Ο κινηματογράφος ως επιχείρηση και ο θεατής ως «καταναλωτής» …

Μια επιστολή του Μάρτιν Σκορτσέζε με αφορμή την αρνητική κριτική στην ταινία «mother»

Το box office, οι κριτικοί που «αλέθουν» τα πάντα, τα αμφίβολα κριτήρια και κυρίως ο κινηματογράφος, ψυχρά και κυνικά ως εμπόρευμα.  Είναι μερικές από τις πτυχές που θίγει σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επιστολή του προς το Holywood Reporter ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορτσέζε εξοργισμένος από την αρνητικότατη υποδοχή που επιφυλάχθηκε στην ταινία «mother» του Ντάρεν Αρανόφσκι. Την επιστολή φιλοξενεί ο ιστότοπος avopolis.gr  με τον τίτλο «Το Cinemascore, τα Rotten Tomatoes και ο θάνατος της κριτικής» από όπου και την αναπαράγει σήμερα ToPeriodiko.GR μαζί με την κατατοπιστική εισαγωγή του δημοσιεύματος.

«Διανύουμε μια κρίσιμη εποχή για τον κινηματογράφο, και κατά συνέπεια για την κινηματογραφική κριτική. Χιλιάδες «εύκολες» γνώμες, δίχως γνώση του αντικειμένου και με αγύμναστο αισθητήριο, ξεχύνονται στο διαδίκτυο. Η (αμφιβόλου αξίας) βαθμολογία του Imdb ορίζει την ποιότητα, και τα αστεράκια καταδικάζουν ή αποθεώνουν. Όσο πιο αμφιλεγόμενη η ταινία, τόσο πιο ακραία η πολεμική. Μια άβυσσος γνώσεων, αισθητικής και καλλιέργειας διαχωρίζει τον λάτρη του κινηματογράφου απ’ τον ταινιοφάγο. Η ίδια απόσταση υπάρχει ανάμεσα σε μια «αβίαστη γνώμη», από τα εκατομμύρια που διαβάζουμε στα σχόλια αναγνωστών στα sites και στα social media, και σε μια «κριτική». Ο μεγάλος κινηματογραφιστής Μάρτιν Σκορσέζε έκανε μια σπάνια παρέμβαση και έγραψε μια ανοιχτή επιστολή προς το Hollywood Reporter, με αφορμή την ταινία ”mother!” του Ντάρεν Αρονόφσκι, που απαξιώθηκε όσο λίγες στην λαιμητόμο των aggregators και των δοκιμαστικών previews. Οι κακές βαθμολογίες χαντάκωσαν το εν λόγω φιλμ, που δεν ήταν σίκουελ/πρίκουελ/spin off/διασκευή βιβλίου/ριμέικ, αλλά ήθελε να επικοινωνήσει μια αμφιλεγόμενη και τολμηρή ιδέα. Τα F έπεσαν βροχή και ο κινηματογραφικός διάλογος (ακόμα και για τις αδυναμίες της ταινίας) πήγε περίπατο. Όσα και να γράψω, δεν θα τα πω καλύτερα από τον κύριο Μάρτιν Σκορσέζε. Ακολουθεί μεταφρασμένη η επιστολή του.

Έχω σοβαρές αμφιβολίες ότι οποιοσδήποτε νοσταλγεί τις μέρες του σχολείου, όπου έπαιρνες βαθμούς για τις αποδόσεις σου. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά δεν νομίζω.

Επειδή η ανεξάρτητη Καταλονία είναι μαχαιριά στη καρδιά της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης τους! …

