30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1972 – ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ – Bloody Sunday…

Τοιχογραφία από καλλιτέχνες του Μπόγκσαϊντ που απεικονίζει αυτούς που σκοτώθηκαν από το Βρετανικό Στρατό κατά την Ματωμένη Κυριακή

   Η Ματωμένη Κυριακή (ιρλ.: Domhnach Na Fola), είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα γεγονός που έλαβε χώρα στο Ντέρρυ της Βόρειας Ιρλανδίας, στις 30 Ιανουαρίου 1972.

    Σε μια πορεία διαμαρτυρίας που οργανώθηκε από την Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Βόρειας Ιρλανδίας, για την κατάσταση που επικρατούσε στη Βόρεια Ιρλανδία σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην περιοχή Μπόγκσαϊντ, 26 ατομα πυροβολήθηκαν από τα μέλη του 1ου Τάγματος του Βρετανικού Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, του οποίου ηγούνταν ο Συνταγματάρχης Ντέρεκ Ουίλφορντ και ο υποδιοικητής (αργότερα Στρατηγός) Μάικ Τζάκσον. 13 άνθρωποι, 6 εκ των οποίων ήταν ανήλικοι, πέθαναν αμέσως, ενώ άλλος ένας πέθανε ύστερα από 4½ μήνες υποκύπτοντας στα τραύματά του. Δύο άτομα τραυματίστηκαν από οχήματα του στρατού. Πολλοί μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιογράφων, πιστοποιούν ότι όλοι όσοι πυροβολήθηκαν ήταν άοπλοι. Πέντε από εκείνους πυροβολήθηκαν στην πλάτη.

Ο Καρτέσιος και η προβληματική της θεμελίωσης της νεότερης σκέψης…

Η εμφάνιση του Καρτέσιου σηματοδοτεί μια οριακή στιγμή στην ιστορία της φιλοσοφικής σκέψης. Με τον Καρτέσιο έχουμε όχι μόνον το πέρασμα από τη μεσαιωνική και αναγεννησιακή σκέψη στη νεότερη, μα και την εμφάνιση ενός ολωσδιόλου ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη συνειδησιακή λειτουργία, τη νόηση -ανάλογο ενδιαφέρον για την ανθρώπινη συνείδηση είχε εκδηλωθεί με τον Σωκράτη-, η οποία με τη μορφή του καρτεσιανού cogito έρχεται να στηρίξει τις φιλοσοφικές κατηγορίες τής από καιρό ήδη αναδυόμενης νεωτερικότητας.

Με το συλλογιστικό σχήμα cogito ergo sum (σκέπτομαι άρα υπάρχω), που συνιστά λογικο-οντολογικό εργαλείο της κριτικής σκέψης στα χέρια του γάλλου φιλοσόφου, επιχειρείται η θεμελίωση του νεότερου υποκειμένου, που σηματοδοτεί μια ολόκληρη εποχή και μια νέα φιλοσοφική παράδοση, της «φιλοσοφίας του υποκειμένου» -που θα επισφαγισθεί αργότερα οριστικά με τον καντιανό a priori και την καντιανή υπαγωγή του αντικειμένου στις κατηγορίες του υποκειμένου.

Ο χώρος στήριξης της καρτεσιανής πραγματικότητας

Ο Καρτέσιος επιχειρεί ένα ριζικό ξεκίνημα της φιλοσοφικής σκέψης «από το μηδέν», από ένα μηδέν το οποίο θέλει ν’ αγγίξει μέσα απ’ την εκ θεμελίων αμφισβήτηση κάθε δεδομένης πραγματικότητας. Τούτη η αμφισβήτηση, με τη μορφή της υπερβολικής, της καθολικής αμφιβολίας (doute hyperbolique) έρχεται αρχικά να εκμηδενίσει κάθε δεδομένο της σκέψης που εμφανίζεται με τη μορφή ακλόνητων βεβαιοτήτων -του ότι π.χ. υπάρχει ένας εξωτερικός κόσμος ή του ότι υπάρχω εγώ ο ίδιος: Γνωρίζουμε με βεβαιότητα πως δεν υπάρχει τίποτε το βέβαιο στον κόσμο (2ος Μεταφυσικός Στοχασμός) – και αυτό αποτελεί για τον Καρτέσιο τη μόνη βεβαιότητα στη φάση αυτή της συλλογιστικής του.

