Η κολοκυθιά της διαπλοκής…

Ωραία ήταν η συζήτηση στην βουλή περί διαπλοκής. Γελάσαμε με την ψυχή μας, βλέποντας τους αρχηγούς των δυο μεγαλύτερων κομμάτων να παίζουν ένα παιχνιδάκι ανάμεσα σε κολοκυθιά και τέννις (εμπνευσμένη η γελοιογραφία τού Ιάκωβου Βάη στον σημερινό Ριζοσπάστη). Και πρέπει να παραδεχτούμε ότι και οι δυο τους εμφανίστηκαν σωστά προετοιμασμένοι και καλά προπονημένοι, έστω κι αν ο κ. Μητσοτάκης τα έκανε ρόιδο μιλώντας για την διάκριση των εξουσιών αφού μπέρδεψε τον Ρουσσώ με τον Μοντεσκιέ. Αν το καλοσκεφτούμε, ο κ. Μητσοτάκης τα πήγε μια χαρά, με δεδομένο ότι τα καλά χαρτιά βρέθηκαν στα χέρια τού κ. Τσίπρα ενώ αυτός πάλευε με τα λιμά.

[Του Ιάκωβου Βάη, από τον σημερινό Ριζοσπάστη]

Για όσους από σας χάσατε το χτεσινό σώου, σταχυολογώ μερικά από όσα ξεστόμισαν χτες οι δυο άνδρες, προσπαθώντας να κερδίσουν πόντο ο καθένας εις βάρος του άλλου. Για να καταλάβετε καλύτερα πώς παίχτηκε η κολοκυθιά, πήρα την πρωτοβουλία και έμπλεξα τους μονολόγους σε διάλογο. Απολαύστε τον (με πλάγια γράμματα οι ατάκες τού κ. Μητσοτάκη):

δεν ξέρω, ίσως…

ο κόσμος έπαψε να είναι ρεαλιστικός!

και τώρα τι κάνουμε; επιστρατεύουμε τη φαντασία;

αν το κάνουμε, τότε πρέπει με κάποιο τρόπο να αποτυπώσουμε τι υπάρχει κάτω από ένα ας πούμε πεδίο μάχης, δηλαδή τους αγγέλους και τους διαβόλους, τους θεούς με τα παντοδύναμα όπλα τους και τα φαντάσματα…

κάπως λοιπόν πρέπει να φανεί το μεταφορικό κάτω από το χειροπιαστό, αυτό που κινεί τα πάντα, αυτό που σπρώχνει τα πράγματα να συμβούν…

και πώς θα γίνει αυτό;

δεν ξέρω ,ίσως κοιτάζοντας στα σωστά μέρη…

φωτογραφία Robert Frank, Pablo and Andrea, NYC, 1959.

________________________________________________________

Aπό:https://katabran.wordpress.com/2016/10/10/6066/

 

Ζιλ Λιποβετσκί, Ζαν Σερουά – Το πνεύμα του καλλιτεχνικού καπιταλισμού…

Το πνεύμα του καλλιτεχνικού καπιταλισμού
Δύναμη της κριτικής ή ισχύς της αγοράς;
Μετάφραση: Βασίλης Τομανάς

{Gilles Lipovetsky και Jean Serroy, “L’esprit du capitalisme artiste: force de la critique ou puissance du marché?”, στο L’esthétisation du monde: Vivre à l’âge du capitalisme artiste [Η αισθητικοποίηση του κόσμου: η ζωή στην εποχή τουκαλλιτεχνικού καπιταλισμού], Παρίσι, Gallimard, 2013, σσ. 122-131.}

Ο καλλιτεχνικός καπιταλισμός
και η καλλιτεχνική κριτική

Φαντάζει δύσκολο να αντιληφθούμε την πολυπλοκότητα του καπιταλισμού σήμερα, χωρίς να λάβουμε υπόψη μας ένα σύνολο νέων παραγόντων, οικονομικής, πολιτικής και τεχνολογικής φύσης. Ωστόσο, υπάρχει και μια σειρά από άλλους, καθαρά ιδεολογικούς, παράγοντες που θα πρέπει να υπογραμμιστούν, όπως αυτοί που ο Luc Boltanski και η Eve Chiapello χαρακτήρισαν ως «καλλιτεχνική κριτική»¹, βλέποντας σε αυτήν τη μία από τις δύο μεγάλες ιδεολογικές δυνάμεις που ευθύνονται για τη μεταστροφή του σύγχρονου καπιταλισμού.