του Γιώργου Μητραλιά

Να λοιπόν που φτάσαμε αισίως στο προβλέψιμο και αναπόφευκτο: Η κυβέρνηση της Μαδρίτης καταργεί την αυτονομία της Καταλονίας, πράγμα που σημαίνει ότι την επαναφέρει στο καθεστώς που ίσχυε επί της δικτατορίας του φίλου, συμμάχου και συμπολεμιστή του Αδόλφου Χίτλερ, του πραξικοπηματία στρατηγού Φράνκο! Έτσι, η Καταλονία δεν θα έχει πια ούτε δημοκρατικά εκλεγμένη δική της κυβέρνηση, ούτε δικά της όργανα διακυβέρνησης, αλλά θα διαχειρίζονται τις υποθέσεις της -και τη ζωή των πολιτών της- τα μακρινά υπουργεία της Μαδρίτης και οι διάφοροι καταλανοί “εκπρόσωποι” τους σε ρόλο σύγχρονων… γκαουλάιτερ…

Γνωρίζουμε προκαταβολικά τον αντίλογο καθώς μας βομβαρδίζουν με αυτόν εδώ και εβδομάδες, τα καλά μας ΜΜΕ και οι ποικίλοι “αναλυτές” τους: Μα, θα πουν, όλα αυτά που κάνει η κυβέρνηση της Μαδρίτης είναι απολύτως “συνταγματικά” και “νόμιμα”. Συμφωνούμε απόλυτα. Είναι τόσο νόμιμα και τόσο συνταγματικά όσο ήταν και η άνοδος του Χίτλερ και του Μουσολίνι στην εξουσία! Ή ακόμα η πρόσφατη εγκατάσταση του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Ή επίσης ο πολύ πιο γνωστός σε εμάς, “νόμιμος” ζουρλομανδύας των Μνημονίων που “νόμιμα” φόρεσαν στη χώρα μας. Αλίμονο, η νομιμότητα είναι κάτι πολύ σχετικό ειδικά όταν αυτή αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες των υπερμάχων της, που εξάλλου -πρώτοι αυτοί- δεν έχουν κανένα συνειδησιακό πρόβλημα να την παραβιάσουν άνετα και ωραία όταν τους συμφέρει.

Δυστυχώς, η συζήτηση με τους φίλους και υποστηρικτές του κ. Ραχόι δεν έχει και πολύ νόημα και δεν μπορεί να καταλήξει πουθενά καθώς όλοι αυτοί κάνουν απλώς τη δουλειά τους και βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία. Αντίθετα όμως, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι έχει νόημα η συζήτηση με τους κάθε λογής “αριστερούς” που υιοθετούν τα ίδια “επιχειρήματα” για να ταχθούν ενάντια στην ανεξαρτησία της Καταλονίας. Ο λόγος αυτής της επιμονής μας είναι απλός: Νομίζουμε ότι είναι σήμερα ζωτικής σημασίας, και για τους Καταλανούς αλλά και για εμάς τους ίδιους, η δημιουργία του ευρύτερου δυνατού ενωτικού κινήματος έμπρακτης αλληλεγγύης στον (πάντα τραγικά μόνο) καταλανικό λαό! Κατά συνέπεια, συζητάμε θέλοντας να πείσουμε επειδή κανείς δεν περισσεύει από αυτή τη κινητοποίηση και μάχη μακράς διάρκειας και ιστορικής σημασίας…

Ανάπτυξη, αυτή η άγνωστη…

Αν σας ρωτούσα ποια λέξη έχουμε βαρεθεί να ακούμε τα τελευταία χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα το μυαλό σας θα πήγαινε αμέσως στην λέξη «ανάπτυξη». Και πώς να μη πάει αφού αυτή η αόριστη «ανάπτυξη» προβάλλεται ως πανάκεια, ως η μόνη λύση για όλα μας τα προβλήματα. Και όμως, παρά την μέχρι αηδίας επανάληψή της από τους πάντες, αμφιβάλλω αν αντιλαμβανόμαστε πόσες σκοτεινές πτυχές έχει αυτός ο όρος. Για παράδειγμα:

(1) Χρόνια τώρα ακούμε ότι ένα από τα σημαντικώτερα και άκρως απαραίτητο συστατικό για να επιτευχθεί η ανάπτυξη, είναι να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Άλλωστε, στον βωμό αυτής της ανταγωνιστικότητας θυσιάστηκαν -και εξακολουθούν να θυσιάζονται- όχι μόνο η αμοιβή της εργασίας αλλά και ανθρώπινες ζωές, λόγω της περιστολής τού κοινωνικού κράτους ενώ κατεδαφίζονται εν μιά νυκτί εργασιακά και άλλα δικαιώματα που αποκτήθηκαν με αγώνες και θυσίες δεκαετιών.