Ο Αριστοτέλης και η προστασία των πολιτευμάτων…

Άγαλμα του Αριστοτέλη στη Χαλκιδική

---

Γράφει ο Θανάσης Μπαντές

Για τον Αριστοτέλη το ζήτημα της προστασίας των πολιτευμάτων δεν είναι παρά η αντίστροφη διαδικασία από τον εντοπισμό των παραγόντων που τα καταστρέφουν. Αν κάποιος γνωρίζει καλά τις αιτίες που φθείρουν τα πολιτεύματα, αυτομάτως γνωρίζει και τις μεθόδους της προστασίας, αφού προστασία για ένα πολίτευμα σημαίνει διατήρηση, δηλαδή καταπολέμηση των φθοροποιών αιτιών. Με δεδομένο ότι η κυριότερη αιτία που κλονίζει τα πολιτεύματα είναι η ατονία του νόμου (που σταδιακά μπορεί να φτάσει ως την οριστική κατάλυση) γίνεται αντιληπτό ότι το πολίτευμα που θέλει να παραμείνει στο χρόνο οφείλει πρωτίστως να μεριμνήσει για την εφαρμογή του νόμου: «Έτσι λοιπόν, στα πολιτεύματα με το σωστό συνδυασμό στοιχείων επιβάλλεται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο να προσέχουν πώς να μη γίνονται καθόλου παρανομίες και κυρίως να εμποδίζουν τη μικρή παρανομία, γιατί η μικρή παρανομία εισχωρεί στο πολίτευμα ανεπαίσθητα σαν τις μικρές δαπάνες που, όταν επαναλαμβάνονται συχνά, εξανεμίζουν τις περιουσίες». (σελ. 131).

Ένας Ομοφυλόφιλος Στην Ελλάδα, Το Έτος 5 Προ Κρίσης…

(Αυτή η ιστορία είναι αληθινή. Συνέβη στην Νάξο πριν δώδεκα χρόνια, όταν ο ήλιος ακόμα έλαμπε και οι Έλληνες τραγουδούσαν Παπαρίζου. Τότε περίπου γράφτηκε και το κείμενο που ακολουθεί. Το μεταφέρω αυτούσιο, παρά την εκνευριστική αφέλεια του αφηγητή.

Ως αντίβαρο στην αφέλεια του παραβάλω τα σχόλια δυο εκ διαμέτρου αντίθετων χαρακτήρων που έχουν ένα ουσιώδες κοινό: Θεωρούν τον κόσμο με βάση τις δικές τους πεποιθήσεις.)

 

Τον πρωτοείδα –ή μάλλον με πρωτοείδε- στην παραλία γυμνιστών όπου συνήθιζα να περνάω τα απογεύματα μου. Ήμουν ξαπλωμένος ανάσκελα και διάβαζα όταν αντιλήφθηκα κάποιον να κάθεται κοντά μου -πιο κοντά απ’ ό,τι χρειαζόταν, αφού η παραλία ήταν άδεια.

Κοίταξα και είδα τον Χένρι –τότε δεν ήξερα το όνομα του- να με κοιτάει προκλητικά. Προσπάθησα να τον αγνοήσω, αλλά ένιωθα τα μάτια του να τριγυρνούν στο επίμαχο γυμνό μέλος μου. Σκέφτηκα ότι μπορεί να ήταν η ιδέα μου μόνο και σήκωσα το κεφάλι. Όχι, δεν ήταν.

Δεν μου μίλησε, όμως κατάλαβα πως νιώθουν οι γυναίκες όταν έχουν κάποιο ματάκια να παραβιάζει τη γαλήνη και τη μοναχικότητα τους. Ενοχλήθηκα τόσο πολύ που το πήρα απόφαση να φύγω λίγο νωρίτερα από την παραλία.

(Σχολιαστής Α: Το κατάλαβα εξ’ αρχής ότι θα ήταν ένα ομοφοβικό κείμενο. Ο στρέιτ που απειλείται από τον «ματάκια» γκέι. Αν ήταν γυναίκα που τον κοιτούσε δε θα «παραβίαζε τη γαλήνη και τη μοναχικότητα του», ε;

Σχολιαστής Β: Τι ομοφοβικός; Κρα, κάνει ο τύπος, αδελφάρα είναι. Γυμνισμός, διάβασμα, το «επίμαχο γυμνό μέλος»… Πάλι καλά που δεν είχε πάρει και τη γάτα του στην παραλία. Εδώ υπάρχει ένας έρωτας μεγάλος, χαχαχα.)

Η Οικονομία των Πιθήκων…

Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό νοήμον ον του πλανήτη, ιδιότητα για την οποία είναι ιδιαίτερα περήφανος, σε σημείο που να θεωρεί ότι όλη η πλάση είναι κτήμα του -έδαφος, αέρας, ζώα, φυτά- και του προσφέρονται εκ θεού για ακραία εκμετάλλευση.

Πράγματι, τα έργα της επιστήμης, της φιλοσοφίας και της τέχνης τα οποία έχει επιτύχει, αποδεικνύουν ότι το ανθρώπινο μυαλό στ’ αλήθεια περιέχει μεγαλόπνοη λογική και άπειρες ικανότητες.