Από την αρχή της ύπαρξής του, ο καπιταλισµός έχει αντιµετωπίσει βίαιες επικρίσεις που βασίζονται σε διάφορες µορφές αγανάκτησης. Μεταξύ αυτών, από τη µία πλευρά, η φτώχεια και η κοινωνική ανισότητα που συνοψίζονται σε ό,τι αποκαλούµε «κοινωνική κριτική»· από την άλλη, η καταπίεση των ανθρώπων, η απογοήτευση, η µη αυθεντικότητα των αντικειµένων, µε άλλα λόγια τα συναισθήµατα και τα πρόσωπα που συγκροτούν την «καλλιτεχνική κριτική» που, ως τέτοια, εµφανίζεται σαν µια ριζοσπαστική αποκήρυξη του εξορθολογισµού, της καπιταλιστικής πραγµοποίησης και της εµπορευµατοποίησης. Αυτή η µορφή κριτικής, που εµφανίζεται κατά το δεύτερο ήµισυ του 19^ου αιώνα και βρίσκει τις ρίζες της στον δανδισµό και τον µποεµισµό, γνώρισε µια ισχυρή άνθηση προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 µε το κίνηµα της αντικουλτούρας και τη σφοδρή κριτική του προς την καταναλωτική κοινωνία, τον αστικό τρόπο ζωής και την κάθε µορφής καθυπόταξη (εργασιακή πειθαρχία, αξία της οικογένειας, σεξουαλική ηθική, εξουσία, ιεραρχία). Ζούµε τη φάση όπου, απέναντι σε αυτό το σύστηµα αξιών, ορθώνεται ένα πλήθος αιτηµάτων που µας καλούν στην απόλαυση, τη δηµιουργικότητα, τον αυθορµητισµό και τη γενικευµένη απελευθέρωση που αγκαλιάζει όλες τις πτυχές της ζωής.

Μίσος ανήκατε μάχαν! …

Μίσος ταξικό, μίσος μηδενιστικό, μίσος έτσι, μίσος γιουβέτσι, μίσος στο φούρνο με πατάτες και δενδρολίβανο. Το μίσος ως φθηνότατο ιδεολόγημα, ως εργαλείο αφομοίωσης κι εκφυλισμού της φυσικής τάσης προς ανυπακοή. Το μίσος ως συνεκτικός ιστός, για την πολιτικοποίηση και κεφαλαιοποίηση, από την αριστερά, της αντίδρασης των ανθρώπων στις βουλές της κυριαρχίας. Όπως κι αν έχει, το να γίνεσαι απάνθρωπος, να υποβιβάζεις την ακεραιότητα του ήθους σου σε επίπεδο βρακολάστιχου και να παραδίδεις, αμαχητί, το μεγαλύτερο όπλο που διαθέτουν οι καταπιεσμένοι (αυτό της αγάπης για τον άνθρωπο, για την ίδια τη ζωή) στους καταπιεστές, είναι σαν να πηγαίνει ο λύκος οικιοθελώς στον οδοντογιατρό, προς αφαίρεση των κυνοδόντων του.

Βεβαίως, υπάρχει και η εξυπνακίστικη, εκ του πονηρού λογική ότι το μίσος σε κάνει φοβερό και τρομερό μαχητή, Ράμπο σκέτο (και βάλε) ένα πράγμα, σε ντοπάρει ψυχολογικά πριν την (όποια) δράση. Μάλιστα. Δεν θα δώσω εγώ, λοιπόν, πόντικας γαρ, την όποια  απάντηση σε αυτό. Ας δούμε τι μας λέει μια γυναίκα που, ΤΩ ΩΝΤΙ, βρίσκεται σε καθημερινή σχέση με το θάνατο, χειρίζεται τυφέκια μάχης, οπλοπολυβόλα κι αντιαρματικά κι αναγκάζεται να σκοτώνει, ΔΙΧΩΣ ωστόσο στάλα μίσους για τον αντίπαλο και, το σημαντικότερο ίσως όλων, χωρίς να το κάνει θέμα· για όσα πιστεύει, για το σύνολο των πραγμάτων που αυτή θεωρεί ΠΑΤΡΙΔΑ, είτε συμφωνούμε μαζί της είτε όχι. Μιας γυναίκας που έχει απέναντι της μια από τις χειρότερες και βιαιότερες μορφές εξουσίας, που έχει ποτέ εμφανιστεί.

Σπύρο, καλά τους έκανες! …

– Σπύρο, κάνε ένα τσιγάρο και μετά ξεκινάμε…

Ο Σπύρος… «μιλούσε» με τις εκφράσεις του. Ο Σπύρος μπορούσε να κινηθεί. Η αρχική διάγνωση ήταν αφασία κινητικού τύπου, με μπλοκαρισμένο το κέντρο της κίνησης και της ομιλίας, εξαιτίας του εγκεφαλικού που προκλήθηκε από βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα.

Το τσιγάρο γλιστράει από το χέρι του που τρέμει και κυλάει στο πάτωμα… Το πρόσωπο του Σπύρου αρχίζει να «μιλάει»…

Το μάτι του φυσιοθεραπευτή «κλέβει» τις εκφράσεις του Σπύρου, αλλά συνεχίζει να κάνει τη δουλειά του.

