Αυστηρά δημόσιο χρήμα προτείνει η Ισλανδία

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Από την μικρή νησιώτικη σκανδιναβική χώρα που δε δίστασε να προχωρήσει ακόμη και σε παύση πληρωμών επί του χρέους της επιλέγοντας να σώσει τους πολίτες της κι όχι τους κερδοσκόπους, έρχεται η πιο ριζοσπαστική πρόταση που έχει κατατεθεί τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Η πρόταση, που δόθηκε στην δημοσιότητα στις 30 Μαρτίου 2015 (εδώ το πλήρες κείμενο), με λίγα λόγια καταλήγει στην επιστροφή του εκδοτικού δικαιώματος στην κεντρική τράπεζα, που στις μέρες μας τυπικά και μόνο το διατηρεί, και στην απαγόρευση στο εξής στις εμπορικές τράπεζες να δημιουργούν το δικό τους χρήμα, μέσω του δανεισμού! Η πρόταση να απαγορευτεί στις εμπορικές τράπεζες η δυνατότητα έμμεσης αύξησης της νομισματικής κυκλοφορίας, που ενσωματώνει παρεμφερείς προτάσεις που έχουν συζητηθεί ξανά μεταξύ οικονομολόγων στο παρελθόν (με πιο ολοκληρωμένη την πρόταση του Φίσερ από τη δεκαετία του ’30) κατατέθηκε από τον βουλευτή του κεντρώου κυβερνώντος Προοδευτικού Κόμματος, Φρόστι Σιγκουρτζόνσον, στο πλαίσιο εντολής που του είχε δοθεί από τον πρωθυπουργό της χώρας, ο οποίος την επαίνεσε δημόσια. Επομένως, χωρίς ακόμη να ξέρουμε αν και πότε θα υλοποιηθεί, είναι σίγουρο πως αντανακλάει ευρύτερους προβληματισμούς που αναπτύσσονται στην πολιτική ηγεσία της Ισλανδίας. Καθόλου τυχαία δεν είναι κι η έκταση που έλαβε η πρόταση για Δημόσιο Χρήμα (Sovereign Money, όπως τιτλοφορήθηκε) στον διεθνή Τύπο.

Τα ψέμματα μιας διάσωσης (3)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παγιδευμένη στον φαύλο κύκλο του δημόσιου χρέους (σκίτσο: China Daily)

Η όλη ιστορία των διασώσεων ανέδειξε περίτρανα ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τού καπιταλισμού: να βγάζει από την μύγα ξύγκι. Παρά την μουρμούρα, τις αντιδράσεις αλλά και τις κορώνες τού στυλ «αφήστε την Ελλάδα να πεθάνει» (τυπικό φρηντμανικό θέσφατο), η αλήθεια είναι πώς όσοι επένδυσαν στο ελληνικό πρόβλημα βγήκαν κερδισμένοι! Η περίπτωση π.χ. της Φινλαδίας (για να μη μιλάμε μόνο για Γερμανία και Ολλανδία) είναι αποκαλυπτική:

Το 2011, η τότε φινλαδή υπουργός οικονομικών Γιούτα Ουρπιλάινεν κατέστησε σαφές ότι η χώρα της θα συμμετείχε στο πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα μόνον αν η Ελλάδα παρείχε στην Φινλαδία επαρκείς εγγυήσεις. Η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε τον εκβιασμό και συμφώνησε να μεταφέρει ένα ποσό στο φινλανδικό κράτος. Το ποσό αυτό, μαζί με τους αναλογούντες τόκους, θα επενδύονταν σε χαμηλού ρίσκου μακροπρόθεσμες επενδύσεις, οι οποίες θα εγγυούνταν το δάνειο που θα μας έδινε το Ελσίνκι. Στις 28/4/2012 η Ελλάδα κατέβαλε στην Φινλανδία 311 εκατ. ευρώ ως πρώτη δόση από τα συνολικά συμφωνημένα 925 εκατομμύρια, προκειμένου οι φινλανδοί να καταθέσουν την ύψους 2,5 δισ. αναλογία τους στο δάνειο που θα μας χορηγούσε η τρόικα.

ΜΟΝΤΕΛΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ

ΤΟ ΟΧΗΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΡΑΓΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

