτική της Δύσης προς τις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων στον αραβικό κόσμο. Κάθε συζήτηση για τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων απαιτείται να περιλάβει μια κατανόηση της αναπότρεπτης κατάληξης εποικιοκρατικών προταγμάτων όπως ο σιωνισμός. Οι Ισραηλινοί έποικοι είναι πλέον οργανικό και αναπόσπαστο τμήμα της χώρας. Δεν μπορούν να απομακρυνθούν και δεν θα απομακρυνθούν. Το μέλλον θα πρέπει να τους περιλαμβάνει, αλλά όχι στη βάση της διαρκούς καταπίεσης και αποστέρησης των Παλαιστινίων που ζουν εκεί.

1989 λέξεις για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη…

του Γιάννη Ανδρουλιδάκη

Ανήκω σε μια γενιά που πολιτικοποιήθηκε βίαια και απότομα κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Έχοντας περάσει όλη την παιδική μας ηλικία, δημοτικό και γυμνάσιο, στην πρώτη 8ετία του ΠΑΣΟΚ, ένα είδος εποχικής dolce vita στην ελληνική ιστορία, ακούγοντας κάποιοι από εμάς ιστορίες για την «δεξιά», την ταυτίζαμε εκείνη την εποχή με τις βιντεοταινίες του Ψάλτη και τις επιθεωρήσεις στο Δελφινάριο. Και μια μέρα ξυπνήσαμε με το μελανιασμένο πρόσωπο του Νίκου Τεμπονέρα στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων. Και με την αστυνομία να δέρνει κόσμο στις στάσεις του ΗΣΑΠ. Και με τον πατέρα του συμμαθητή μας να απολύεται.

Μπορώ να καταλάβω ότι για όποιον/αν γεννήθηκε μετά το 1976 ή το 1977, όλα αυτά δεν σημαίνουν πολλά. Αφηρημένες ή συγκεκριμένες έννοιες, όπως αρχαιοκάπηλος, πλαστογράφος, συκοφάντης μοιάζουν με θραύσματα ενός γενικευμένου βερμπαλισμού, άλλες πάλι, όπως το βρυκόλακας, μπορεί να μοιάζουν γκροτέσκ.
Χωρίς να ελπίζω ότι οποιαδήποτε σύνοψη μπορεί να αντικαταστήσει το βίωμα, θέλω να προσπαθήσω να ανακαλέσω τον βίο του ανδρός.

Γεννημένος μέσα στην οικογένεια Βενιζέλου (του Ελευθέριου, όχι του άλλου του χλεχλέ), δηλαδή αυτήν που ανέλαβε να πάρει τον ελληνικό καπιταλισμό από το χέρι και να τον βγάλει στο δρόμο, ο Μητσοτάκης είχε ίσως περισσότερο από κάθε άλλον πολιτικό στην Ελλάδα ανεπτυγμένη την αίσθηση της ταξικής συνείδησης. Μόνο που, αντίθετα από το στερεότυπο που θέλει τον «πραγματικό αστό» να είναι ένας καλλιεργημένος ευπατρίδης, η αληθινή ταξική συνείδηση του αστού περιλαμβάνει όλη τη βρώμα και τη δυσωδία, τη βία, τη μικροψυχία, την εκδικητικότητα και την ελεεινότητα που κουβάλησε σε όλη της τη ζωή η μορφή του Μητσοτάκη.
Πολιτευτής στην Κρήτη στη νεανική του ηλικία, ο Μητσοτάκης είναι αυτός που θα συνδεθεί στον πόλεμο με τις ομάδες των κρητικών ταγμάτων ασφαλείας του Μπαντουβά και του Γύπαρη, θα συμμετάσχει ενεργά στην απόφαση να μην αφοπλιστούν οι γερμανικές δυνάμεις μετά τη συνθηκολόγηση και θα οργανώσει την εξόντωση των αριστερών της Κρήτης, την οποία θα προπαγανδίζει μέσω της εφημερίδας που αρχίζει να εκδίδει τον «Κήρυκα των Χανίων» (ναι, ναι, τον ίδιο αυτόν με τα τραπεζικά δάνεια), στον οποίον αρθρογραφεί σταθερά και ο ίδιος ο Παύλος Γύπαρης, ο διαβόητος μαχαιροβγάλτης φονιάς των «Δημοκρατικών Ταγμάτων Ασφαλείας».
Χρόνια αργότερα, ο Μητσοτάκης θα καταπιαστεί με αφοσίωση στην προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως συμφιλιωτή και πλαστογραφώντας το έγγραφο ειρήνευσης μεταξύ του ΕΑΜ Κρήτης και της ΕΟΚ, προκειμένου να προστεθεί το όνομά του.

