“Ξέρετε πώς λέμε “ποτέ” στην αργκό του λάγκερ; Morger Fruh, αύριο το πρωί.”
Πρίμο Λέβι
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Έχω διαβάσει αρκετά βιβλία για το Ολοκαύτωμα. Νιώθω ότι κάτι με συνδέει μ’ αυτό, σαν να κάηκα κι εγώ στα κρεματόρια του Μπίρκεναου.
Ίσως επειδή γνώρισα έναν επιζήσαντα, τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, και άκουσα ιστορίες απ’ τα χείλη του.
Είναι διαφορετική η προσωπική μαρτυρία, εκείνη του αυτόπτη. Δεν είναι αντικειμενική, όπως του ιστορικού, που θ’ αρχίσει να παραθέτει αριθμούς, ημερομηνίες και γεγονότα που συνέβησαν στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, συμφωνίες με πολυεθνικές που επωφελήθηκαν απ’ τους σκλάβους Häftling και ύποπτες ολιγωρίες, όπως ότι οι Σύμμαχοι ποτέ δεν βομβάρδισαν τις γραμμές του τρένου προς το Άουσβιτς, ενώ κατέστρεψαν παρακείμενες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Αντικειμενικότητα και μαρτυρία. Ποιος βρίσκεται πιο κοντά στην αλήθεια;
Νομίζω ότι καταλαβαίνεις πολύ περισσότερα για κάθε γεγονός και στιγμή, αν τα ζήσεις σ’ ένα μυθιστόρημα, σε ταινία ή τα ακούσεις με μουσική, παρά διαβάζοντας ιστορικά και στατιστικά στοιχεία.
Η μνήμη συνδέεται με το συναίσθημα.
~~{}~~
Απ’ τα μυθιστορήματα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης θα ξεχωρίσω τρία:
Το “Μαουτχάουζεν” του Καμπανέλλη.
Το “Μυθιστόρημα ενός ανθρώπου χωρίς πεπρωμένο” του Ίμρε Κέρτες.
Και το “Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος” του Πρίμο Λέβι
~~
Το βιβλίο του Καμπανέλλη έχει χρώμα ελληνικό, οικείο, και στιγμές που έχουμε τραγουδήσει, όπως εκείνη της επιστροφής, όπου ο ήρωας ρωτάει τις λιπόσαρκες κοπέλες του Άουσβιτς: “Μην είδατε την αγάπη μου;”
Για το βιβλίο του Καρλ Λέβιτ, ” Το νόημα της ιστορίας”
Ο τρόπος που τα άτομα και οι κοινωνίες αντιλαμβάνονται και θωρούν την Ιστορία εν πολλοίς αντανακλά και προσδιορίζει τον τρόπο που βλέπουν και φαντάζονται τον εαυτό τους. Ο όρος «φιλοσοφία της Ιστορίας» ανήκει στον Βολταίρο, ο οποίος τον χρησιμοποίησε στις απαρχές της νεωτερικής εποχής για να δηλώσει την αντίθεση στη θεολογική ερμηνεία της Ιστορίας, μιας και πλέον η καθοδηγητική αρχή δεν είναι η βούληση του Θεού ή η θεία πρόνοια αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος. Η τομή που έφεραν οι Νεότεροι Χρόνοι στη σκέψη και την ανθρώπινη νόηση οδήγησε τους σύγχρονους φιλοσόφους και στοχαστές να θεωρήσουν ότι οι προγενέστερες θεωρήσεις της Ιστορίας (από τον Αυγουστίνο ως τον Μποσουέτ) στηριζόταν στην αποκάλυψη και την πίστη και ότι αυτή η θεολογική ερμηνεία αποτελεί ένα αμελητέο γεγονός.
Σε αυτή την αντίληψη των Νεότερων Χρόνων έρχεται να αναστοχαστεί το βιβλίο του Καρλ Λέβιτ (Karl Löwith, 1897-1973) Το νόημα της Ιστορίας. Ο Λέβιτ ήταν Γερμανός στοχαστής και φιλόσοφος, μαθητής του Έντμουντ Χούσερλ και του Μάρτιν Χάιντεγκερ, από τον οποίο αποστασιοποιήθηκε όταν ο τελευταίος προσχώρησε στον εθνικοσοσιαλισμό. Σε αντίθεση με την αντίληψη ότι η φιλοσοφία της Ιστορίας ξεκινά με τη νεωτερικότητα, το κεντρικό επιχείρημα του Λέβιτ στο παρόν βιβλίο είναι ότι η φιλοσοφία της ιστορίας γεννιέται με την εβραϊκή και τη χριστιανική πίστη στη βάση της εκπλήρωσης μιας επαγγελίας και τελειώνει με την εκκοσμίκευση αυτού του εσχατολογικού προτύπου. Αυτό που εξετάζει ο συγγραφέας στον παρόντα τόμο είναι η προέλευση των θεμελιωδών εννοιών της φιλοσοφίας της Ιστορίας, κάνοντας μια διεξοδική αναφορά στο έργο μεγάλων στοχαστών και εκπροσώπων της από την αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα μέχρι τον Διαφωτισμό και τον 19ο αιώνα.
