Joe Strummer, 1952-2002
–του Γιώργου Θεοχάρη–
Σαν σήμερα πέθανε ο Joe Strummer, η εμβληματική μορφή του σκεπτόμενου punk. Για ένα σεβαστό μέρος των γεννημένων στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, ο θάνατός του σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής. Φυσικά, όπως λένε σε αυτές τις περιπτώσεις, εξακολουθεί να «ζει» μέσα από το έργο του. Όμως δεν είναι το ίδιο. Η απώλεια ενός «πρότυπου» της εφηβείας βιώνεται σωματικά, κάπως σαν το τέλος της αρχής.
Τηλεγραφικό βιογραφικό
Γεννήθηκε 21/8/1952 ως John Graham Mellor. Άγγλος 25% (από πατέρα), Σκωτσέζος 25% (από μητέρα), Γερμανο-εβραίος 25% (από παππού α΄), Αρμένης 25% (από παππού β΄). Ο γονείς του χώρισαν όταν ήταν 8 χρονών και τον παρκάρισαν οικότροφο σε σχολείο μέχρι τα 16 του. Ημιτελείς σπουδές σχεδίου για να γίνει επαγγελματίας γελοιογράφος. Τραυματική εμπειρία (εκτός της μη-σχέσης του με τους γονείς): Η αναγνώριση του εν αποσυνθέσει πτώματος του αυτόχειρα αδερφού του. Νεανικές μουσικές επιρροές: Woody Guthrie (“Woody” ήταν το παρατσούκλι του για χρόνια), Little Richard, The Beach Boys (κατά δήλωσή, αυτοί ήταν ο λόγος που ασχολήθηκε με τη μουσική). Συγκροτήματα στα οποία ήταν μέλος(κατά χρονολογική σειρά): 101’ers, The Clash, The Latino Rockabilly War, The Astro Physicians, The Pogues, The Mescaleros. Βασική κιθάρα: Fender Telecaster 1966. Έγραψε μουσική για πολλές ταινίες και έπαιξε κυρίως μικρούς ρόλους σε καμιά δεκαριά. Πέθανε 22/12/2002, σε ηλικία 50 ετών, από ανακοπή εξαιτίας εγγενούς αλλά αδιάγνωστου καρδιακού προβλήματος. Άφησε πίσω του δύο κόρες.
Σε μια ντουζίνα λέξεις
Στιχουργός· συνθέτης· τραγουδιστής· κιθαρίστας· ηθοποιός· αριστερός· ακτιβιστής· γυναικάς· πότης· χορτοφάγος· πατέρας· φίλος.
Με τα δικά του λόγια
[Για τους Clash] Δεν είμαστε ιδιαιτέρως ταλαντούχοι. Απλώς προσπαθούμε περισσότερο.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν οτιδήποτε θέλουν. Και αυτό σημαίνει τα πάντα στον κόσμο. Οι άνθρωποι σκοτώνονται να ακολουθήσουν τη δική τους προκαθορισμένη πορεία. Έτσι είμαι κι εγώ. Αλλά πρέπει να σταματήσουμε επιτέλους να τρέχουμε στον τροχό μέσα στο κλουβί, λες και είμαστε ποντίκια. Μπορούνε να κάνουμε τα πάντα – αυτό είναι κάτι που μόλις αρχίζω να συνειδητοποιώ. Όλα τα δεινά που προκαλούμε το ένας στον άλλον οφείλονται στο ότι έχουμε γίνει απάνθρωποι. Είναι καιρός να ξαναφέρουμε την ανθρωπιά στο προσκήνιο και να κάνουμε ό,τι μας υπαγορεύει αυτή, έτσι για αλλαγή. Η απληστία δεν οδηγεί πουθενά. Χωρίς τους άλλους ανθρώπους δεν είσαι τίποτα. Τέλος μονολόγου.
Έχει πλάκα να είσαι ζωντανός. Είναι σαφώς καλύτερα από να είσαι νεκρός.
Ο καθένας έχει μια ιστορία να πει.
Ο τρόπος για να κάνεις τον κόσμο καλύτερο είναι να μην ανέχεσαι τη μετριότητα στο οτιδήποτε.
Θέλω να μεγαλώσω με το κοινό μου. Δεν περιμένω να με καταλάβει το νεότερο κοινό. Το έμαθα αυτό από τον Paul Simon.
Αν δεν σκέφτεσαι για τον άνθρωπο και τον θεό και το δίκαιο, τότε δεν σκέφτεσαι για τίποτα απολύτως.
Όταν αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου, μαθαίνεις από αυτό. Όταν ρίχνεις το φταίξιμο σε κάποιον άλλον, δεν μαθαίνεις τίποτα, γιατί –ξέρεις κάτι;– δεν φταις εσύ, εκείνος φταίει, εκείνος εκεί πέρα.
Για μένα, η μουσική είναι ένα όχημα για τους στίχους μου. Είναι μια ευκαιρία να περάσεις στο κοινό κάποιες σκέψεις που να αξίζουν τον κόπο.
Το δυσκολότερο πράγμα είναι να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου. Το να είσαι ειλικρινής με εαυτό σου είναι πολύ πιο σκληρό από το να σπάσεις κάποιον στο ξύλο. Εγώ αυτό ονομάζω σκληρό.
Όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν πρέπει να κολλάς με το παρελθόν αν θέλεις να έχεις μέλλον. Κάθε δευτερόλεπτο πρέπει να οδηγεί στο επόμενο.
Το μότο μου είναι: «Προς τι τόση βιασύνη;» Προσπαθώ να το περάσω αυτό στους συγχρόνους μου: εκείνο που χρειαζόμαστε είναι να αράξουμε και να σκεφτούμε λιγάκι παραπάνω.
[Για την πατρότητα] Ξέρεις τι έχω καταλάβει; Όταν βλέπεις ότι έχεις γίνει μέρος του κύκλου των γενιών, χάνεις το εγώ σου στη διαδικασία, γιατί τελικά δεν είσαι κάτι το ιδιαίτερο. Είσαι απλώς ένας ασήμαντος κρίκος στις γενιές. Όταν αφιερώνεις όλο σου το ενδιαφέρον σε ένα άλλο πρόσωπο, χάνεις την εμμονή με τον εαυτό σου, και τότε καταλαβαίνεις περί τίνος πρόκειται. Δεν ξέρεις τίποτα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Δεν θέλεις τίποτα να βλάψει αυτό το ανήμπορο πλάσμα. Και τότε καταλαβαίνεις τι συμβαίνει. Ποτέ είχα καταλάβει τίποτα μέχρι που το πρώτο μου παιδί με κοίταξε στα μάτια. Τώρα ξέρω.
Θα έλεγα ότι είναι καιρός να πιστέψουμε σε κάτι. Κι αυτό το κάτι δεν είναι “sex &drugs & rock’n’roll”. Πολλοί έτσι πίστευαν κάποτε, αλλά όχι, δεν είναι.
[Για το punk] Θα το όριζα ως αυτογνωσία: μια ικανότητα να εμπιστεύεσαι την κρίση σου. Μια ικανότητα να διακρίνεις και να απορρίπτεις τις παπαριές, τις “ερμηνείες”, την προπαγάνδα. Τελικά, μια ικανότητα να σκέφτεσαι μόνος σου.
Το μέλλον είναι άγραφο.
* * *
* * *
A Haiku in Memory of J.S. (21 August 1952 – 22 December 2002)
Past the present tense
the future is unwritten;
still grammar matters.
[theochag_22-12-2015]
* * *
___________________________________________________________
απέραντο γαλάζιο 