Δημιουργώντας τάξη μέσα από το χάος

Το ότι ζούμε σε έναν ιδιαίτερα πολύπλοκο και αβέβαιο κόσμο θεωρείται πλέον μια σχεδόν αυταπόδεικτη αλήθεια για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα η επίσημη «επιστημονική» ιδεολογία όπως προβάλλεται από τα ΜΜΕ -αλλά και τα επίσημα σχολικά προγράμματα- επιχειρεί να μας πείσει ότι η αταξία, η αβεβαιότητα και η τυχαιότητα των φαινομένων που παρατηρούμε γύρω μας δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγενείς αλλά απλώς φαινομενικές: μια ψευδαίσθηση που αποδίδεται αποκλειστικά σε ανθρωποκεντρικές προκαταλήψεις ή, ακόμη χειρότερα, σε διανοητική σύγχυση.

Αυτή η ιδεοληπτική προκατάληψη υπέρ μιας βαθύτερης, απλής και ασφαλώς νομοτελειακής εξήγησης όλων των πολύπλοκων «επιφαινομένων» δεν είναι καθόλου αυθαίρετη ή παράλογη. Αντίθετα, στηρίζεται σε μια σειρά από αρκετά επιτυχημένες μεθοδολογικές παραδοχές που, κυρίως κατά το παρελθόν, συνέβαλαν στην ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης.

Αναμφίβολα η πιο επιτυχής από αυτές τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις είναι ο «αναγωγισμός», η άποψη δηλαδή ότι όλα τα πολύπλοκα φυσικά φαινόμενα μπορούν, κατ’ αρχήν, να εξηγηθούν από λίγους απλούς νόμους ή από κάποιες θεμελιώδεις «πρώτες αρχές» στις οποίες και οφείλουμε να αναγάγουμε τα πάντα. Αυτό το αναγωγιστικό εξηγητικό σχήμα αποδείχτηκε εξαιρετικά γόνιμο αλλά ταυτόχρονα και υπερβολικά περιοριστικό για την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης: ανακαλύψαμε γιατί πέφτουν τα μήλα, ενώ αγνοούμε το πώς αυτά δημιουργήθηκαν ή γιατί, ενδεχομένως, τα θεωρούμε εύγευστα!

Τις τελευταίες δεκαετίες η εκπληκτική ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας σε όλους τους τομείς -από τη μικροφυσική μέχρι τη μοριακή βιολογία και από τη νευροεπιστήμη μέχρι την οικολογία- οδήγησε στην αποκάλυψη των ανυπέρβλητων περιορισμών αυτής της μηχανιστικής και αυστηρά αναγωγιστικής προσέγγισης, η οποία κατά το παρελθόν είχε οδηγήσει στους μεγάλους θριάμβους της κλασικής επιστήμης, όπως είναι η νευτώνεια μηχανική και η θεωρία της σχετικότητας.

Η αρχή της ουδετερότητας του διαδικτύου…

της Δώρας Κοτσακά-Καλαϊτζιδάκη

Η ουδετερότητα του διαδικτύου αποτελεί την πιο πολυσυζητημένη έννοια των τελευταίων ετών όσον αφορά τα ψηφιακά δικαιώματα. Αναφέρεται στο ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο (ISPs) μεταχειρίζονται με τον ίδιο τρόπο κάθε πακέτο δεδομένων που διέρχεται από τα δίκτυά τους, ανεξάρτητα από την προέλευση, τον παραλήπτη, τον αποστολέα, το είδος του περιεχομένου ή τα χρησιμοποιούμενα για τη μετάδοσή τους μέσα (π.χ. ψηφιακός εξοπλισμός ή σχετικά πρωτόκολλα).

Έργο του Edward McGowan (πηγή: underplot.tumblr.com)

Η παραπάνω αρχή συνιστά την τεχνολογική και δικαιοπολιτική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του διαδικτύου. Είναι ενσωματωμένη στα διαδικτυακά πρωτόκολλα επικοινωνίας (TCP-IP), καθιστώντας τον έλεγχο των πληροφοριών που κυλούν μέσα στα σύγχρονα δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών εξαιρετικά δύσκολο για τους παρόχους. Όποια παρέκκλιση από αυτή την αρχή κριθεί απαραίτητη (π.χ. για λόγους δημοσίου οφέλους, κοινωνικής προστασίας ή ψηφιακής συμφόρησης) είναι εφικτό να αποτελέσει αντικείμενο ρύθμισης, αφού πρώτα τεκμηριωθεί νομικά και δοθεί δικαστική εντολή.

