Philippe Lacoue-Labarthe (March 6, 1940 – January 27, 2007)
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ BRUNO DUARTE
Το έργο του Φρήντριχ Χαίλντερλιν κατέχει εδώ και καιρό εξέχουσα θέση στη σκέψη του φιλόσοφου Philippe Lacoue-Labarthe. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η δουλειά του πάνω στο Γερμανό ποιητή συνιστά ένα κομβικό σημείο στο οποίο τέμνονται δύο θεμελιώδη προβλήματα: αφενός, το θέατρο, το ζήτημα της αναπαράστασης και της μ ι μ ή σ ε ω ς [mimésis]·[2] αφετέρου, μια ανεξάντλητα κριτική τοποθέτηση απέναντι στη φιλοσοφία του Χάιντεγγερ και τη σχέση που συνδέει γενικότερα την τέχνη, τη φιλοσοφία και την πολιτική.
Το 1978, ο Philippe Lacoue-Labarthe μεταφράζει στα γαλλικά τη γερμανική μετάφραση της Αντιγόνης του Σοφοκλή του Χαίλντερλιν,[3] την οποία σκηνοθέτησε δύο φορές στο Εθνικό Θέατρο του Στρασβούργου (TNS), σε συνεργασία με τον Michel Deutsch. Η συνεργασία αυτή συνεχίζεται το 1982, στο ίδιο θέατρο (TNS), με τις Φοίνισσες του Ευριπίδη,[4] και το 1990, στο Κέντρο Πομπιντού, με το Θερμιδώρ του Michel Deutsch.[5] Στις σκηνοθετικές και δραματουργικές του δραστηριότητες συμπεριλαμβάνεται επίσης το Η αναπαράσταση – Θέατρο και Φιλοσοφία, που παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ της Αβινιόν το 1984. Λίγο αργότερα γράφει και σκηνοθετεί, από κοινού με τον Michel Deutsch, το Sit venia verbo[6] (που ανεβαίνει πρώτα στο Centre dramatique des Alpes, στην Γκρενόμπλ, και στη συνέχεια στο Théâtre de la Colline, στο Παρίσι). Το 1998 ο Philippe Lacoue-Labarthe επανέρχεται στον Χαίλντερλιν και μεταφράζει τη γερμανική εκδοχή του Οιδίποδα Τύραννου·[7] πρόκειται και πάλι για μια δουλειά προοριζόμενη για το θέατρο, αν και άμεσα συνδεδεμένη αυτή τη φορά με τη δημοσίευση δύο κειμένων του: Μ ε τ ά φ ρ α σ ι ς και Το θέατρο του Χαίλντερλιν.[8]
Αντιστοίχως, η χαϊντεγγεριανή ανάγνωση του Χαίλντερλιν, καθώς και η διάσταση ιδιοποίησης και ανα-μυθολογικοποίησης που αυτή ενέχει, αποτελούν το αντικείμενο των κειμένων που βρίσκουμε στον τόμο Χάιντεγγερ – Η πολιτική του ποιήματος.[9] Πιο πρόσφατα ο Philippe Lacoue-Labarthe υπέγραψε την κινηματογραφική ταινία Andenken, je pense à vous (σειρά Proëme, Hors-Oeil, 2004), γύρω από το ποίημα του Χαίλντερλιν Andenken.[10] Συμμετείχε επίσης με τους Bernard Stiegler, Jean-Luc Nancy και Hans Jürge Syberberg στο φιλμ The Ister, των David Barison και Daniel Ross (Αυστραλία, 2004), το οποίο επίσης επικεντρώνεται στη σχέση του Χάιντεγγερ με τον Χαίλντερλιν.
Η συνέντευξη που ακολουθεί δε θίγει το τεράστιο θέμα της χαϊντεγγεριανής ερμηνείας του Χαίλντερλιν. Αφετηρία της είναι περισσότερο τα δύο κείμενα του Philippe Lacoue-Labarthe που άφησαν εποχή και που δημοσιεύτηκαν στον τόμο L’Imitation des modernes (Typographies 2) το 1986 από τις εκδόσεις Galilée: «Hölderlin et les Grecs» και «La césure du spéculatif».[11] Αναφέρεται επίσης εδώ, αν και αποσπασματικά, σε κάποιες από τις θέσεις που διατύπωσε στα βιβλία του La Fiction du politique. Heidegger, l’art et la politique (Christian Bourgois, 1987) και Le Mythe nazi (Éditions de l’Aube, 1991, σε συνεργασία με τον Jean-Luc Nancy).[12] Συνέχεια