Ο Κένεθ Ρεξροθ (1905-1982), ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας και φιλόσοφος, που εμφανίζεται και στο βιβλίο του Τζακ Κέρουακ, TheDharmaBums, ως ο εντυπωσιακός χαρακτήρας Reinhold Cacoethes, θεωρείται σήμερα επίσημα πατέρας του κινήματος των μπήτνικς. Η λεγόμενη Beat Generation είναι μια γενιά Αμερικανών συγγραφέων που δημιούργησαν κίνημα στη διάρκεια της δεκαετίας του 1950. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του περιθωριακού στην αρχή κινήματος ήταν η απόρριψη των κυρίαρχων αξιών του κόσμου, ο πειραματισμός με το σεξ και τα ναρκωτικά και ένα μεγάλο ενδιαφέρον για τις Ανατολικές θρησκείες. Οι κυριότεροι μπήτνικ συγγραφείς ήταν οι Άλεν Γκίνσμπεργκ (Howl, 1956), Ουίλλιαμ Μπάροουζ (NakedLunch) και Τζακ Κέρουακ (OnTheRoad, 1957). Οι δικές των βιβλίων τους, για αισχρότητα και προσβολή της δημοσίας αιδούς, τους χάρισαν τη διασημότητα και πολύ σύντομα απόκτησαν, όχι απλά θαυμαστές των βιβλίων τους, αλλά ανθρώπους που ακολουθούσαν τον τρόπο ζωής που περιέγραφαν στα βιβλία τους. Ο ήρωας του OntheRoad, Dean Moriarty, που χτίστηκε πάνω στο αληθινό πρόσωπο Neal Cassady, λατρεύτηκε, κυριολεκτικά, από εκατομμύρια ανθρώπους. Οι μπήτνικς, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα απόκτησαν μεγάλη φήμη, ήταν ηδονιστές μποέμ που εξυμνούσαν την ανυπακοή, τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητα. Αν και οι πρώτοι beat συγγραφείς και ποιητές, Γκίνσμπεργκ και Κέρουακ, συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη Ν.Υόρκη, σύντομα μετακόμισαν, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, στο Σαν Φρανσίσκο όπου συναντήθηκαν και έγιναν φίλοι με μια ομάδα ποιητών η οποία έμεινε στην ιστορία ως η Αναγέννηση του Σαν Φρανσίσκο.
Κεντρικό πρόσωπο, κατά κάποιο τρόπο ηγέτης αυτής της ομάδας, ήταν ο Κενεθ Ρέξροθ, ποιητής που λάτρευε τη μουσική τζαζ, ο πρώτος Αμερικανός που έκανε γνωστά τα γιαπωνέζικα χαϊκού στην Αμερική, ένας λόγιος που διατηρούσε για χρόνια αλληλογραφία με τον Έζρα Πάουντ. Ένας άλλος ποιητής αυτής της ομάδας ήταν ο μετέπειτα διάσημος Λόρενς Φερλινγκέτι.
Ο Ρέξροθ ταξίδεψε πολύ από πολύ μικρός, φημολογείται ότι είναι ο εφευρέτης του ώτο στοπ και ενώ έμεινε μόνο μια βδομάδα στο Παρίσι, κατάφερε να συναντήσει τον Τριστάν Τζαρά και κάποιους σουρρεαλιστές. Δημιούργησε την πρώτη ομάδα Αμερικανών ντανταϊστών στο Σικάγο, έγραψε ποίηση, κριτικές λογοτεχνίας και δοκίμια τα οποία αφήνουν να διαφανεί ο αναρχισμός του (όταν ήταν νέος, στο Σικάγο, ήταν ενεργό μέλος της οργάνωσης IWW, Industrial Workers of the World, που ήθελε την κατάργηση της “μισθωτής σκλαβιάς”) και οι μεγάλες γνώσεις του πάνω στις ανατολικές θρησκείες. Τα ποιήματά του ήταν κυρίως ερωτικά και τα λάτρεψαν καλλιτέχνες της ροκ όπως οι Μπήτλς, ο Μπομπ Ντύλαν, ο Τζιμ Μόρισον, ο Λου Ρηντ και η Πάτι Σμιθ. Οι πολιτικές ιδέες του, (ο Φερλινγκέτι τις αποκαλεί φιλοσοφικό αναρχισμό), θυμίζουν αρκετά αυτές του Γκυ Ντεμπόρ, και βασίζονται σε μια έννοια την οποία ονομάζει κοινωνικό ψέμα. Η κοινωνία μας κυβερνιέται από εξουσίες που ειδικεύονται στην εξαπάτηση του κοσμάκη (ο Ντεμπόρ το ονόμασε θέαμα), προσπαθώντας να συντηρήσουν μια ιεραρχία εξαπάτησης και μια ηθική δουλείας.
