Μια «προφητική» έκρηξη του Σ. Καράγιωργα

Ενα χρόνο μετά το τέλος της δικτατορίας, επισκέφθηκε τον αείμνηστο καθηγητή Σάκη Καράγιωργα στο γραφείο του στην Πάντειο ένας Ελληνας οικονομικός επιστήμων, ο οποίος είχε περατώσει πρόσφατα τις μεταπτυχιακές του σπουδές στις ΗΠΑ.

Μετά την επίδοση των εργασιών του, στη σχετική συζήτηση που ακολούθησε ο νέος Ελληνας οικονομολόγος υποστήριξε την άποψη ότι στην Ελλάδα τα εργατικά ημερομίσθια «είναι υψηλά» και θα ‘πρεπε να μειωθούν δραστικά προκειμένου η οικονομία να γίνει ανταγωνιστική. Ο Καράγιωργας εξεπλάγη και τον ρώτησε αν γνωρίζει πως τα εργατικά ημερομίσθια στη χώρα μας είναι κατά πολύ χαμηλότερα σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών και ότι αυτά αναφέρονταν σαν χαμηλά ακόμη και σε εκθέσεις του ΟΟΣΑ.

Η απάντηση του εξ Αμερικής νέου οικονομολόγου ερέθισε τον αντιστασιακό καθηγητή, καθώς του δήλωνε ότι είχε αυτά τα στοιχεία και μολαταύτα θεωρούσε πως έπρεπε να μειωθεί το εργασιακό κόστος. Ο Καράγιωργας τον ρωτά τότε με ποια μέθοδο κατέληξε σ’ ένα τέτοιο συμπέρασμα και η απάντηση που έλαβε, τον άφησε κυριολεκτικά άναυδο: Εγώ συνέλεξα και επεξεργάστηκα, του είπε, όλα τα διαθέσιμα στοιχεία. Εν συνεχεία τα συνέθεσα και τα πέρασα στον ηλεκτρονικό εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα που μου έβγαλε είναι η απάντηση που σας δίνω.

Εξοργισμένος τότε ο Καράγιωργας, του λέει: Ο δικός σας εγκέφαλος κύριε, το μυαλό σας, δεν λειτουργεί;

Πηγή. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=344287

Η θεώρηση της θρησκείας και ο σύγχρονος ρόλος της

του Ευστάθιου Φακιολά

Η θεώρηση της θρησκείας

Η φύση του ανθρώπου, με βάση τις φιλοσοφικές έννοιες και τους όρους που έχουν επινοηθεί και διαμορφωθεί από την εποχή του Πλάτωνα, διακρίνεται στη διάνοια, που περιλαμβάνει τη σκέψη και το λόγο και στην εποπτεία, που αποτελείται από το χώρο, το χρόνο και τα ανθρώπινα πάθη. Η διάκριση αυτή συνιστά, ουσιαστικά, την αφετηριακή βάση της θεωρητικής αντιπαράθεσης μεταξύ της ιδεαλιστικής και της υλιστικής αντίληψης του ανθρώπινου κόσμου και της πραγματικότητας.

Η ιδεαλιστική σκέψη, που προσπαθεί να συλλάβει και να κατανοήσει την πραγματικότητα, ξεκινώντας από τη διάνοια, πρεσβεύει πως ο αντικειμενικός, πραγματικός κόσμος είναι ο σύνθετος κόσμος των εννοιών και των ιδεών από τον αφηρημένο σύνθετο κόσμο των εννοιών και των ιδεών, μέσω μιας υποκειμενικής διανοητικής διαδικασίας αφαιρέσεων και χωρίς την παραμορφωτική παρεμβολή της εποπτείας και της αντικειμενικής παράστασης του όλου, παράγεται, ως αποκλειστικό προϊόν και αποτέλεσμα της σκέψης και της αντικειμενικής ανάπτυξης του ανθρώπινου πνεύματος, η συγκεκριμένη ολότητα.