Απέναντι, η δεκάχρονη Ολγίτσα συνεχίζει τον δικό της Γολγοθά στο φυσιοθεραπευτήριο του ΚΑΤ.

Ο Σπύρος δεν μπορεί να πιάσει το τσιγάρο. Νευριάζει. Εξοργίζεται. Αρχίζει να βγάζει άναρθρες κραυγές.

– Σπύρο, πιάσ’ το μόνος σου, του απαντά κοφτά ο φυσιοθεραπευτής.

Ο Σπύρος έχει ήδη κοκκινίσει. Τα κατεστραμμένα νευρικά κύτταρα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις εντολές του εγκεφάλου.

– Τι περιμένεις, Σπύρο; ΠΙΑΣ’ ΤΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ… Κοίτα την Ολγα τι κάνει, φωνάζει σχεδόν ουρλιάζοντας πια ο φυσιοθεραπευτής…

Φλύαρη έπαρση-Εργολαβία…

Φλύαρη έπαρση.

Υπάρχουν λίγα, επιμέρους και μικρά, εδώ κι εκεί, όπου η φαιορόζ κυβέρνηση έχει κινηθεί πράγματι σαν «μεταρρυθμιστικός παράγοντας». Ωστόσο αυτά χάνονται, κι όχι επειδή όπως κολακεύεται να λέει «τα μήντια είναι εναντίον της». Αλλά επειδή ζει και εκπέμπει μόνιμα αυτό το «σύνδρομο μεγαλείου» που υπόσχεται κάτι μεγάλο – για το οποίο είναι ανίκανη στην πράξη όσο σπουδαία στα λόγια. Ο βερμπαλισμός έχει γίνει μπούμεραγκ.
Και, φυσικά, οι μικροαστοί και μεσοαστοί (πρώην πια, σε μεγάλο βαθμό) υποστηρικτές της είναι αυτοί που ήταν πάντα. Κι όταν ψήφιζαν Παπαντρέου τον Γ και όταν τον καταβαράθρωναν· κι όταν ψήφιζαν Καραμανλή τον Β και όταν τον καταβαράθρωναν. Η τελευταία ελπίδα τους (όχι αυτή που ερχόταν αλλά εκείνη που έφευγε), όταν ξαναψήφιζαν συ.ριζ.α. τον περασμένο Σεπτέμβρη, ήταν ότι «τουλάχιστον τα πράγματα δεν θα γίνουν χειρότερα· δεν μπορεί, αυτοί είναι αριστεροί». Είναι αδύνατο πια να πειστούν ότι δεν θα συμβεί και δεν συμβαίνει έτσι. Και γιατί να πεισθούν; Επειδή ο στρατηγός Παππάς τους ταΐζει με «διαπλοκή safe» κανάλια;
Χέστηκαν.

Ο Ξένος – Μία κοινωνιολογική ανάλυση της πόλης…

‘Εξανθρωπίζουμε αυτό που γίνεται στον κόσμο και στον εαυτό μας με το να μιλάμε γι αυτά που συμβαίνουν – και κατά την διάρκεια του λόγου μας, μαθαίνουμε να είμαστε άνθρωποι’’

(Hanna Arendt, Άνθρωποι σε ζοφερούς καιρούς’)

Τι είναι ένας ξένος;

Ο ξένος κατέκτησε τα τελευταία χρόνια χώρο ως αντικείμενο του κοινωνικό-πολιτικού Λόγου. Τίθεται όλο και περισσότερο ως πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών. Το ερώτημα που προκύπτει είναι, τι είναι αυτό που συγκροτεί τον ξένο ως τέτοιο, τι τον χαρακτηρίζει; Και μάλιστα γιατί για κάποιους τον καθιστά απειλητικό;

Ένας από τους κορυφαίους κλασσικούς της γερμανικής κοινωνιολογίας – ο Georg Simmel – ανακαλύπτει αρχικά μια ιδιαίτερη δυναμική στην συνάντηση δυο αρχικά διαχωρισμένων ομάδων μέσα από τους απεσταλμένους τους. Η επαφή αυτή εισάγει την αλλαγή και στις δυο ομάδες, σχεδόν με νομοτελειακό τρόπο.

Ποιος είναι ο ξένος;

Τι περιέχει ο ξένος ως πρόσωπο; Εχθρός, συνάνθρωπος, συμπολίτης… ; Η προβληματική καιη απειλή που υποτίθεται πως εκπορεύεται από τους ξένους, γίνεται συχνά αντικείμενο συζήτησης κι ωστόσο μας δημιουργεί δυσκολίες στο να περιγράψουμε τον ξένο.

Μια μεγάλη σειρά από ξένους: αυτοί που γεννήθηκαν αλλού, οι ταξιδιώτες, οι αιτούντες άσυλο, άνθρωποι που έχασαν την πατρίδα τους, περιπλανώμενοι, επισκέπτες, φυγάδες, τουρίστες, νομάδες.