του ΑΝΕΣΤΗ ΤΑΡΠΑΓΚΟΥ

  Η έκρηξη της καπιταλιστικής κρίσης μέσα στο 2008, στο χρηματοπιστωτικό επίπεδο, όσο και στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας και παραγωγής, οδήγησε κατ’ αρχήν στην μαζική διαδικασία εκκαθάρισης των μη επαρκώς αξιοποιουμένων (ζημιογόνων) κεφαλαίων, και έτσι στην πολύμορφη αύξηση της ανεργίας και στην καταστροφή παγίων επενδυμένων κεφαλαίων. Ταυτόχρονα επέβαλε στις αστικές κυβερνήσεις, συντηρητικές και σοσιαλδημοκρατικές, την εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών, που απορρυθμίζοντας τις σχέσεις εργασίας, μειώνοντας τους μισθούς και τις συντάξεις, αποδομώντας τις δημόσιες κοινωφελείς επιχειρήσεις και υπηρεσίες, δημιουργούσαν όρους σταδιακού τερματισμού της ζημιογόνου επιχειρηματικής δραστηριότητας και ανάκαμψης της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Βέβαια αυτή η επιδίωξη υλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα την ανάκαμψη του επιχειρηματικού κεφαλαίου από την κρίση υπερσυσσώρευσης, ωστόσο με εύθραυστα ακόμη αποτελέσματα : Η ανάκαμψη της καπιταλιστικής αποδοτικότητας χωρίς ανάπτυξη των οικονομιών, απαιτεί την συνέχιση των μνημονιακών πολιτικών, που είναι πλέον οργανικός όρος για την κερδοφόρα αναπαραγωγή του κεφαλαίου.

Η Αλίκη στη χώρα των Πανελλαδικών…

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Πτυχία.Τι’ναι τα πτυχία?
Παραφορά του επιτυχία?
του ευτυχία?
σύντμηση του πτυελοδοχεία?
Πανεπιστήμιο Αθηνών κρεματόριο του πνεύματος!
εφτά χρόνια να κατεβώ τριανταεφτά σκαλιά.
Τι κάθεστε εκεί μέσα αριβίστες πασοκάκια
φιλόσοφοι του μεσονυκτίου
κυρίες με διπλά επίθετα?
Κι έχετε και τον Ηράκλειτο
στα ράφια σας
να σας κοιτάει!

Γ. Π.

Η γενιά του ΔΝΤ πήρε και επισήμως το βάπτισμα του πυρός. Το επιστημονικό προλεταριάτο του νέου εργασιακού μεσαίωνα διάβηκε το Ρουβίκωνα των πανελλαδικών. Των πανελλαδικών που υπήρξαν το ψυχότροπο της γενιάς της μεταπολίτευσης, που πίστεψε πως, ευτυχία είναι να κερδίζεις δέκα ευρώ περσότερα απ’ τον κουνιάδο σου. Της γενιάς που γαλουχήθηκε με το οιδιπόδειο της σοσιαλδημοκρατίας και του παπανδρεισμού καταλήγοντας στη φούσκα του εκσυγχρονισμού και της επανίδρυσης του κράτους. Της γενιάς που έχτισε τις νέες υπερούσιες θεολογίες καλλιεργώντας το δικό της αστικό μύθο. Της γενιάς που μεγάλωσε τα τέκνα της ανάμεσα σε απολιθωμένες εθνικές γιορτές και αιματόβρεχτα βιντεογκέιμ.

Μεσόγειος, η μαύρη θάλασσα…

Από το 1984 και τον Τζώρτζ Όργουελ στο 2015 και τη Μεσόγειο. Το πέρασμα από την μία ήπειρο στην άλλη μπορεί να μετατραπεί σε μία θάλασσα πτωμάτων. Μέσα σε μια εικοσαετία, στα σύνορα της Ευρώπης, πέθαναν 19.142 άνθρωποι

της Νεφέλης ΤσιάπουΔιαβάζοντας για δεύτερη φορά, στα 23 μου, το 1984 του Τζώρτζ  Όργουέλ , και ενώ οι σελίδες διαδέχονταν η μία την άλλη, συνειδητοποίησα ότι περιέγραφε  μία τόσο γνώριμη και παράλληλα πρόσφατη εικόνα. Άραγε  είχα σταθεί σε αυτό όταν είχα πρωτοδιαβάσει το ίδιο βιβλίο στα 15 μου;

Θα μου πείτε γιατί το λέω αυτό. Θα σας πω αμέσως. Ο πρωταγωνιστής κρυμμένος από την τηλεοθόνη που τον παρακολουθούσε 24 ώρες το 24ωρο, ξεκινάει μία αναλυτική περιγραφή για κάτι που είδε στο σινεμά, ένα πολεμικό έργο. Το απόσπασμα έλεγε: «… έδειχνε ένα πλοίο γεμάτο πρόσφυγες που βομβαρδιζόταν κάπου στη Μεσόγειο. Οι θεατές διασκέδαζαν πολύ με τα πλάνα ενός μεγαλόσωμου χοντρού άντρα που προσπαθούσε να ξεφύγει κολυμπώντας ενώ ένα ελικόπτερο τον κυνηγούσε πρώτα τον έβλεπες να τσαλαβουτάει στο νερό σα δελφίνι ύστερα ανάμεσα από τις ριπές των πολυβόλων που έριχναν τα ελικόπτερα… οι θεατές ούρλιαζαν από τα γέλια όταν βυθιζόταν, ύστερα είδαμε μία σωστική λέμβο γεμάτη παιδιά και ένα ελικόπτερο να αιωρείται από πάνω τους. Μια ηλικιωμένη γυναίκα καθόταν στην πλώρη μ’ ένα αγοράκι περίπου τριών χρονών στην αγκαλιά, το αγοράκι στρίγκλιζε από φόβο…»