Η διαδικτυακή ουδετερότητα περιλαμβάνει τρεις θεμελιώδεις άξονες. Πρώτον, όλα τα σημεία του διαδικτύου είναι δυνατό να συνδέονται με όλα τα υπόλοιπα. Δεύτερον, όλοι οι πάροχοι οφείλουν να προσφέρουν όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας υπηρεσίες για την επικοινωνία και μεταφορά δεδομένων από σημείο σε σημείο. Τρίτον, σε θέματα καινοτομίας δεν μπορεί να υπάρχει κανενός είδους παρακώλυση από κανέναν, άτομο ή φορέα. Η εφαρμογή των παραπάνω είναι θεμελιώδης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και η καινοτομία στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), αλλά και για την περιφρούρηση των βασικών αξιών του διαδικτύου: της δημοκρατίας και της ελευθερίας της επικοινωνίας.

Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

 Ν. Καστάνη

Σ’ όλο, σχεδόν, τον κόσμο, η ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής σκέψης αποτελεί ένα αξιοθαύμαστο γεγονός. Κάποιοι, μάλιστα, μιλούν για “ελληνικό θαύμα”. Κατ’ επέκταση, μέσα σ’ αυτό το πνεύμα, αναφέρεται και το “ελληνικό θαύμα στα Μαθηματικά”. Ίσως αυτή η στάση να εκφράζει μια υπερβολική έκπληξη και έναν διογκωμένο ενθουσιασμό. Δεν προέρχεται, όμως, από μια μυθοπλασία, από ένα πλασματικό κατασκεύασμα, γιατί απηχεί μια αξιοσημείωτη ιστορική πραγματικότητα: την πολιτισμική αναμόρφωση του Αρχαίου Κόσμου, η οποία αποτέλεσε τη μήτρα της σύγχρονης κουλτούρας. Και είναι αλήθεια ότι η πολιτισμική αυτή αναμόρφωση ήταν και είναι το επίκεντρο του ιστορικού ενδιαφέροντος κι ο απώτερος σκοπός μιας πληθώρας μελετών και αναλύσεων του αρχαίου ελληνικού τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς. Πρόκειται για μια οπτική γωνία που είναι στενά συνυφασμένη με τη διαχρονική και ευρύτατα διαδεδομένη πεποίθηση ότι

Η ευρωπαϊκή σκέψη αρχίζει με τους αρχαίους Έλληνες.^[1] Αυτή η στάση είναι, όπως φαίνεται, αρκετά ισχυρή, γιατί εμπνέει, ενεργοποιεί και νομιμοποιεί τους μελετητές της αρχαίας ελληνικής δημιουργίας. Αποτελεί ταυτόχρονα και το πλαίσιο διαμόρφωσης του θαυμασμού για την πνευματική και πολιτισμική ανέλιξη των αρχαίων Ελλήνων.

Μέσα σ’ αυτό το υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος και ιστοριογραφικής δυναμικής η ανάπτυξη των αρχαίων ελληνικών Μαθηματικών κατέχει μια κεντρική θέση. Κι όχι τυχαία, γιατί το συγκεκριμένο είδος επιστημονικής σκέψης άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στην προκειμένη περίπτωση αξίζει να αναφερθεί η πολύ χαρακτηριστική ρήση του διαπρεπή άγγλου ιστορικού των Μαθηματικών Sir Thomas L. Heath (1861-1940), όσον αφορά τα “Στοιχεία” του Ευκλείδη, η αντιπροσωπευτικότερη πραγματεία των αρχαίων ελληνικών Μαθηματικών:

Κανένα ίσως έργο, εκτός από τη Βίβλο, δεν έχει τέτοια διάδοση.^[2] Μια επισήμανση που δεν έχασε την α^α της μέχρι τώρα, στην αρχή, δηλαδή, της 3^ης χιλιετίας μ. Χ. Κι αυτό γιατί το διεθνές ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο έργο του Ευκλείδη διατηρείται αμείωτο, όπως καταδεικνύει η ανανεωμένη επανέκδοσή του στα γαλλικά, τη δεκαετία του 1990, η βελτιωμένη επανέκδοσή του στα κινεζικά το 199θ και η πρώτη μετάφρασή του στα μογγολικά το 1987.