Στον ΄Β Παγκόσμιο Πόλεμο αρνήθηκε να πιάσει όπλο στα χέρια του και να υπηρετήσει στο στρατό και δήλωσε αντιρρησίας συνείδησης. Θεωρείται τελικά ως ο πατέρας των μπήτνικς, επειδή, ως ηγετικό μέλος του καλλιτεχνικού κινήματος Αναγέννηση του Σαν Φρανσίσκο, οργάνωσε εκδηλώσεις και παρουσίασε για πρώτη φορά δημόσια τους μπήτνικ ποιητές το 1955. Υπήρξε επίσης μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη ενάντια στα ποιήματα του Γκίνσμπεργκ. Λίγο αργότερα, το περιοδικό TIME τον αποκάλεσε πατέρα των μπήτνικς, χαρακτηρισμός που σημάδεψε τη ζωή του, και σε αυτό απάντησε με το περίφημο: “ένας εντομολόγος δεν είναι ο ίδιος έντομο”. Διφορούμενη απάντηση και φαίνεται, από τη συνάντησή του με τον Colin Wilson, η οποία περιγράφεται στο βιβλίο του τελευταίου DreamingtoSomePurpose, ότι ήταν δυσαρεστημένος με τους μπήτνικς. Το γιατί, θα φανεί αρκετά καλά στη συνέχεια του κειμένου, πρέπει να συμπληρώσω εδώ ότι ο Ρέξροθ δούλεψε για πολλά χρόνια στο ραδιόφωνο και ότι είχε γίνει ιδιαίτερα διάσημος επειδή ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που εξύβρισε ποτέ δημόσια τον γερουσιαστή Μακάρθι. Τον είχε αποκαλέσει δημόσια απατεώνα και ομοφυλόφιλο…
Κατά την άποψη του ίδιου του Ρέξροθ, οι Μπήτνικς έγιναν διάσημοι λόγω της εντελώς ανεγκέφαλης αστυνομίας η οποία αγόρασε επίσημα το βιβλίο Howl του Γκίνσμπεργκ στο περίφημο βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο City Lights (υπάρχει ως σήμερα) και έβγαλε, την ίδια μέρα ένταλμα σύλληψης του εκδότη αυτού του βδελυρού βιβλίου που δεν ήταν άλλος από τον κολλητό φιλο του Ρέξροθ, ποιητή, ακτιβιστή και εκδότη Φετρινέλι. Αυτή η δίκη έκανε διάσημο τον Γκίνσμπεργκ και τις εκδόσεις City Lights και λίγους μήνες αργότερα, το OntheRoad του Κέρουακ, δέχθηκε ευνοϊκότατες κριτικές από όλο τον αμερικανικό τύπο και όλος ο κόσμος μιλούσε για τους μπήτνικς (η ονομασία του κινήματος προήλθε από την ένωση της λέξης beat, χτυπώ ρυθμικά, με το spootnik, ένα Ρωσικό διαστημόπλοιο της εποχής).
