Θα έχετε ακουστά την περίφημη 11η θέση για τον Feurbach του Καρλ Μαρξ: «οι φιλόσοφοι έχουν απλά ερμηνεύσει τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Το θέμα είναι να τον αλλάξουμε». Καλό, δεν λέω, αλλά πώς να τον αλλάξεις αν δεν τον κατανοήσεις; Και πώς να τον κατανοήσεις στο βαθμό που στοχάζεσαι εσχατολογικά; Έτσι την πάτησαν πολλοί δεξιοί και αριστεροί και όχι ο Μαρξ. Διότι ο Μαρξ δεν σκεφτόταν εσχατολογικά – δεν ήταν καν μαρξιστής – αλλά διαλεκτικά και συγκυριακά, καταλήγοντας όμως σε συμπεράσματα εσχατολογικού χαρακτήρα για να προκαλέσει κοινωνική, μαζική δράση για αλλαγή του κόσμου της αποξένωσης του ανθρώπου από την εργασία του και κατακερματισμού του εαυτού του.
Ο Μαρξ ήταν σοφός άνδρας, διότι πριν κάτσει να γράψει φρόντισε να το ζήσει το πράγμα μέσα από τους κοινωνικούς αγώνες στους οποίους συμμετείχε και σχολίαζε με θεωρητική εμβάθυνση. Θυμάστε τι έλεγε; «Απ’ όλες τις τάξεις που είναι σήμερα αντιμέτωπες με την μπουρζουαζία, μόνο το προλεταριάτο είναι η αληθινή επαναστατική τάξη. Οι άλλες τάξεις βρίσκονται σε κατάπτωση και τελικά θα εξαφανιστούν με την άνοδο της σύγχρονης βιομηχανίας, το προλεταριάτο είναι το μόνο και αληθινό της παιδί.» Καλά τα έλεγε, αρκεί να καταλάβεις τι εννοούσε ερμηνεύοντας τον κόσμο που ζούσε (συγκυριακά) και όχι τον κόσμο του μέλλοντος.
Ο Μαρξ δεν ίδρυσε θρησκεία, ούτε ισχυρίσθηκε ποτέ πώς άρθρωσε απόλυτες αλήθειες για τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός δεν είναι απλώς πολιτική οικονομία και δεν αντικατοπτρίζεται ολοκληρωμένα στην «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας» του ή στους τόμους του «Κεφαλαίου» του πιο σημαντικού ίσως στοχαστή της βιομηχανικής επανάστασης. Ο Μαρξ δεν επεδίωκε να κολακεύσει το προλεταριάτο της εποχής του, ούτε να το ορίσει ως θεοκρατικού χαρακτήρα πρωτοπορία. Απλώς, βλέποντας την ζοφώδη διάσταση της δημοκρατίας των μπουρζουάδων της εποχής του επιχείρησε η βιομηχανική επανάσταση να καταστεί ο αιτιατός μηχανισμός της λαϊκής επανάστασης για τον σοσιαλισμό. Να αξιοποιηθεί δηλαδή η βιομηχανική επανάσταση για την πρόοδο της ανθρωπότητας και όχι την επιτάχυνση της καταστροφής της ζωής στον πλανήτη. Συνέχεια