Η υλιστική θεώρηση, αντίθετα, επιδιώκει να συνειδητοποιήσει τη συγκεκριμένη κοινωνική ολότητα ξεκινώντας από την εποπτεία, αναλύοντας, δηλαδή, τα συγκεκριμένα στοιχεία και τα πραγματικά υλικά δεδομένα που συγκροτούν τον ανθρώπινο κόσμο· στα πλαίσια, όμως, αυτής της θεωρητικής σκέψης έχουν διαμορφωθεί δυο βασικά επιστημονικά ρεύματα, που ακολουθούν διαφορετικές μεθοδολογικές ερευνητικές προσεγγίσεις κατανόησης της πραγματικότητας – το ένα ρεύμα, αν και υποστηρίζει ότι τα αντικείμενα της σκέψης και του λόγου διαμεσολαβούνται από τα συγκεκριμένα πραγματικά αισθητά υλικά δεδομένα της αντικειμενικής ολότητας, δεν αντιλαμβάνεται, ωστόσο, την ανθρώπινη πράξη σαν αισθητή πρακτική αντικειμενική δραστηριότητα· συνεπώς, οι μορφές της συνείδησης και οι ιδεολογίες αντιμετωπίζονται ως εξωτερικές παραμορφώσεις και παραμορφωτικές αντανακλάσεις της συγκεκριμένης πραγματικότητας, η οποία προσεγγίζεται μόνο από την οπτική γωνία των παραγωγικών οικονομικών σχέσεων το άλλο ρεύμα, πρεσβεύοντας την άποψη ότι οι άνθρωποι στην αντιληπτή εμπειρική κοινωνική τους πρακτική συνιστούν τις πραγματικές προϋποθέσεις συγκρότησης και ύπαρξης της αντικειμενικής ολότητας, θεωρεί ότι οι μορφές της συνείδησης αποτελούν ιστορικά προσδιορισμένες κοινωνικές εκφράσεις των εσωτερικών διασπάσεων, αντιφάσεων και αντιθέσεων της πραγματικότητας, η οποία ερευνάται, σε αντίθεση με το προηγούμενο ρεύμα, υπό το πρίσμα της συνολικής εργασιακής κοινωνικής δραστηριότητας των ανθρώπων.1

Στα πλαίσια αυτής της θεωρητικής αντιπαράθεσης μεταξύ της ιδεαλιστικής και της υλιστικής σκέψης η θρησκεία αποτέλεσε ιδιαίτερο αντικείμενο ανάλυσης για τους μελετητές και τους ερευνητές των κοινωνικών επιστημών.

Πως γίνεται κάποιος φασίστας!

Η μετατροπή ενός ανθρώπου σε φασίστα δεν είναι μια απλή διαδικασία. Συνήθως παίρνει χρόνο. Ακολουθεί σχεδόν πάντα μια πατέντα, μια διαδικασία στην οποία αφού μπουν τα θεμέλια χτίζεις τα πατώματα μέχρι που φτάνεις στην κορυφή. Ορισμένες φορές η διαδικασία είναι τέτοια που δεν την καταλαβαίνει ούτε ο εμπλεκόμενος. Δεν λέει δηλαδή αύριο θα γίνω φασίστας, ούτε έχει μια ημερομηνία σταθμό την οποία γιορτάζει ως τα γενέθλια της φασιστικής του ζωής. Η μετατροπή ενός ανθρωπάκου-κάμπιας σε ναζιστική-πεταλούδα είναι μια σύνθετη διαδικασία την οποία σας παρουσιάζουμε:

Στάδιο πρώτο: Τα θεμέλια

Κάποτε σε μικρή ηλικία, όταν είσαι εντελώς εύπλαστος, διαβάζεις στα βιβλία της ιστορίας του δημοτικού για τις μάχες που έδιναν οι πρόγονοί σου. Λυρικές αναπαραστάσεις του τρόπου με τον οποίο αν και πάντα λιγότεροι κατάφερναν να εξουδετερώνουν όλους τους πανίσχυρους εχθρούς τους, τους Πέρσες, τους Τούρκους, τους Ιταλούς τους Γερμανούς. Ενδιάμεσα σου παραβάλλονται οι ενδείξεις της πολιτισμικής σου ανωτερότητας. Φωτογραφίες από κίονες, ναούς και αμφορείς που επιβεβαιώνουν αυτό που έχεις ακούσει και στο σπίτι σου: «όταν εμείς χτίζαμε παρθενώνες οι άλλοι τρώγαν βελανίδια». Κάπου εκεί αρχίζεις να ερωτοτροπείς με έναν παιδικό εθνικισμό. Βλέπεις τον εαυτό σου σαν τον επόμενο Καραϊσκάκη ή Κολοκοτρώνη, και δηλώνεις περήφανος για την καταγωγή σου και πρόθυμος να θυσιαστείς για την πατρίδα σου. Έχεις μάθει απ’ έξω όλες τις βασικές εκκλησιαστικές προσευχές κι ας μην καταλαβαίνεις τι λένε. Σταυροκοπιέσαι κάθε φορά που περνάς έξω από εκκλησία, ίσως να παρακολουθείς και το κατηχητικό, και για κάποιο λόγο πιστεύεις πως υπάρχει ένας θεός που προστατεύει την Ελλάδα σαν την δική του πατρίδα. Άλλωστε η εκκλησία έπαιζε πάντα καθοριστικό ρόλο στη μόρφωσή σου και ιδιαίτερα στην ιστοριογραφία της χώρας μας, η οποία παρά την ύπαρξη πολλών κατ’ όνομα αριστερών καθηγητών, διανοούμενων και ερευνητών δεν κατάφερε ποτέ να ξεφύγει από τον χαρακτήρα της γεγονοτολογικής παράθεσης πολεμικών συγκρούσεων. Ιδιαίτερα όταν η αριστερή αντίστιξη στην εθνικιστικού τύπου ιστοριογραφία είναι η …Ρεπούση τα πράγματα δυσκολεύουν.

Στάδιο Δεύτερο: Η εφηβεία

Στην εφηβεία έχεις ήδη κατασταλάξει στην ομάδα που υποστηρίζεις με φανατισμό. Θέλεις να βλέπεις κρεμασμένα στα περίπτερα πρωτοσέλιδα που μιλάνε για την οπαδική σου μαγκιά και την ανωτερότητα σου από τους άλλους. Η αυξημένη σου λίμπιντο δεν κατευνάζεται με χειροπρακτικές μεθόδους, χρειάζεσαι κι άλλο. Βρίσκεις εκτόνωση στην βία με τους συμμαθητές σου. Γουστάρεις να ακούς ιστορίες από «πεσίματα» με κράνη, καδρόνια και μαχαίρια απέναντι στους «άλλους». Τα παιδιά από τον Σύνδεσμο είναι καλοί μάγκες, και η παρέα μαζί τους σε κάνει μάγκα κι εσένα. Με την ομάδα και την γκόμενα να σου τρώνε πολύ χρόνο από τη ζωή σου δεν έχεις κουράγιο να ασχοληθείς με τα πολιτικά. Άλλωστε όλοι κλέφτες και ψεύτες είναι, όπως είπε και ο μπαμπάς βλέποντας ειδήσεις χτες το βράδυ.

Τεχνολογία και πλουτοκρατία. Η κρίση για την αμερικάνικη εργασία.