Γιατί, όμως, πρέπει ντε και καλά να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά μας; Προφανώς για να γίνουν ελκυστικώτερες οι εξαγωγές μας, έτσι; Για να γίνουν φτηνότερα τα προϊόντα που παράγουμε και ούτω πως να βρίσκουμε ευκολώτερα αγοραστές στην διεθνή αγορά. Δηλαδή, τι; Τσεκουρώνεται ο δικός μου μισθός και σμπαραλιάζονται τα δικά μου δικαιώματα για να μπορεί να αγοράζει φτηνότερα τα προϊόντα που παράγω ο κάθε εγγλέζος ή ο κάθε ολλανδός; Με άλλα λόγια; Φορτώνομαι εγώ με βάρη για να αυξήσει τον τζίρο της (παναπεί: για να αναπτυχθεί) η επιχείρηση στην οποία εργάζομαι και παράγω προϊόντα που απευθύνονται στην ικανοποίηση όχι των δικών μου αναγκών αλλά κάποιων ξένων; Ωραία. Κι εγώ τί κερδίζω απ’ αυτή την ανάπτυξη; Περισσότερη δουλειά με μικρότερη αμοιβή;

[Του Αρκά – 2016]

(2) Κατά την περίοδο 1999-2016, το πραγματικό ΑΕΠ της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 24% περίπου ενώ της Ισπανίας κατά 35%. Με άλλα λόγια, μέσα σε 17 χρόνια η Ισπανία αναπτύχθηκε σχεδόν μιάμιση φορά περισσότερο από την Γερμανία. Και όμως, η Ισπανία είναι εκείνη που βρέθηκε στο χείλος της καταστροφής, η Ισπανία είναι που με νύχια και δόντια γλίτωσε τα μνημόνια, η Ισπανία είναι που κατείχε το ρεκόρ ανεργίας (μέχρι που της το πήραμε εμείς), η Ισπανία είναι η χώρα στην οποία τα τελευταία χρόνια ξεσπιτώθηκαν σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι.

Φυσικά, αυτό το «παράδοξο» έχει λογική ερμηνεία. Η ισπανική «ανάπτυξη» στηρίχτηκε σε φούσκες (όπως εκείνη των ακινήτων ή εκείνη της τραπεζικής παντοδυναμίας), οι οποίες παρέσυραν την οικονομία όταν έσκασαν. Αντίθετα, η γερμανική οικονομία στηρίχτηκε σε πιο γερά θεμέλια: στην λεηλασία του συσσωρευμένου δημόσιου πλούτου τής πρώην Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας, στην διαχρονική πραγματική μείωση της αμοιβής της εργασίας και στην απομύζηση των ευρωπαίων εταίρων της (κυρίως του νότου). Δεν είναι τυχαίο ότι η Πορτογαλία έχει κερδίσει το προσωνύμιο «χώρα των Lidl» (*) ή ότι ο ιδιωτικοποιούμενος ελληνικός δημόσιος πλούτος καταλήγει ως επί το πλείστον σε φορείς τού γερμανικού κεφαλαίου.

Παρένθεση. Αν αναρωτιέστε πόσο αναπτύχθηκε η Ελλάδα κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, η απάντηση είναι 0%, αν και το 2007 είχαμε πετύχει ανάπτυξη σχεδόν 38%. Ας όψεται η πολιτική της τελευταίας οκταετίας, η οποία μας έφερε πίσω, εκεί όπου ήμασταν το 1999. Κλείνει η παρένθεση.