Γράφει οmitsos175. Για ανθρωποκτονία κατηγορούνται δυο γονείς από το Michigan επειδή άφησαν το νεογέννητο παιδάκι τους να πεθάνει από ίκτερο, αρνούμενοι οποιαδήποτε νοσηλεία του, λέγοντας πως «ο Θεός δεν κάνει λάθη», μας λέει η είδηση.
Δεν ξέρω τι κάνει ο Θεός, πάντως οι ηλίθιοι άνθρωποι κάνουν πολλά και μεγάλα λάθη. Το έχουμε ξαναδεί το έργο πολλές φορές στο παρελθόν. Κάποτε μάλιστα, ακόμα παλιότερα, ήταν συνηθισμένα τέτοια φαινόμενα. Ευτυχώς σήμερα με την πρόοδο της επιστήμης και την πρόσβαση στη γνώση όλο και περισσότερων ανθρώπων, σπανίζουν.
Το να πιστεύει κάποιος σε ότι θέλει, είναι δικαίωμα του. Δεν έχει όμως κανένα απολύτως δικαίωμα, να παίρνει άλλους στο λαιμό του. Έχουμε πει πολλές φορές, πως η θρησκεία είναι αρνητική προς την Πρόοδο, την Αλήθεια, που επιτυγχάνεται με επιστημονικές μεθόδους. Γιατί η Επιστήμη εξηγεί τα φαινόμενα δίνοντας μια εντελώς διαφορετική απάντηση από αυτή του Ιερατείου.
Ο επιστήμονας πρώτα θα Παρατηρήσει, ενδεχομένως θα πειραματιστεί, και μετά θα βγάλει τα συμπεράσματά του, βάσει των αποτελεσμάτων μιας έγκυρης Μεθόδου. Αντίθετα ο θρησκόληπτος πρώτα θα διατυπώσει τη θεωρία και έπειτα θα απαιτήσει από τον κόσμο να προσαρμοστεί στο δόγμα του. Αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα!
Μια μόνο απορία: Που διαφέρει η θυσία του Αβραάμ, ο οποίος μάλιστα πήγε να σφάξει τον Ισαάκ «γιατί του το είπε ο Θεός» από αυτούς τους δυο; Στο ότι τελικά δεν τον έσφαξε; Μάλλον ήταν πιο «ευέλικτος» κι ίσως όχι τόσο πιστός. Γιατί και σ’ αυτούς, σύμφωνα με το μυαλό της θεούσας, η ΠΙΣΤΗ τους δοκιμάζονταν!!!
Στο Μεσαίωνα δεν θα τους έκαναν τίποτα. Αντίθετα θα έκαιγαν ως «ολιγόπιστους» εκείνους, που θα διαμαρτύρονταν για το έγκλημα! Να μην τα ξεχνάμε αυτά, γιατί ακόμα και σήμερα ταλαιπωρούνται εκατομμύρια από διαφόρους καπηλευτές της ελπίδας…
Δεν είναι τυχαίο ότι η εκστρατεία για το καταλανικό δημοψήφισμα ολοκληρώθηκε τη νύχτα της Παρασκευής 29 Σεπτεμβρίου στη Βαρκελώνη με μια τεράστια “ενωτική συγκέντρωση”. Και δεν είναι επίσης τυχαίο ότι αυτή η πάνδημη λαϊκή εκδήλωση έκλεισε με τον μεγαλύτερο Καταλανό τραγουδοποιό, ποιητή αλλά και πολιτικό αγωνιστή Lluis Llach να συνεπαίρνει τους δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές τραγουδώντας -συγκινημένος- και πάλι μετά από χρόνια αυτό που καταχωρήθηκε στην ιστορία σαν ύμνος της αντίστασης στο φασισμό του Φράνκο, την δική του θρυλική Estaca!
Διόλου τυχαίο επειδή η Estaca και ο δημιουργός της Llach είναι τα ζωντανά σύμβολα των λαϊκών αγώνων όχι μόνο ενάντια στη δικτατορία του Φράνκο αλλά και ενάντια στο μεταπολιτευτικό καθεστώς των επιγόνων του Φράνκο που σήμερα απειλεί και αστυνομοκρατεί την Καταλονία. Και φυσικά, δεν είναι διόλου τυχαίο επειδή ο Llach ενσαρκώνει εδώ και σχεδόν μισό αιώνα τον μαχόμενο καταλανισμό, όντας και ο ίδιος αγωνιστής, βουλευτής και στέλεχος της ανεξαρτησιακής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας της Καταλονίας!
Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο επειδή αυτή η Estaca του διάβηκε προ πολλού τα σύνορα της της χώρας του, και έγινε ύμνος των εξεγερμένων απανταχού γης: Με μεταφρασμένους στα αραβικά τους στίχους της, έγινε ο ύμνος της Τυνησιακής λαϊκής εξέγερσης που ανάτρεψε το 2011 τον τοπικό δικτάτορα και σήμανε την αρχή των αραβικών επαναστάσεων. Και το ίδιο επαναλήφθηκε στη Χώρα των Βάσκων και στη Λατινική Αμερική, ακόμα και στην… Πολωνία του 1980, όταν μεταφρασμένη στα πολωνικά, τραγουδήθηκε σε δεκάδες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις των εξεγερμένων εργατών του συνδικάτου Solidarnosc!