Ο Ρέξροθ, αισθανόταν ότι επαναλήφθηκε, μετά τον ΄Β Παγκόσμιο Πόλεμο, το ίδιο πράγμα που είχε γίνει και μετά τον Ά παγκόσμιο, μεγάλη μερίδα της νεολαίας αηδίαζε από τον πόλεμο και στρεφόταν σε ακραία κριτική του πολιτικού συστήματος, και των ιδεολογιών που τον υποστήριζαν. Ο Ρέξροθ θεωρούσε ότι το μήνυμα των Μπήτνικς ήταν πρώτα απ’ όλα αντιπολεμικό, όπως ακριβώς συνέβη και με τον Ντανταϊσμό. Κατά τα άλλα, δεν μπορούμε να πούμε ότι ως πατέρας των Μπήτνικς εκτιμούσε, πέρα από το ταλέντο, και τον τρόπο ζωής των “παιδιών του”. Η κύρια κριτική του ήταν ότι αισθανόταν πως οι Μπήτνικς παραήταν απασχολημένοι με τον εαυτούλη τους για να τους μείνει χρόνος να ασχοληθούν και με τους άλλους. Καλός και απαραίτητος ο πειραματισμός σε εναλλακτικούς τρόπους ζωής, το σύστημα πραγματικά μας αποβλακώνει, αλλά αν οδηγεί σε αποβλάκωση από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, μάλλον κάποιο λάθος έχει συμβεί. Διηγήθηκε στον Κόλιν Ουίλσον μια ιστορία που ο Ουίλσον επαλήθευσε και από άλλες πηγές και η οποία είναι αληθινή. Ο Κέρουακ είχε καλέσει τον κολλητό του Neal Cassady και άλλους φίλους για να καπνίζουν “μαύρο” στο σπίτι του. Κάπνισαν και άρχισαν να συζητούν ιδέες όλη νύχτα. Κάποια στιγμή μια κοπέλα της παρέας σηκώθηκε και είπε: Βαρέθηκα, πάω ν’ αυτοκτονήσω. Κανείς δεν την πήρε στα σοβαρά και η κοπέλα ανέβηκε στην ταράτσα και … πήδηξε στο κενό, βρίσκοντας ακαριαίο θάνατο.
Ο Ουίλσον συνάντησε και τον Φερλιγκέτι, ένα μικρόσωμο, ευγενέστατο άνθρωπο με γένεια και αστραφτερά μπλε μάτια. Αυτός του διηγήθηκε την ακόλουθη ιστορία για τον Κέρουακ. Όταν ο Χένρυ Μίλερ ζούσε ακόμη στην παραλία Big Sur, περίπου 100 χιλιόμετρα από το Σαν Φρανσίσκο, ο Κέρουακ αποφάσισε να πάει σπίτι του και να τον γνωρίσει. Πήρε ένα ταξί, αλλά το σταμάτησε έξω από ένα μπαρ (ακριβώς δίπλα από το βιβλιοπωλείο City Lights) για δύο περίπου ώρες, όπου ήπιε γενναία ποσότητα αλκοόλ. Μετά πήρε το ταξί, πήγε στο Big Sur, αλλά όπως δεν είχε ιδέα πού έμενε ο Μίλερ, έδιωξε τον ταξιτζή, πήγε σε ένα χωράφι και κοιμήθηκε, πήγε μετά στο πλησιέστερο μπαρ όπου ξαναμέθησε, κάλεσε από το μπαρ ταξί και επέστρεψε λιώμα στο Σαν Φρανσίσκο. Τα όσα είπε ο Φερλινγκέτι για τον Κέρουακ δεν ήταν και τόσο κολακευτικά. Φαίνεται ότι ο Κέρουακ δεν μπορούσε να ελέγχει τη ζωή του, είχε καταντήσει φρικιό του χειρότερου είδους και είχε χάσει κάθε αξιοπιστία ως άτομο. Η αναπάντεχη επιτυχία του OntheRoad τον είχε κυριολεκτικά καταστρέψει. Πέθανε, από καταχρήσεις, σε ηλικία 37 ετών. Ο φίλος του Neal Cassady, ο ήρωας του βιβλίου του, Dean Moriarty είχε ήδη πεθάνει, επίσης από καταχρήσεις, σε ηλικία 32 ετών.
Αν και ο Ρέξροθ τρελαινόταν για τη τζαζ, το όνομά του συνδέθηκε με τη μουσική ροκ και με το κίνημα των Μπήτνικς. Αξίζει να αναφέρω ότι ήταν άτομο που δεν επιθυμούσε τη δημοσιότητα όσο ζούσε και ότι ήταν από τους λίγους που επισκέφτηκαν τους Σάκο και Βαντσέτι στη φυλακή. Έγραψε κι ένα ποίημα προς τιμήν τους. Άλλοι καλλιτέχνες που εκτίμησαν πολύ τον Ρέξροθ, τον αναρχικό ποιητή και φιλόσοφο, είναι οι Τομ Γουέιτς, Ίγκυ Ποπ και οι Ramones. Τελικά, δεν γλίτωσε τη δημοσιότητα, μετά θάνατον.
Πηγή,enet.gr
απέραντο γαλάζιο 