Του Rob Urie (καλλιτέχνη και πολιτικού οικονομολόγου, Νέα Υόρκη) | Μετάφραση: Αλέξανδρος Γεωργίου

Η εργασία στην Αμερική βρίσκεται σε κρίση. Αυτό δεν είναι κάτι καινούριο για εκείνους που παρακολουθούν τις εξελίξεις – η ψήφιση του νόμου «δικαίωμα στην εργασία» (right to work bill) στο Μίσιγκαν την προηγούμενη βδομάδα καθιστά την πολιτεία αυτή την 24η που συμμετέχει στον αγώνα δρόμου προς τον πάτο. Αυτό που φαίνεται λιγότερο κατανοητό είναι το πόσο άσχημη είναι η κατάσταση της πλατιάς εργατικής δύναμης σε σχέση με την επιχειρηματική οικονομία. Οι ιδιώτες εργοδότες-επιχειρήσεις βλέπουν τα κέρδη τους να ανεβαίνουν τάχιστα, και το μερίδιο των επιχειρηματικών εσόδων που εμφανίζεται ως κέρδη είναι το υψηλότερο στην ιστορία. Αυτό συμβαίνει ταυτόχρονα με την εργασία να βλέπει το μικρότερο μερίδιό της στην ιστορία. Όπως επιδεικνύει το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής (Economic Policy Institute – EPI), αυτή η τάση έχει τις αρχές της στη δεκαετία του 1970.

Για να γίνει σαφές, δεν υπάρχει κάποια μείωση των επιχειρηματικών εσόδων πίσω από τη μείωση του μεριδίου της εργασίας. Οι επιχειρήσεις και οι πλουτοκράτες που τους ανήκουν παίρνουν τα κέρδη για τον εαυτό τους. Το πλουσιότερο 1% των Αμερικανών κατέχει το 40% του χρηματιστηρίου και το πλουσιότερο 10% κατέχει το 80%. Η ίδια συγκέντρωση απαντάται και στην ιδιοκτησία των «μη-δημόσιων» εταιρειών (αυτών που δεν εκδίδουν μετοχές). Ομοσπονδιακές, πολιτειακές και τοπικές αρχές που έχουν ωφελήσει εταιρείες και έχουν εκμηδενίσει την οικονομική δύναμη της εργασίας, όπως οι νόμοι τύπου «δικαίωμα στην εργασία», αναδιανέμουν τον πλούτο από την εργασία στο κεφάλαιο. Αυτή είναι η πολιτική που από το 1970 έχει ακολουθηθεί από τα δύο κόμματα στις ΗΠΑ.

Ο Καζαντζάκης περιγράφει την «γνωριμία» με τον Νίτσε

Μια μέρα εκεί που διάβαζα σκυμμένος στη Βιβλιοθήκη της Άγιας Γενεβιέβης, μια κοπέλα με ζύγωσε κι έγειρε από πάνω μου. Κρατούσε ανοιχτό ένα βιβλίο κι είχε βάλει το χέρι της κάτω από τη φωτογραφία ενός αντρός που ‘χε το βιβλίο, για να κρύψει τ’ όνομά του, και με κοίταζε με κατάπληξη. -Ποιος είναι αυτός; με ρώτησε δείχνοντάς μου την εικόνα. Σήκωσα τους ώμους: -Πώς θέλετε να ξέρω; Είπα.

-Μα είστε εσείς, έκαμε η κοπέλα, εσείς, απαράλλαχτος. Κοιτάχτε το μέτωπο, τα πυκνά φρύδια, τα βαθουλά μάτια. Μονάχα που αυτός είχε χοντρά κρεμαστά μουστάκια, κι εσείς δεν έχετε.

Κοίταξα αλαφιασμένος: -Ποιος είναι λοιπόν; Έκανα προσπαθώντας ν’ αναμερίσω το χέρι της κοπέλας, να δω τ’ όνομα.

-Δεν τον γνωρίζετε; Πρώτη φορά τον βλέπετε;

Ο Νίτσε! Ο Νίτσε! Είχα ακούσει τ’ όνομά του, μα δεν είχα ακόμα τίποτα διαβάσει δικό του.

-Δε διαβάσατε τη Γένεση της Τραγωδίας, το Ζαρατούστρα του; Για τον Αιώνιο Γυρισμό, για τον Υπεράνθρωπο;