Δεν είναι τέλος, διόλου τυχαίο επειδή η Estaca και ο δημιουργός της είναι σαν την καταλανική (επ)ανάσταση που βλέπουμε να ξετυλίγεται αυτές τις ώρες μπροστά στα μάτια μας: Γνήσια λαϊκή και εθνική επειδή…διεθνιστική! Ανοικτή σε όλους και με αξίες τόσο οικουμενικές όσο και ο αντιφασισμός, ο αντιρατσισμός, η κοινωνική δικαιοσύνη και η άνευ όρων υπεράσπιση των κάθε λογής καταπιεσμένων.
Δεν μπορεί λοιπόν να προκαλεί έκπληξη που ο Llach εμπνεύστηκε (και) από κάποιον σαν τον Καβάφη και τον μελοποίησε αριστουργηματικά σε ένα ολόκληρο δίσκο του, ούτε που συνεργάστηκε (και δισκογραφικά) με «τη δική μας» Νένα Βενετσάνου, που την ακούμε στο βίντεο που ακολουθεί να τραγουδάει στα καταλάνικα “ελληνικό” τραγούδι του Llach στο ασφυκτικά γεμάτο Camp Nou της -επίσης καταλανικότατης- Μπάρτσα.
Να λοιπόν και ο -ίσως- πιο σημαντικός λόγος που έκανε τους εξεγερμένους Καταλανούς να διαλέξουν τον Llach και την Estaca του για να κλείσουν πανηγυρικά την πρώτη φάση του αγώνα τους για ελευθερία, που προβλέπεται μακρύς και δύσκολος: Επειδή, όπως και η δική τους σημερινή εξέγερση, αυτό το τραγούδι και ο δημιουργός του στήνουν γέφυρες στο χρόνο καθώς ενώνουν το κρίσιμο 2017 με το σημαδιακό 1968, όταν η Estaca πρωτοτραγουδήθηκε στην παρανομία στο όνομα της προδομένης επανάστασης του 1936. Και επίσης επειδή στήνουν γέφυρες και στο χώρο, καθώς εκφράζουν μια αυθεντικά λαϊκή εθνική εξέγερση που έχει συνείδηση ότι επιτελεί έργο όχι μόνο εθνικό, αλλά και διεθνικό καθώς προς αυτήν στρέφουν δίκαια το βλέμμα τους και επενδύουν τις ελπίδες οι λαοί και οι καταπιεσμένοι της Ευρώπη και του κόσμου. Δηλαδή, ακριβώς όπως και πριν από 81 χρόνια, το 1936…
Τότε που όπως και τώρα, το δίδαγμα ήταν και είναι απλό και μπροστά στα μάτια όλων μας: “Το παλούκι αυτό που όλ’ είμαστε δεμένοι” ο καταλάνικος λαός με δύναμη κιόλας το “τραβάει από εκεί”. Άραγε θα του δώσουμε και εμείς ένα χεράκι τραβώντας το κι από εδώ;…
Η Ευρώπη έχει πλέον μπρος στα μάτια της, ένα άλλο όπλο αντίστασης κόντρα σε όσους ειρωνεύονται τις αξίες για τις οποίες ενώθηκαν οι Λαοί της, ένα όπλο που ξεκινά από την καρδιά , την επίγνωση, την συνείδηση και το όραμα για μια ελεύθερη κοινωνία.
Ο φασισμός στην Ισπανία κράτησε τη χώρα της Καταλονίας σταθερό αντίπαλό της, οι Καταλανοί τίμησαν τον τόπο τους και το ίδιο θα γίνει και τώρα.
Οι Ευρω-προειδοποιήσεις για την «κρίση» που θα δημιουργήσει το δημοψήφισμα στην υπόθεση της ανεξαρτησίας της Καταλονίας δείχνουν ότι δεν υπολογίζουν το αίσθημα της Ελευθερίας και την αγάπη των Καταλανών για τη χώρα τους.
«Ο άνθρωπος που δεν είναι ικανός να αντλεί διαρκώς από μέσα του νέους πόθους, μαζί κι έναν καινούργιο εαυτό, να γυρίζει ως επιβεβαίωση την πλάτη στο παρωχημένο και σαπισμένο, αυτός δεν είναι άνθρωπος: είναι ένας μπουρζουάς, ένας φαρμακοτρίφτης, ένας ουτιδανός.» Αμεντέο Μοντιλιάνι (http://www.modigliani-foundation.org)
Ο κόσμος σε 360 μοίρες. Το μοναδικό '0% Lies & Errors Free' website. Στιγμές και όψεις της ελληνικής (και όχι μόνο) δημόσιας πραγματικότητας από ένα ιστολόγιο που αγαπάει την έρευνα. Επειδή η αλήθεια είναι μεταδοτική.
απέραντο γαλάζιο 