(3) Υποτίθεται ότι η επίτευξη ανάπτυξης θα έχει ευεργετική επίδραση στον νευραλγικής σημασίας δείκτη τής οικονομίας μας, ο οποίος λέγεται ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Θυμίζω στους μη έχοντες οικονομική παιδεία ότι στο ισοζύγιο αυτό αποτυπώνονται οι εισαγωγές και οι εξαγωγές μιας χώρας. Ένα από τα διαχρονικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της είναι σχεδόν μονίμως αρνητικό, δηλαδή οι ετήσιες εξαγωγές της είναι λιγώτερες από τις εισαγωγές της, άρα πρέπει κάπου να βρίσκει λεφτά για να καλύπτει την διαφορά.

Μέχρις εδώ τα πράγματα είναι κατανοητά. Τώρα, πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγα ότι το ισοζύγιό μας βελτιώθηκε κατά τα χρόνια της κρίσης; Θα σας φαινόταν απίστευτο; Και όμως, έτσι είναι! Το κατά 15,2% επί του ΑΕΠ έλλειμμα του 2007 έφτασε να γίνει πλεόνασμα 0,1% το 2015! Μικρό μεν, πλεόνασμα δε. Αν αναρωτιέστε πώς στο καλό έγινε κάτι τέτοιο σε μια εποχή ύφεσης, όπου το ΑΕΠ διαρκώς μειωνόταν, η απάντηση είναι απλή: λόγω φτώχειας! Ναι, λόγω φτώχειας. Μπορεί η δραστική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος (με την συρρίκνωση των ονομαστικών μισθών, την αύξηση της ελαστικής εργασίας και την υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση) να μην αύξησε τις εξαγωγές αλλά οδήγησε σε κατακόρυφη μείωση των εισαγωγών.

Αν σας φάνηκε παράδοξη η βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε περίοδο ύφεσης, προσδεθείτε γιατί σας έχω κάτι ακόμη πιο παράδοξο: την χειροτέρευση του ίδιου ισοζυγίου σε περίοδο ανάπτυξης! Με απλά λόγια: όσο περισσότερο θα αναπτυσσόμαστε, τόσο θα μεγαλώνει το έλλειμμά μας. Πώς γίνεται αυτό; Προσέξτε:

Η οικονομική πολιτική που υιοθέτησε η χώρα μας κατά την τελευταία εικοσαετία, κυρίως δε κατά την περίοδο των μνημονίων (με τις ευλογίες των εταίρων και των δανειστών της, φυσικά), διέλυσε τον παραγωγικό ιστό, κατέστρεψε την μικρομεσαία επιχείρηση και απαξίωσε την μικρή ιδιωτική περιουσία, οδηγώντας στην συρρίκνωση ή ακόμη και στην εξαφάνιση τις μικρομεσαία παραγωγική δραστηριότητα ενώ, παράλληλα, υπέθαλψε και ενίσχυσε την παράδοση της μεγάλης παραγωγής σε μεγάλα μονοπώλια. Κατά συνέπεια, η ανάπτυξη τροφοδοτείται πλέον σχεδόν αποκλειστικά ή, τουλάχιστον, κατά το μεγαλύτερο μέρος της από εισαγωγές. Έτσι, λοιπόν, ενώ κατά το 2016 το ΑΕΠ μας σημείωσε αύξηση κατά 0,3% (μικρή μεν, αύξηση δε), το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα (από 0,1% πλεόνασμα την προηγούμενη χρονιά) κατά 0,6% (μικρό μεν, έλλειμμα δε).

[Στοιχεία: Eurostat, Trading Economics – AEΠ σε δολλάρια ΗΠΑ]

Δεν θέλω να σας κουράσω περισσότερο. Νομίζω πως αυτά τα λίγα που είπαμε ως εδώ, αρκούν για να σας πείσουν πως, την επόμενη φορά που κάποιος θα σας μιλήσει για ανάπτυξη, φροντίστε να κρατάτε μικρό καλάθι.

