από Ερανιστής
Τα δύο κείμενα που ακολουθούν είναι γραμμένα από τον σκηνοθέτη Wim Wenders και μπορείτε να τα βρείτε στο βιβλίο του, Emotion Pictures: Κείμενα και κριτικές. Το πρώτο αφορά τον Γερμανό σκηνοθέτη Fritz Lang, και το δεύτερο τον Ισπανό Sergio Leone και το γουέστερν του Κάποτε στη Δύση.
Ο θάνατός του δεν είναι λύση
Ο Γερμανός σκηνοθέτης Fritz Lang
«Ο θάνατος δεν είναι λύση», λέει ο Fritz Lang στην ταινία του Jean-Luc Godard Le Mepris (Η περιφρόνηση), που γυρίστηκε το 1963 και στην οποία ο Fritz Lang παίζει ένα γέρο σκηνοθέτη, τον εαυτό του. Το διαβάζω σε μια συνέντευξη του Lang που δημοσιεύτηκε στα Cahiers du Cinema το 1966, όπου λέει ότι αυτή η φράση, που ο ίδιος πρόσθεσε στο διάλογο του Mepris, του ήρθε στο μυαλό με αφορμή κάτι τελείως διαφορετικό. Περνάω λοιπόν μισή μέρα τηλεφωνώντας σαν τρελός σ ’ όλη τη Γερμανία, κινώ γη και ουρανό για να μπορέσω να βρω κάπου μια κόπια της ταινίας. Θέλω ν’ ακούσω αυτή τη φράση που δεν θυμάμαι, να μάθω γιατί και κάτω από ποιες συνθήκες την είπε. Αποδεικνύεται όμως ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κόπια της ταινίας στη Γερμανία. Ίσως στην Αγγλία, οπωσδήποτε στη Γαλλία, αλλά θα πάρει πολύ χρόνο για να φτάσει ως εδώ. Ήθελα πολύ ν ’ ακούσω τον Fritz Lang να λέει αυτή τη φράση, «la mort n’est pas une solution»· περίμενα πολλά απ’ αυτό. Τώρα θα πρέπει να τα βγάλω πέρα μόνος μου με την αναστάτωσή μου. Άρχισα να διαβάζω ό,τι μπόρεσα να βρω για τον Fritz Lang ή γραμμένο από τον ίδιο και όσο διάβαζα τόσο μεγάλωνε ο θυμός μου για τη σχιζοφρενική αντίληψη που λέει ότι, επειδή έχει πεθάνει, πρέπει να σεβαστούμε κάποιον που δεν τον σεβόμασταν όσο ήταν ζωντανός. Οι νεκρολογίες, τόσο στην τηλεόραση όσο και στις εφημερίδες, μου φαίνονταν ύποπτες. Δεν μπορούσα να διώξω από το μυαλό μου τη σκέψη ότι έκρυβαν κάποια ανακούφιση, αλλά και το αντίθετο ακριβώς: μια αμηχανία. Και οι απόλυτα δίκαιες φράσεις για το μεγάλο ρόλο του Lang στην εξέλιξη του κινηματογράφου και της κινηματογραφικής γλώσσας αποσκοπούσαν κατά τον έναν ή τον άλλον τρόπο στη δικαίωσή του. Τώρα που πέθανε, θέλουν να τον κάνουν μύθο όσο το δυνατό γρηγορότερα. Σκατά. Ο θάνατός του δεν είναι λύση. Είναι αλήθεια ότι στη Γερμανία δεν είχαν φερθεί καθόλου καλά στον Fritz Lang. «Όταν ήρθα από τη Γερμανία, αφού ξέφυγα από τον Γκαίμπελς ο οποίος μου είχε προτείνει τη διεύθυνση της γερμανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας, ήμουν πολύ, πολύ ευτυχισμένος που μπορούσα να ζήσω εδώ και να γίνω Αμερικανός. Εκείνη την εποχή αρνιόμουν να προφέρω έστω και μία λέξη στα γερμανικά. Ήμουν τρομερά πληγωμένος, όχι προσωπικά, αλλά με όσα συνέβαιναν στη Γερμανία, τη χώρα που αγαπούσα τόσο πολύ —είναι οι ρίζες μου εκεί— και με όσα διέπρατταν σε βάρος της γερμανικής γλώσσας. Διάβαζα αποκλειστικά και μόνο αγγλικά. Διάβασα άπειρες εφημερίδες κι επίσης διάβασα comic strips, απ’ όπου έμαθα πολλά»[1]