Από την άλλη πλευρά, είναι φανερό από τα γεγονότα, ότι παρά το γεγονός πως οι άνθρωποι είμαστε ιδιαίτερα έξυπνοι ως είδος, μπορούμε επίσης να γίνουμε εξαιρετικά κουτοί όταν πρόκειται για κάποιες πτυχές της λήψης των αποφάσεών μας. Η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση, σύμφωνα με τη Λόρι Σάντος, επικεφαλής του Comparative Cognition Laboratory (CapLab) του Yale, αποτελεί παράδειγμα της ανθρώπινης αδεξιότητας. «Παρακολουθούμε τα εργαλεία που με μοναδικό τρόπο κατασκευάσαμε, ώστε να εξάγουμε τους πόρους μας από το περιβάλλον, να σκάνε στα μούτρα μας. Παρακολουθήσαμε τις χρηματοπιστωτικές αγορές, που μοναδικά δημιουργήσαμε -αυτές οι αγορές που υποτίθεται ότι θα ήταν απρόσβλητες από την ανοησία- και τις είδαμε να καταρρέουν μπροστά στα μάτια μας».

Το πιο ενδιαφέρον είναι πως ενώ φαίνεται πως σε πολλές περιπτώσεις και όχι μόνο στα οικονομικά μας, είμαστε επιρρεπείς σε λανθασμένες αποφάσεις, εντούτοις έχουμε την αδικαιολόγητη τάση να τα επαναλαμβάνουμε και να προσκολλόμαστε σ’ αυτά. Όπως μας λέει η ομιλήτρια: «Φαίνεται όμως ότι οι κοινωνικοί επιστήμονες πράγματι κατανοούν ότι οι περισσότεροι από εμάς, όταν βρεθούμε μέσα σε συγκεκριμένες καταστάσεις, θα κάνουμε πολύ συγκεκριμένα λάθη. Τα λάθη αυτά, είναι στην πραγματικότητα προβλέψιμα. Τα κάνουμε ξανά και ξανά. Δεν επηρεάζονται από τη σωρεία των σχετικών αποδείξεων. Όταν λαμβάνουμε αρνητικά αποτελέσματα εμείς και πάλι, την επόμενη φορά που αντιμετωπίζουμε την ίδια κατάσταση, τείνουμε να κάνουμε τα ίδια λάθη».

Eric Hobsbawm: Ο Μαρξιστής και Ιστορικός που ανανέωσε την ιστοριογραφία…

Γράφει o Πολυμέρης Βόγλης

---

Στις 8 Νοεμβρίου 2013 ο ιστορικός εκδοτικός οίκος Θεμέλιο, από τον οποίο έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά τα περισσότερα έργα τού Έρικ Χόμπσμπάουμ, διοργάνωσε, στο πλαίσιο του εορτασμού των 50 χρόνων των εκδόσεων, ημερίδα προς τιμήν του μεγάλου ιστορικού, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την 1η Οκτώβρη 2012. Εδώ, αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα Εποχή μια συντομευμένη εκδοχή της εξαιρετικής εισήγησης του ιστορικού Πολυμέρη Βόγλη, στο πλαίσιο αυτής της ημερίδας των εκδόσεων Θεμέλιο. 