Γυναίκες στα όπλα: οι Ζαπατίστας και οι Κούρδοι της Ροχάβα Διαμορφώνουν μια Νέα Πολιτική για το Φύλο…

Η αντίσταση και η δύναμη μοιάζουν με το άγριο χορτάρι που ξεπηδάει μέσα από τις ρωγμές στην Τσιάπας, στο Μεξικό και στο διακρατικό Κουρδιστάν, όπου οι Ζαπατίστας και το Κουρδικό κίνημα αντίστασης, αντίστοιχα, δημιουργούν νέες σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων ως πρωτεύον κομμάτι της πάλης τους και της διαδικασίας οικοδόμησης ενός καλύτερου κόσμου. Και στα δύο μέρη, η συμμετοχή των γυναικών στις ένοπλες δυνάμεις έχει εισάγει μια νέα κοινωνική ερμηνεία της σχέσης των δύο φύλων βασισμένη στην ισότητα.

Ενώ οι Κούρδοι έχουν πολεμήσει για την επιβίωσή τους απέναντι στο ISIS στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας, στην πόλη του Κομπάνι, οι Ζαπατίστας έχουν εγκαταλείψει τα όπλα για παραπάνω από 20 χρόνια και από τότε, έχουν στραφεί σε έναν μη βίαιο αγώνα. Και στις δύο περιπτώσεις, οι γυναίκες έχουν αγωνιστεί μαζί με τους άντρες απέναντι στο συλλογικό τους αφανισμό κάνοντας παράλληλα ριζοσπαστικές αλλαγές στις σχέσεις των δύο φύλων. Δουλεύοντας για περισσότερη ισότητα, γίνεται δυνατή μια περισσότερο άμεση δημοκρατία στην οικοδόμηση μεγαλύτερης αυτονομίας από το κράτος. [1] Και στις δυο προσπάθειες, υπάρχει επίσης μια βαθιά σύνδεση με τη γη[2] που αντιλαμβάνεται την αξία της γυναίκας και το περιβάλλον σαν απαραίτητες προϋποθέσεις για την ίδια τη ζωή.

Αυτοδιαχείριση και Κοινά: Πέρα από τη δικτατορία της οικονομίας…

του Κώστα Χαριτάκη

---

Αν αναγνωρίσουμε ως βασικά χαρακτηριστικά των κοινών την κοινή κτήση, την κοινή δημιουργία και την κοινή χρήση, τότε είναι φανερό ότι ο κόσμος των κοινών βρίσκεται πέρα από τον κόσμο της ιδιοκτησίας και της καταναγκαστικής εκμεταλλευτικής εργασίας. Η δημιουργία, προστασία και εξέλιξη των κοινών δεν μπορεί προφανώς να γίνει με τους τρόπους, τις μορφές, τις διαδικασίες που βασικός τους στόχος είναι η περίφραξη και η ιδιωτική ή κρατική απαλλοτρίωση των κοινών, όπως ακριβώς συμβαίνει με την ιδιοκτησία και την διευθυνόμενη από αυτήν εργασία. Ούτε μπορεί να υπαχθεί στην ανταγωνιστική διαδικασία συσσώρευσης κεφαλαίου που κινεί την υπάρχουσα οικονομία, μετατρέποντας τον άνθρωπο και τη φύση σε οικονομικούς πόρους για την άντληση κέρδους. Ούτε, ακόμη, μπορεί να συμβιβαστεί με τη δικτατορία της οικονομίας (και της αντίστοιχής της τεχνοεπιστήμης) επί της κοινωνίας, τον αποικισμό από αυτήν όλων των πλευρών της ζωής, και την ακύρωση τελικά της δυνατότητας της κοινωνίας να αποφασίζει για το παρόν και το μέλλον της (όπως φαίνεται τόσο δραματικά σήμερα με τη θηλιά του χρέους).

Οι κυρίαρχες παραγωγικές και οικονομικές διαδικασίες είναι διαδικασίες υπαγωγής της κοινωνίας σε καθεστώς ετερονομίας, αλλοτρίωσης και εξάρτησης από το κεφάλαιο και το κράτος. Αντίθετα, τα κοινά και οι παραγωγικές διαδικασίες που τα παράγουν και τα υποβαστάζουν βασίζονται στην αυτονομία, στον αυτοκαθορισμό της κοινωνίας, στην ελεύθερη συνεργασία των ίσων, στο συλλογικό σχεδιασμό των τρόπων παραγωγής και διανομής για τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι για το κέρδος ή τον πλούτο γενικά. Και μάλιστα, με κριτήρια και αξίες που δεν ανήκουν στη σφαίρα του “οικονομικού” αλλά στη σφαίρα του “κοινωνικού”, όπως η αλληλεγγύη, η ισότητα και η ελευθερία, σε αντιπαράθεση με τους καταναγκασμούς της οικονομικής αποδοτικότητας και της συσσώρευσης.