Υστερόγραφο: Υποτίθεται ότι ένας από τους στόχους τού πρόσφατου πρωθυπουργικού ταξιδιού στις ΗΠΑ ήταν η προσέλκυση πολιτειακών κεφαλαίων για επενδύσεις, οι οποίες είναι αναγκαίες για να αναπτυχθεί αυτός ο τόπος και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Αντ’ αυτού, προέκυψε μια συμφωνία 2,4 δισ. δολλαρίων με την Λόκχηντ, η οποία «θα ενισχύσει τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ», όπως επισήμανε ο πρόεδρος Τραμπ. Μάλλον είναι η πρώτη φορά στα οικονομικά χρονικά τού πλανήτη που μια χώρα προσπαθεί να αναπτυχθεί ενισχύοντας θέσεις εργασίας στο εξωτερικό.

———————————————————–
(*) Σχετικά κείμενα στο ιστολόγιο: «Πορτογαλία: μνημονιακά, χωρίς μνημόνιο» – 5/10/2015, «Ανάπτυξη (με φτώχεια) από τα Lidl» – 7/1/2016 και «Πορτογαλία: η υποδούλωση του «καλού μαθητή»» – 19/7/2016.

____________________________________________________________

Από:http://teddygr.blogspot.gr/2017/10/blog-post_20.html

το προϊόν είσαι εσύ! …

H “κοινωνική δικτύωση”, οι μηχανές και οι εταιρείες της, έχουν καταλάβει εξ εφόδου το πεδίο των κοινωνικών σχέσεων· στον πρώτο κόσμο κατά κύριο λόγο, αλλά όχι μόνο εκεί. Ήθη και έθιμα που εξελίσσονταν μεν αλλά (με τα τωρινά μέτρα) σε “αργούς ρυθμούς” έχουν ανατραπεί. Αλλά ενώ οι “χρήστες” δείχνουν κατενθουσιασμένοι, αγνοούν τους μοχλούς και τα πραγματικά οφέλη αυτής της ανατροπής: ο καπιταλισμός είναι απών ή αόρατος εδώ. Είναι ηθελημένη άγνοια: το παράγωγο της γοητείας των καινούργιων μορφών του εμπορεύματος επικοινωνία ή/και  κοινωνικότητα.
Τις συνέπειες της μηχανοποίησης των κοινωνικών σχέσεων οφείλουμε να τις μελετήσουμε σε όλο το εύρος και το βάθος τους το γρηγορότερο· μπας και γλυτώσει οτιδήποτε είναι δυνατόν να σωθεί. Το κείμενο που ακολουθεί είναι εκτεταμένα αποσπάσματα από ένα άρθρο του άγγλου συγγραφέα John Lanchester, στο περιοδικό London Review of Books (τ. 17 Αυγούστου 2017). Από την δική μας οπτική αυτό που βρήκαμε χρήσιμο σ’ αυτήν την αναφορά είναι ότι κάνει μια προσέγγιση πραγματιστική, που μπορεί να προσφέρει στοιχεία για μελλοντική χρήση.

Κατά τα τέλη Ιουνίου, ο Mark Zuckerberg ανακοίνωσε ότι το Facebook είχε φτάσει σε ένα νέο επίπεδο: δύο δισεκατομμύρια ενεργοί χρήστες το μήνα. Αυτό το νούμερο, που είναι ο τρόπος που προτιμάει και η εταιρία για να μετράει το μέγεθός της, σημαίνει ότι δύο δισεκατομμύρια διαφορετικοί άνθρωποι έκαναν χρήση του Facebook το μήνα που πέρασε. Δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσουμε πόσο ασυνήθιστο είναι κάτι τέτοιο. Αρκεί να θυμηθούμε ότι το thefacebook – όπως ήταν το αρχικό του όνομα – ξεκίνησε το 2004 απευθυνόμενο αποκλειστικά σε φοιτητές του Χάρβαρντ. Δεν υπάρχει άλλο ανθρώπινο εγχείρημα, κανούργια τεχνολογία ή υπηρεσία που να υιοθετήθηκε τόσο ευρέως και με τέτοια ταχύτητα. Η ταχύτητα επέκτασης της χρήσης του ξεπερνάει ακόμα κι αυτή του ίδιου του διαδικτύου, για να μη μιλήσουμε καν για αρχαίες τεχνολογίες όπως η τηλεόραση, ο κινηματογράφος και το ράδιο.