Ο θά­να­τος του Έρικ Χό­μπσμπα­ουμ πριν α­πό πε­ρί­που έ­να χρό­νο συ­νο­δεύ­τη­κε α­πό πλη­θώ­ρα δη­μο­σιευ­μά­των για το έρ­γο του, που συ­νή­θως συ­νο­δεύο­νταν α­πό το χα­ρα­κτη­ρι­σμό ως του με­γα­λύ­τε­ρου και δια­ση­μό­τε­ρου α­νά τον κό­σμο ι­στο­ρι­κού. Ο «Guardian» πε­ριέ­γρα­ψε τον Χό­μπσμπα­ουμ ό­χι α­πλώς ως τον πιο δια­κε­κρι­μέ­νο μαρ­ξι­στή ι­στο­ρι­κό της Βρε­τα­νίας, αλ­λά ως γε­νι­κό­τε­ρα «έ­ναν α­πό τους με­τρη­μέ­νους στα δά­κτυ­λα ι­στο­ρι­κούς ο­ποιασ­δή­πο­τε ε­πο­χής που α­πο­λάμ­βα­νε πραγ­μα­τι­κή ε­θνι­κή και διε­θνή α­να­γνώ­ρι­ση». Ωστό­σο, λι­γό­τε­ρο γνω­στό εί­ναι ό­τι υ­πήρ­ξαν και έ­ντο­νες ε­πι­κρί­σεις για τον Χό­μπσμπα­ουμ. Την ε­πο­μέ­νη του θα­νά­του του, στην «Daily Mail» δη­μο­σιεύ­θη­κε έ­να άρ­θρο που υ­πο­στή­ρι­ζε ό­τι ή­ταν «έ­νας άν­θρω­πος που α­νοι­κτά μι­σού­σε τη Βρε­τα­νία και ο ο­ποίος συ­νει­δη­τά έ­γρα­φε ψεύ­δη» και υ­παι­νισ­σό­ταν ό­τι μπο­ρεί να ή­ταν και κα­τά­σκο­πος των Σο­βιε­τι­κών. Η αμ­φι­σβή­τη­ση εί­χε ξε­κι­νή­σει αρ­κε­τά χρό­νια νω­ρί­τε­ρα. Το 2001, στο πε­ριο­δι­κό «National Interest» το έρ­γο του πα­ρου­σια­ζό­ταν κά­τω α­πό τον τίτ­λο «Ο κα­θη­γη­τής του Στά­λιν. Η α­παί­σια, ε­πι­δρα­στι­κή κα­ριέ­ρα του Έρικ Χό­μπσμπα­ουμ». Υπάρ­χει μια, κα­τά κά­ποιον τρό­πο, α­ντί­φα­ση: ε­νώ ό­λοι α­να­γνώ­ρι­ζαν την πα­γκό­σμια εμ­βέ­λεια του έρ­γου του, αρ­κε­τοί αμ­φι­σβη­τού­σαν την α­ξία του. Αξί­ζει να διε­ρευ­νή­σου­με αυ­τήν την α­ντί­φα­ση. Θα ξε­κι­νή­σω α­πό τη διε­θνή α­να­γνώ­ρι­ση του, ή, πιο α­πλά, για­τί ο Χό­μπσμπα­ουμ α­να­δεί­χθη­κε στον πιο διά­ση­μο ι­στο­ρι­κό του 20ού αιώ­να, και στη συ­νέ­χεια θα α­σχο­λη­θώ με την κρι­τι­κή που του α­σκή­θη­κε α­να­φο­ρι­κά με τον τρό­πο με τον ο­ποίο η πο­λι­τι­κή στρά­τευ­ση ε­πη­ρέ­α­σε το ι­στο­ρι­κό έρ­γο του. Αυ­τό που θα υ­πο­στη­ρί­ξω εί­ναι ό­τι οι δύο ι­διό­τη­τες με τις ο­ποίες εγ­γρά­φη­κε στη δη­μό­σια σφαί­ρα, δη­λα­δή «μαρ­ξι­στής ι­στο­ρι­κός», λει­τουρ­γού­σαν συ­μπλη­ρω­μα­τι­κά στο έρ­γο του και αυ­τή η δι­πλή ι­διό­τη­τα πε­ριέ­κλειε μια δυ­να­μι­κή σχέ­ση τό­σο με τον μαρ­ξι­σμό ό­σο και με την ι­στο­ρία, η ο­ποία σε με­γά­λο βαθ­μό του ε­πέ­τρε­ψε να α­να­δει­χθεί σε πα­γκό­σμιο ι­στο­ρι­κό.

Ελληνική κυβέρνηση: Φιλική προς το κράτος – τρομοκράτη του Ισραήλ. εχθρική απέναντι στον μαρτυρικό Παλαιστινιακό λαό – Ιστορικά μαθήματα στον Ν. Κοτζιά…

«Υψώθηκε η σημαία μας, στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη,  με τα χρώματα που συμβολίζουν τον πόνο μας, την ελπίδα μας …

Είναι δικαίωση, χαρά… Η επανάσταση συνεχίζεται μέχρι να πάρουμε τα εδάφη της Παλαιστίνης και να ζούμε ειρηνικά με τους διπλανούς μας..  Δυστυχώς δεν μπορώ να καταλάβω  για ποιο λόγο η ελληνική κυβέρνηση απείχε από την ψηφοφορία, είχε αυτή την στάση» 

Εσάμ Αλαντάσι. Παλαιστίνιος μετανάστης που ζει στην Ελλάδα.

Του Γ. Γ.

Στην εύλογη απορία του Εσάτ, θα προσπαθήσουμε εμείς να δώσουμε μια απάντηση.
Η εξωτερική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, όπως αυτή εκφράζεται από τον υπουργό εξωτερικών Νίκο Κοτζιά (ευτυχώς που δεν ζει ο κομμουνιστής Κώστας Μπατίκας που ήταν αυτός που τον στρατολόγησε και τον προώθησε στο ΚΚΕ για να δει την κατάντια του «πνευματικού» τέκνου του), είναι φιλική προς το σιωνιστικό κράτος και ουσιαστικά εχθρική για τον πολύπαθο Παλαιστινιακό λαό.

Δεν είναι τυχαίο ότι στις άμεσες προτεραιότητες του Ελληνα υπουργού εξωτερικών που βρίσκεται στην Αμερική, η συνάντησή που έχει σήμερα με εκπροσώπους αμερικανο-εβραϊκών οργανώσεων.